Độc đáo mô hình kinh tế 5 tầng

Nguồn tin: Báo Bình Phước, 28/10/2015
Ngày cập nhật: 31/10/2015

Nghe Chủ tịch Hội Nông dân xã Nghĩa Bình (Bù Đăng - Bình Phước) giới thiệu mô hình kinh tế nông nghiệp cho thu nhập 500 triệu đồng/ha qua điện thoại, tôi thật sự không tin. Cuối tuần qua, tôi tìm đến gia đình ông Tô Bình Định tại thôn Bình Thọ, xã Nghĩa Bình để tìm hiểu thực hư. Chính xác là 1,5 ha rẫy của hộ ông Định cho thu nhập 500 triệu đồng. Đây thực sự là mô hình đáng để nhà nông học tập.

Khu vườn 4 tầng

Tổng diện tích đất của gia đình ông Tô Bình Định có 2,1 ha, trong đó đất xây nhà, làm sân và cả chuồng bò, chuồng heo hơn 5 sào. Diện tích cây trồng chỉ còn lại 1,5 ha. Thế nhưng ông Định đã thiết kế các loại cây trồng trên diện tích này để cho ra nguồn thu 500 triệu đồng mỗi năm. Với cách tính đơn giản theo kiểu nhà nông của ông, 500 triệu đồng mỗi năm là có thật.

Vườn cà phê xen canh của gia đình ông Tô Bình Định sau khi ghép lai tạo và chăm sóc theo phương pháp nuôi trái trên cành

15 năm trước, toàn bộ diện tích đất nông nghiệp của gia đình ông Định chỉ độc canh cây cà phê. Cả nhà đổ công làm vườn, chăm sóc giỏi lắm cũng chỉ thu được 5 tấn hạt, giá thị trường lúc bấy giờ khoảng 100 triệu đồng. Đặc biệt trong năm 2000, giá cà phê trên thị trường có lúc xuống 18 ngàn đồng/kg. Tiền công chăm sóc, phân bón, nước tưới rồi công hái, phơi, sấy gần như “ngốn” hết nguồn thu từ cây cà phê. Vào thời điểm đó, ông tìm mua 40 cây sầu riêng, 100 cây điều về trồng xen trong vườn cà phê. Nhờ tận hưởng lượng phân bón cho cà phê nên cây điều và sầu riêng vươn lên xanh tốt. 5 năm trở lại đây, giá cà phê trên thị trường ổn định mức 35 ngàn đồng/kg, ông Định buộc phải tỉa cành, hãm nhánh cây điều để đảm bảo ánh sáng cho cà phê quang hợp. Tuy nhiên, các loại cây trồng lâu năm như sầu riêng, điều và cả cà phê cứ đua nhau tìm ánh sáng mà chẳng cho trái. Năng suất vườn cây không đạt, ý tưởng làm giàu bằng hình thức đa dạng hóa cây trồng thất bại.

Nhìn cây điều sau khi tỉa cành, hãm nhánh trơ trọi, ông lại đưa dây tiêu trồng xen dưới tán điều. Toàn bộ diện tích cà phê ông triệt hạ và ghép lai tạo giống mới. Song song đó, ông đổi phương pháp chăm sóc cà phê từ hình thức nuôi trái trên ngọn sang nuôi trái ở cành cho phù hợp với đặc điểm của vườn cây. Cách làm này đã giúp nguồn thu của gia đình ông tăng lên rõ rệt. Vụ mùa vừa qua, năng suất vườn cà phê của gia đình đạt 2 tấn hạt. Với giá 35 ngàn đồng/kg, cây cà phê cho thu nhập 70 triệu đồng. 40 cây sầu riêng đến thời kỳ cho trái còn lại 36 cây, vụ mùa vừa qua cho 5 tấn trái. Giá sầu riêng Thái bán tại vườn chỉ 20 ngàn đồng/kg giúp gia đình ông thu 100 triệu đồng. 100 cây điều dù tỉa cành, cắt nhánh cũng cho 2,4 tấn hạt, tương đương 50 triệu đồng. Số hồ tiêu trồng xen trong vườn cho năng suất bình quân 500kg/năm. Với giá hồ tiêu hiện nay, chí ít cũng thu 100 triệu đồng. Cộng 4 khoản cây trồng trong vườn, mỗi năm gia đình ông Định thu 320 triệu đồng. Đó là bài toán cây trồng hết sức đơn giản cho mỗi hécta mà nhà nông Tô Bình Định đã áp dụng trên thực tế.

Hiệu ứng kép

Cộng tới, cộng lui tất cả loại cây trồng cũng chỉ dừng lại 320 triệu đồng. Tôi thắc mắc lấy đâu ra 500 triệu đồng mỗi năm. Ông Định chỉ sang đàn bò 24 con đang nhai cỏ trong chuồng. Ban đầu đàn bò của ông chỉ có 10 con, trong đó 9 con sinh sản và một con đực. Để nuôi được đàn bò này, ông cắt 5 sào đất trồng cỏ voi. Cách chọn giống và nuôi bò của ông cũng rất khoa học, sát thực tiễn chăn nuôi hiện nay. 4 năm trước, ông lên Viện chăn nuôi Tây Nguyên chọn giống bò đực rồi về tận Quảng Ngãi chọn giống bò cỏ sinh sản. Ông cho hai giống bò này phối với nhau để sinh ra đàn bê chất lượng cao. Ông Định cho biết, giống bò cỏ miền Trung mắn đẻ, kháng bệnh tốt lại không kén thức ăn như bò lai. Vì phần lớn thời gian làm vườn nên ông chọn phương pháp nuôi bò theo hình thức bán chăn thả. Nhờ vậy, ông tận dụng được thời gian tối đa trong ngày để vừa chăn nuôi vừa trồng trọt. Mỗi năm, đàn bò của ông đẻ được 9 con bê. Mỗi con bê sau 8 tháng tuổi luôn nằm ở giá 12 triệu đồng, bê cái giá tới 15 triệu đồng. 9 con bê mỗi năm cho thu thấp nhất cũng 100 triệu đồng.

Điều độc đáo ở nhà nông này chính là toàn bộ nguồn phân và nước thải trong quá trình chăn nuôi bò đều được thu gom để biến thành tiền. Lượng nước tiểu cũng như nước rửa chuồng bò, ông Định gom về hầm biogas để sinh khí gas dùng nấu nướng mỗi ngày. Cùng với hầm biogas, ông còn xây một hầm chứa 20m3 âm dưới lòng đất. Lượng nước dưới hầm chứa này chính là nguồn phân bón hữu cơ cho toàn bộ diện tích cây trồng. Còn phân chuồng mỗi tuần của đàn bò giúp gia đình ông có thêm nguồn thu 1,5 triệu đồng.

Theo ông Định, giá phân bò bán tại chuồng hiện nay là 1,5 triệu đồng/m3 nhưng vẫn không có để bán. Chỉ tính riêng lượng phân bò mỗi năm, ông thu ít nhất 60 triệu đồng. Điều đáng quý trong việc chăn nuôi là giúp nhà nông có được lượng phân chuồng chăm sóc vườn cây theo hướng hữu cơ sinh học. Đây cũng là hướng phát triển bền vững của nền nông nghiệp trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa nông nghiệp nông thôn.

Đông Kiểm