Nông sản Bà Rịa-Vũng Tàu: Giải bài toán bấp bênh đầu ra

Nguồn tin: Báo Bà Rịa Vũng Tàu, 16/07/2015
Ngày cập nhật: 18/7/2015

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, 90% sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh bán ra ở dạng thô. Mặt khác, nhiều loại cây ăn trái và cây trồng chủ lực như điều, ca cao, tiêu... của tỉnh phát triển tự phát hoặc đang dần bị thay thế để canh tác cây trồng khác dù chưa nắm rõ đầu ra của sản phẩm.

Bưởi da xanh trồng tại huyện Tân Thành đang được thị trường ưa chuộng. Trong ảnh: Ông Hồ Văn Kiệt, Chủ nhiệm HTX bưởi da xanh Sông Xoài (huyện Tân Thành) kiểm tra sự phát triển của vườn bưởi trồng theo hướng VietGap.

Về cây ăn quả, toàn tỉnh hiện có khoảng 9.000ha cây ăn quả, trong đó khoảng 8.000ha đang cho thu hoạch với tổng sản lượng khoảng 70.000 tấn/năm. Về cơ bản, diện tích cây ăn quả được trồng theo nhu cầu của thị trường, nhưng vùng trồng còn manh mún. Bưởi da xanh ở xã Sông Xoài (huyện Tân Thành) là một minh chứng. Được thị trường ưa chuộng nhưng hiện tại toàn huyện Tân Thành mới có khoảng 45ha bưởi da xanh và sản phẩm vẫn chưa định hình được những dấu hiệu riêng để người dùng phân biệt. Vì vậy, bưởi da xanh Sông Xoài chưa tìm được đường vào siêu thị mà phải qua tay thương lái.

Mãng cầu cũng là loại cây ăn quả có tiếng của BR-VT. Toàn tỉnh hiện có gần 600ha mãng cầu (kế hoạch đến năm 2020 sẽ tăng lên đến 17.000ha với sản lượng 10.000 tấn/vụ). Đây là loại cây ăn trái của tỉnh được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng, nhưng tương tự như bưởi da xanh, quả mãng cầu BR-VT vẫn bấp bênh về đầu ra mặc dù từ năm 2011 Sở NN-PTNT đã thực hiện mô hình VietGAP cho cây trồng này ở 3 huyện Đất Đỏ, Xuyên Mộc và Tân Thành.

Hay như cây thanh long ruột đỏ, dù rất được giá khi xuất khẩu nhưng thanh long của BR-VT vẫn phải qua tay thương lái trộn chung với thanh long Bình Thuận để tìm đường ra thị trường. Lợi nhuận của nông dân bị “bớt xén” rất nhiều trong quá trình phân phối. Khó khăn chính của thanh long ruột đỏ là ở chỗ diện tích trồng theo chuẩn VietGAP còn quá thấp (toàn tỉnh có 10ha trồng theo chuẩn VietGAP trên tổng diện tích 104ha).

Ngoài cây ăn quả, từ năm 2010 trở về trước, điều, ca cao là những mặt hàng nông sản xuất khẩu có giá trị của BR-VT. Ngành chế biến nông sản phát triển theo hai mặt hàng này đã giải quyết việc làm cho nhiều lao động khu vực nông thôn. Đặc biệt, cây điều đã gắn liền với chính sách định canh, định cư và được coi là cây “giảm nghèo” ở những vùng đất khô hạn. Tuy nhiên, diện tích cây điều hiện nay đang giảm, chỉ còn khoảng 10.000ha và đang được thay thế bằng cây tiêu, khoai mì. Cây ca cao cũng đang bị “xem xét lại” trong kế hoạch trồng trọt của từng hộ gia đình. Đến nay đã có khoảng 600ha cây ca cao trong tổng số hơn 3.200ha ca cao trong tỉnh bị người dân chặt bỏ để trồng tiêu và một số cây trồng khác.

Với tình hình nói trên, có thể thấy rõ, BR-VT không thiếu những nông sản đủ sức cạnh tranh trên thị trường, nhưng làm gì để đưa những sản phẩm này đi theo một kênh phân phối tối ưu đồng thời quy hoạch phát triển vùng chuyên canh các loại cây trồng bảo đảm sự cân đối và phát triển bền vững, là câu hỏi lớn cho ngành nông nghiệp.

Ông Vũ Ngọc Đăng, phó chi cục trưởng chi cục phát triển nông thôn:

Phát triển nông sản ứng dụng công nghệ cao

Định hướng phát triển của ngành nông nghiệp trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2015 - 2020, BR-VT sẽ xây dựng từ 5 - 7 vùng sản xuất ứng dụng công nghệ cao và đồng thời kết nối với các DN trong xây dựng thương hiệu nông sản, sơ chế và tiêu thụ sản phẩm cho nông dân. Với cây trồng lâu năm như hồ tiêu, ngành nông nghiệp đã khuyến cáo nông dân không mở rộng diện tích ngoài vùng quy hoạch; khuyến khích DN đầu tư công nghệ chế biến... Với nhóm cây ăn trái, tập trung phát triển theo quy hoạch, chú trọng tập trung các loại cây ăn trái chủ lực như nhãn xuồng, mãng cầu, bưởi da xanh và thanh long.

Ông Lê Văn Tường, xã viên HTX Nhân Tâm (huyện Xuyên Mộc):

Cần sự hỗ trợ để nông dân tăng diện tích sản xuất theo chuẩn VietGAP

Khi HTX Nhân Tâm sản xuất nhãn xuồng cơm vàng theo quy trình VietGAP, sản phẩm đã được bạn hàng tin cậy về chất lượng, mức độ an toàn thực phẩm, xóa bỏ những nghi ngại trước đây về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật. Điều đó cho thấy, sản xuất theo chuẩn VietGAP đã giải tỏa được phần nào những khó khăn trong việc đưa quả nhãn ra thị trường. Hiện nay, Sở NN-PTNT đã xin chủ trương UBND tỉnh quy hoạch 2.000ha các vùng đất cát ven biển tại TP.Vũng Tàu, huyện Tân Thành và huyện Xuyên Mộc trồng nhãn xuồng cơm vàng. Theo tôi, cùng với quá trình mở rộng vùng trồng nhãn, cần hỗ trợ nông dân canh tác theo quy trình đạt chuẩn về chất lượng, có như thế mới mong đưa loại nông sản này tiếp cận với thị trường khó tính.

Tháo gỡ khó khăn về đầu ra cho sản phẩm nông sản, nếu nhìn vào bài học từ quả nhãn xuồng cơm vàng, tôi nghĩ rằng, điều đầu tiên cần phải thực hiện là nâng cao chất lượng sản phẩm.

Chị Vũ Thị Thu Trang, quản lý quầy thực phẩm tươi sống siêu thị Co.op Mart Vũng Tàu:

Trái cây BR-VT chưa thể vào siêu thị Tính ra, các loại rau, củ trồng tại BR-VT chiếm từ 25 - 35% các loại rau, củ đang bán tại siêu thị. Riêng trái cây BR-VT chưa được siêu thị nhập bán. Hiện nay, đã có một số nhà vườn ở BR-VT chào hàng nhưng chưa có cơ sở nào có sản phẩm đạt các tiêu chuẩn về vệ sinh an toàn thực phẩm, có đầy đủ giấy tờ chứng nhận về quy trình sản xuất trái cây an toàn.

QUANG ĐẠT