Đồng Tháp: Lực đẩy từ các hợp tác xã nông nghiệp kiểu mới

Bài 2. Tổ chức lại hợp tác xã

Hiện nay, đa phần các hợp tác xã (HTX) trên địa bàn tỉnh Đồng Tháp đều ở dạng nhỏ lẻ, sản xuất đơn điệu; không ít HTX chỉ hoạt động cầm chừng hoặc ngưng hoạt động kéo dài. Có nhiều nguyên nhân nhưng chủ yếu do thiếu vốn, yếu về năng lực quản lý...

Giảm giá thành sản xuất, nâng cao thu nhập cho người nông dân là mục tiêu cuối cùng mà Đề án tái cơ cấu nông nghiệp Đồng Tháp hướng đến

Thiếu vốn sản xuất, yếu về năng lực

Đó là thực trạng chung của các HTX hiện nay. Theo nhiều HTX, hiện nay dù Chính phủ đã có những chính sách hỗ trợ về tín dụng cho các HTX, nhưng thực tế, các ngân hàng không đồng tình với phương án sử dụng “sổ đỏ” của HTX mà chỉ chấp nhận thế chấp bằng sổ đỏ cá nhân ra thế chấp. “Dù HTX có trụ sở, có 1,5ha đất nhưng lại không thể sử dụng làm tài sản thế chấp vay vốn vì theo giải thích của ngân hàng, đó là tài sản chung thuộc sở hữu của Nhà nước nên sẽ không thể phát mại khi có rủi ro... Do vậy, hơn 10 năm nay sổ đỏ của cá nhân tôi đều “nằm vùng” ở Ngân hàng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Thanh Bình. HTX cần vốn lại lấy nó làm hồ sơ vay...” - Giám đốc HTX nông nghiệp Tân Bình Phan Công Chính cho biết.

Đối với Quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển HTX thủ tục vay cũng chặt chẽ hơn, bởi Quỹ yêu cầu HTX phải xây dựng phương án khả thi, hiệu quả mới được vay vốn. Cụ thể, HTX hoạt động 2 năm liền kề phải có hiệu quả và có tài sản thế chấp 30%. Ông Phan Công Chính cho biết thêm: “Vụ đông xuân năm 2015, HTX Tân Bình thực hiện tạm trữ 1.000 tấn lúa tại kho của HTX. Do thiếu vốn lưu động nên HTX làm đơn vay 1 tỷ đồng từ Quỹ hỗ trợ đầu tư phát triển HTX. Nhưng vì thủ tục khá rườm rà, thời gian thẩm định lâu, không đảm bảo yêu cầu sản xuất tại đơn vị nên chúng tôi đành vay bên ngoài, thủ tục nhanh chóng nhưng lãi suất tương đối cao”.

Theo các HTX, những chính sách khuyến khích phát triển nông nghiệp như: Quyết định 62, Quyết định 2261, Quyết định 68... hay mới đây nhất là Nghị định số 55/2015/NĐ-CP của Chính phủ về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn với nhiều sửa đổi bổ sung đối tượng được vay vốn cũng như nâng mức cho vay không cần tài sản đảm bảo. Tuy nhiên, việc các ngân hàng có sẵn lòng mở “hầu bao” hay không lại là một chuyện khác. Ông Lê Tấn Bền, Tổ trưởng THT trồng hoa thiên lý (xã Mỹ Đông) cho biết: “Nói Nghị định 55 cho vay không cần tài sản thế chấp nhưng thực tế THT vẫn chưa tiếp cận được. Có lẽ ngân hàng không hoàn toàn tin vào dự án nông nghiệp của chúng tôi nên chưa sẵn sàng mở hầu bao”.

“Để những chính sách trên đi vào cuộc sống, điều quan trọng là cần tạo mối liên kết chặt chẽ giữa chính quyền với tổ chức kinh tế tập thể và ngân hàng. Trong đó, vai trò của chính quyền là cầu nối như đứng ra cam kết, hỗ trợ ngân hàng giám sát; giúp nâng cao năng lực quản trị của HTX trong quá trình thực hiện dự án sản xuất nông nghiệp... Bên cạnh đó, Nhà nước cần có những chính sách giao đất hoặc cho thuê ưu đãi để xây dựng trụ sở, kho bãi nhằm tạo điều kiện cho HTX có cái “thế chấp” để mở rộng sản xuất kinh doanh” – ông Bền kiến nghị.

Bên cạnh việc thiếu vốn thì năng lực, trình độ cán bộ HTX cũng là vấn đề nan giải. Nhiều HTX rất ưu ái cho lao động trẻ, có trình độ chuyên môn nhưng không ai về, kể cả con em xã viên. “Nói thật hiện nay bộ máy quản lý tại HTX đa phần đều lớn tuổi, trình độ cũng chỉ ở mức phổ thông trở xuống, nên rất khó khăn cho việc phát triển HTX sắp tới. Việc thu hút nhân lực, cán bộ có trình độ về làm việc tại HTX hiện nay rất khó khăn. Ngoài vấn đề lương thấp, về HTX họ ít có cơ hội nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ” - ông Phan Công Chính - Giám đốc HTX Tân Bình nói.

