Bà Rịa Vũng Tàu: Tìm hướng đi cho các HTX nông nghiệp

Việc hình thành các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp thời gian qua đã cải thiện thu nhập và mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho bà con nông dân và góp phần phát triển sản xuất nông nghiệp bền vững. Tuy nhiên, hoạt động của các HTX nông nghiệp hiện cũng đang bộc lộ không ít khó khăn, bất cập cần được tháo gỡ.

HTX Nông nghiệp - dịch vụ An Nhứt mở ra thêm 13 loại hình dịch vụ khác để HTX duy trì và hoạt động hiệu quả.

Có thể khẳng định nhờ tham gia các HTX mà nông dân giảm được chi phí sản xuất, nâng cao được chất lượng, giá bán cũng như xây dựng được thương hiệu cho sản phẩm. Mặt khác, nông dân có điều kiện thuận lợi trong việc tiếp cận các tiến bộ khoa học kỹ thuật mới, liên kết với DN trong khâu cung ứng vật tư đầu vào và tiêu thụ sản phẩm đầu ra so với việc sản xuất riêng lẻ.

HTX Nông nghiệp - Dịch vụ Nhân Tâm (huyện Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa Vũng Tàu) là một ví dụ điển hình. Ông Đào Xuân Hiếu, Chủ nhiệm HTX Nông nghiệp - Dịch vụ Nhân Tâm luôn nhắc lại chuyện cách đây hơn chục năm. Đó là giai đoạn 2001 - 2003, hàng trăm ha nhãn xuồng cơm vàng đã bị nông dân tại địa phương chặt bỏ do giá nhãn quá rẻ. Năm 2006, mặc dù được ngành nông nghiệp tỉnh cấp giấy chứng nhận nhãn hiệu hàng hóa cho nhãn xuồng Nhân Tâm, nhưng chẳng mấy ai mặn mà vì giá vẫn “rớt dài”. Đứng trước thực trạng này, năm 2008 HTX Nông nghiệp - Dịch vụ Nhân Tâm được hình thành, bao gồm các thành viên là các hộ trồng nhãn xuồng nhằm khai thác và tận dụng lợi thế của chứng nhận hàng hóa. Có tổ chức hoạt động bài bản, các thành viên HTX bắt đầu áp dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất để nâng cao chất lượng, đồng thời từng bước tiếp cận đưa sản phẩm nhãn xuồng vào hệ thống siêu thị.

Ông Đào Xuân Hiếu cho biết: “Sau 1 năm sử dụng nhãn hiệu hàng hóa nhãn xuồng cơm vàng, mặc dù sản phẩm làm ra được tiêu thụ tại hệ thống siêu thị Sài Gòn Co.op Mart nhưng HTX vẫn bị lỗ nặng, mất gần 70% số vốn lúc bấy giờ”. Vậy là, các thành viên HTX lại tìm hướng đi mới bằng cách thay đổi mẫu mã bao bì, củng cố chất lượng sản phẩm bằng việc áp dụng quy trình VietGAP vào sản xuất. Vậy là, trái nhãn xuồng Nhân Tâm “đàng hoàng” vào hệ thống siêu thị như Metro, Maximart, Co-op Mart với đầy đủ thông tin như: mã vạch, địa chỉ đơn vị sản xuất, số điện thoại và tem VietGAP… Hiện mỗi ha nhãn xuồng ở HTX Nhân Tâm cho thu lãi hơn 200 triệu đồng và mô hình trồng theo chuẩn VietGAp đang được bà con nông dân nhân rộng nhằm từng bước đưa loại trái cây đặc sản của BR-VT xuất khẩu ra nước ngoài.

Nhằm duy trì hoạt động, một số HTX nông nghiệp khác trên địa bàn tỉnh hoạt động sản xuất nông nghiệp đã nghiên cứu thị trường, đầu tư vốn, kỹ thuật công nghệ để tổ chức kinh doanh các ngành nghề. Đơn cử như HTX Nông nghiệp Dịch vụ An Nhứt (huyện Long Điền). Đây là HTX có số lượng thành viên đông nhất so với các HTX khác trong tỉnh, với 724 thành viên, sản xuất hơn 200ha lúa. Không chỉ áp dụng các kiến thức mới trong quản lý và sản xuất, HTX An Nhứt còn là đơn vị luôn đi đầu trong việc áp dụng mô hình mới trong canh tác lúa và các dịch vụ phục vụ sản xuất nông nghiệp như mở ra 13 loại hình dịch vụ phục vụ nông nghiệp, dân sinh, quản lý chợ… với doanh thu hơn 30 tỷ đồng mỗi năm. Đây cũng là HTX có mô hình hoạt động hiệu quả tiêu biểu của tỉnh bởi thu nhập của các thành viên luôn tăng đều. Để có được kết quả này, ông Huỳnh Trung Thành cho biết, trong công tác điều hành, hình thức quản lý HTX là theo phương thức mua chung - bán chung - sử dụng dịch vụ chung và tín dụng nội bộ, chia thu nhập theo mức sử dụng dịch vụ của HTX. “Cụ thể, nếu sử dụng toàn bộ dịch vụ của HTX được chia lãi cao nhất 80% theo vốn góp. Nếu sử dụng ít hơn được chia theo tỷ lệ 40%, thành viên không sử dụng một dịch vụ nào chỉ được chia 20% lãi theo vốn góp”- ông Huỳnh Trung Thành nói.

