Gỡ khó cho xuất khẩu nông sản

Nguồn tin: Kinh Tế Đô Thị, 17/08/2015
Ngày cập nhật: 18/8/2015

Cho đến đầu tháng 8, xuất khẩu (XK) nông sản vẫn chưa có nhiều dấu hiệu khởi sắc khi đà sụt giảm vẫn tiếp tục diễn ra.

Nhãn muộn Hà Nội chuẩn bị có lô hàng đầu tiên được xuất khẩu. Ảnh: Quang Thiện

Điều này khiến cho nhiều chuyên gia lo ngại về khả năng cán đích mục tiêu kim ngạch XK nông, lâm, thủy sản đạt 32 tỷ USD trong năm nay mà Bộ NN&PTNT đã đặt ra.

Giảm trên nhiều thị trường

Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, tính đến hết tháng 7, tình hình XK nông, lâm, thủy sản tiếp tục gặp nhiều khó khăn, nhất là các mặt hàng cà phê, cao su, sắn và gạo. Giá trị kim ngạch XK toàn ngành 7 tháng đầu năm 2015 đạt 16,93 tỷ USD, giảm 3,6% so với cùng kỳ năm 2014. Đáng chú ý, XK nông sản sang hầu hết các thị trường chủ lực đều ghi nhận chiều giảm cả về sản lượng và giá trị. Đơn cử, đối với mặt hàng gạo, các thị trường Hongkong (Trung Quốc), Philippines, Singapore giảm đột biến từ 32,8 - 41,8%. Tương tự, sức mua cà phê Việt Nam của 2 thị trường Đức và Mỹ cũng giảm sâu tới trên 10%. Riêng lĩnh vực thủy sản, XK sang 3 thị trường lớn là Mỹ, Nhật Bản và Hàn Quốc đều giảm đáng kể, nhất là mặt hàng tôm. Ông Phạm Anh Tuấn – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Thủy sản (Bộ NN&PTNT) cho biết, XK tôm năm nay gặp nhiều khó khăn hơn so với năm ngoái do sức mua của thị trường yếu. Trong khi đó, tình hình xâm nhập mặn tại các vùng nuôi trồng thủy sản diễn ra mạnh mẽ hơn. Đặc biệt, tỷ giá VND quá thấp so với USD cũng gây bất lợi cho cạnh tranh của nông sản Việt trên thị trường.

Bên cạnh những tác động từ phía thị trường, một trong những yếu tố khiến cho XK nông, lâm, thủy sản sụt giảm còn do chất lượng sản xuất trong nước chưa đảm bảo. Theo ông Phùng Hữu Hào - Phó Cục trưởng Cục Quản lý chất lượng nông, lâm sản và thủy sản (Bộ NN&PTNT), ý thức tuân thủ quy định pháp luật của DN Việt Nam chưa cao. Hiện nay, tình trạng nhiều lô hàng nông sản XK bị phát hiện không đáp ứng điều kiện đảm bảo ATTP, an toàn dịch bệnh đã khiến cho hình ảnh nông sản Việt Nam bị ảnh hưởng không nhỏ, đồng nghĩa với sức cạnh tranh giảm đi.

Nhiệm vụ số một

Tính đến hết tháng 7, giá trị XK toàn ngành nông nghiệp mới đạt 52,8% mục tiêu đặt ra cho cả năm. Với thời gian 5 tháng còn lại, để hoàn thành mục tiêu đạt 32 tỷ USD cả năm là bài toán không hề đơn giản. Do đó, hiện nay, Bộ NN&PTNT đang tích cực chỉ đạo triển khai các giải pháp để khơi thông thị trường XK. Đối với lĩnh vực thủy sản – mặt hàng XK mũi nhọn của ngành nông nghiệp, theo Tổng cục Thủy sản, những tháng cuối năm chủ yếu sẽ tập trung vào tôm sú sản xuất theo hướng quảng canh và bán thâm canh. Lý do là vì trong khi sức mua của thị trường yếu, tỷ giá bất lợi thì tôm sú quảng canh có giá thành thấp sẽ dễ dàng cạnh tranh hơn.

Một vấn đề đáng quan tâm nữa để nâng cao sức cạnh tranh cho nông sản XK chính là biện pháp giảm chi phí vận chuyển, lưu thông. Ông Hoàng Trung - Phó Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật chia sẻ, cùng vận chuyển 1kg hàng nông sản sang Nga thì Việt Nam đã cao hơn Thái Lan 2 USD do Chính phủ Thái Lan có chính sách trợ giá vận chuyển. Hiện nay, nhiều nông sản XK theo đường hàng không, nhất là trái cây nên giá cước vận chuyển tương đối cao. Chính vì vậy, theo ông Trung, Chính phủ cần có chính sách trợ giá vận chuyển đối với các mặt hàng nông sản XK, nhất là nông sản tươi sống. “Cước vận chuyển chiếm hơn 50% chi phí, nếu không tháo gỡ được vấn đề này thì hàng nông sản sẽ rất khó cạnh tranh” - ông Trung chia sẻ.

Đại diện Bộ NN&PTNT cho biết, trong tháng 8 và các tháng cuối năm, Bộ chỉ đạo các đơn vị tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc về thị trường tiêu thụ nông sản để thúc đẩy sản xuất XK, góp phần vào tăng trưởng của toàn ngành. Đây được xác định là nhiệm vụ trọng tâm số một ở thời điểm hiện nay. Việc tháo gỡ rào cản XK ở những thị trường khó tính sẽ là cơ sở để phát triển các thị trường tiêu thụ nông sản khác. Được biết, Bộ NN&PTNT hiện đã cung cấp thông tin về chủng loại, chất lượng nông sản cho đại sứ quán, thương vụ các nước. Bộ NN&PTNT cũng giao Vụ Hợp tác quốc tế nghiên cứu thành lập một tổ chức giúp việc về thương mại và hội nhập thị trường quốc tế. Đồng thời phối hợp với Bộ Ngoại giao, Bộ Công Thương và đại sứ quán các nước tìm hiểu về các thị trường tiêu thụ nông sản.

Thiên Tú