Băn khoăn về đội ngũ cán bộ HTX vừa thiếu lại vừa yếu, ông Võ Công Minh – Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh nhận định, thời gian qua các ngành đã phối hợp mở nhiều lớp bồi dưỡng, tập huấn đội ngũ quản lý chủ chốt và người làm công tác chuyên môn nghiệp vụ tại HTX. Tuy nhiên, tỷ lệ trình độ cao đẳng, đại học của đội ngũ lãnh đạo chủ chốt HTX chỉ 6,6% (132/2.000 người). Với năng lực như vậy, nên kỹ năng quản trị và tổ chức hoạt động của HTX còn nhiều hạn chế là đương nhiên. Thêm nữa, vẫn còn tư tưởng trông chờ vào sự hỗ trợ của Nhà nước, thành viên vào HTX để được hưởng các chính sách ưu đãi; từ đó khi tham gia không thấy hết nghĩa vụ và trách nhiệm đối với HTX, phó mặc cho Hội đồng quản trị; quyền lợi của HTX đem lại cho thành viên chưa nhiều, nên thành viên chưa gắn bó với HTX.

Tổ chức lại HTX một cách thực chất

Thừa nhận vấn đề yếu về năng lực quản lý và thiếu vốn tại các HTX hiện nay, ông Nguyễn Văn Công – Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Đồng Tháp cho rằng, đây là điểm yếu chung của các HTX hiện nay chứ không riêng gì tại Đồng Tháp. Vấn đề là làm thế nào để HTX thấy được vai trò của mình là “chỗ dựa” vững chắc cho xã viên, làm cầu nối trực tiếp trong việc thay đổi tư duy sản xuất cho nông dân và là đầu mối đàm phán trực tiếp với doanh nghiệp trong việc liên kết tiêu thụ sản phẩm. Việc chuyển đổi theo Luật HTX năm 2012 cũng nhằm mục đích này, tuy nhiên không phải hễ chuyển đổi là hoạt động có hiệu quả mà các HTX cần phải nâng cao hơn nữa hoạt động tại đơn vị bằng những phương án sản xuất hợp lý.

Theo ông Công, trong tái cơ cấu nông nghiệp, tỉnh xác định việc tăng cường nhân lực trẻ, có chất lượng và trình độ cho các HTX là vấn đề cốt lõi để khu vực kinh tế hợp tác có bước chuyển mình. Giải pháp mà tỉnh đã và đang thực hiện là “biệt phái” 15 cán bộ nông nghiệp công tác tại các Trạm bảo vệ thực vật, Thú y, Khuyến nông trên địa bàn tỉnh về làm Phó Giám đốc HTX giúp các HTX nâng cao năng lực quản lý điều hành. Về lâu dài, tỉnh đang phối hợp với Trường Đại học mở Thành phố Hồ Chí Minh mở khóa đào tạo chuyên ngành quản trị kinh doanh cho con em cán bộ HTX để đội ngũ này sẽ về giúp việc tại HTX, nâng cao hơn nữa năng lực quản lý điều hành tại các HTX.

Tỉnh đã ban hành nhiều chính sách hỗ trợ cho HTX như: giao đất không thu tiền, miễn thuế cho HTX, hỗ trợ 50% lãi suất thuê đất... Chính sách hỗ trợ tuy chưa nhiều nhưng, vấn đề là ngoài chính sách hỗ trợ, bản thân HTX phải tự thay đổi để phát triển một cách bền vững.

“Để tồn tại trong cơ chế thị trường đòi hỏi các HTX cần có sự đột phá từ bên trong. Những lối mòn trong suy nghĩ cũ cần được dẹp bỏ, thay vào đó là sự năng động, linh hoạt nhằm thích ứng một cách tốt nhất với biến chuyển của thị trường. Các HTX cần tập trung đầu tư cho những ngành dịch vụ có triển vọng, gắn với quyền lợi của mỗi thành viên trong HTX. Bởi các HTX hiện nay đều lấy thành viên làm nòng cốt, các dịch vụ đều hướng đến nhu cầu của thành viên. Một khi đã đảm bảo được cuộc sống, thu nhập cho họ thì HTX mới vững được” - ông Công khẳng định.

Hiện toàn tỉnh có khoảng 200 hợp tác xã (163 HTX nông nghiệp), với khoảng 54.000 thành viên. Những năm qua, với việc xác định kinh tế tập thể (nòng cốt là HTX, tổ hợp tác) đóng vai trò then chốt trong quá trình tái cơ cấu ngành nông nghiệp nên tỉnh đã không ngừng quan tâm, đẩy mạnh phát triển hoạt động của các hình thức này. Tuy nhiên thực tế số lượng HTX hoạt động hiệu quả rất thấp.

Mỹ Nhân

Các tin mới:

Các tin năm 2016: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71

Các tin năm 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006