Nhiều HTX sản xuất rau an toàn vẫn phải đưa sản phẩm ra chợ lẻ bán do chưa có đầu mối tiêu thụ. Trong ảnh: Sản xuất rau an toàn tại HTX Thắng Lợi, xã phước Hưng (huyện Long Điền).

Những cái tên HTX nông nghiệp hoạt động hiệu quả kể trên chỉ là số ít trong tổng số 35 HTX Nông nghiệp - Dịch vụ trên địa bàn tỉnh. Đa số HTX trong lĩnh vực nông nghiệp hiện vẫn chưa tìm được hướng đi phù hợp, sản phẩm chưa có thương hiệu và chỗ đứng trên thị trường, sản xuất còn manh mún. Đồng thời, đầu ra cho sản phẩm còn thiếu, chủ yếu qua thương lái và “mạnh ai nấy làm”. Nhiều HTX nông nghiệp sản xuất rau an toàn các xã viên vẫn phải tự mang rau đi tiêu thụ tại các chợ lẻ, trong khi đó, muốn đầu tư để liên kết sản xuất lại thiếu vốn. Theo ông Đồng Viết Chính, Chủ nhiệm HTX rau an toàn Thành An, xã Châu Pha (huyện Tân Thành), tổng số tiền xã viên HTX cung cấp sản phẩm nông nghiệp cho các bếp ăn tập thể, siêu thị bị đọng lại từ khi giao hàng đến khi nhận tiền thanh toán (khoảng 40 ngày) từ 700 triệu đến 1 tỷ đồng. “Nguồn tiền “đọng” lại tại các siêu thị, bếp ăn khiến cho bà con nông dân không có vốn xoay vòng sản xuất. Còn muốn vay tiền để đầu tư thì HTX không có tài sản để thế chấp”- ông Đồng Viết Chính nói.

Khó khăn lớn nhất trong vấn đề vay vốn mà các HTX nông nghiệp gặp phải hiện nay là không có tài sản thế chấp cho các ngân hàng. Khi đến vay vốn, các ngân hàng yêu cầu phải có “sổ đỏ”, trong khi đó các HTX đều thuê đất, mặt khác cơ sở hạ tầng chăn nuôi, thủy sản phục vụ cho sản xuất chưa kiên cố, không thể thế chấp. Trên thực tế chỉ có một số ít HTX có đất làm trụ sở cơ sở sản xuất, kinh doanh. Số HTX có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất lại càng ít hơn. Để tháo gỡ khó khăn này, Chính phủ đã ban hành Nghị định 41/2010/NĐ-CP về chính sách tín dụng phục vụ phát triển nông nghiệp, nông thôn. Theo đó, các ngân hàng sẽ cho các tổ chức kinh tế tập thể vay không cần thế chấp tài sản với số vốn lên tới 500 triệu đồng, với điều kiện các HTX vay vốn phải đưa ra được phương án kinh doanh khả thi, bảo đảm được các tiêu chí về tư cách pháp lý, địa điểm kinh doanh, khả năng tiêu thụ của sản phẩm trên thị trường và khả năng hoàn trả vốn. Tuy nhiên, theo khảo sát của Liên minh HTX Việt Nam cho thấy, hiện trình độ quản lý và chuyên môn của đội ngũ cán bộ chủ chốt trong các HTX nông nghiệp còn rất thấp, chưa nhanh nhạy trong việc nắm bắt nhu cầu thị trường. Do vậy, các phương án kinh doanh của HTX nông nghiệp đa phần chưa đáp ứng được yêu cầu của các tổ chức tín dụng. Theo ông Ma Quang Trung, Cục trưởng Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN-PTNT), hiện nay các ngân hàng cũng đang trình Chính phủ để có cơ chế cho các HTX nông nghiệp tiếp cận với nguồn vốn. Bên cạnh đó, Bộ NN-PTNT đang được Chính phủ giao xây dựng Nghị định về HTX nông nghiệp. Hy vọng với những biện pháp này sẽ đề ra được cơ chế, chính sách nhằm hỗ trợ và nâng cao công tác quản lý Nhà nước để hoạt động của các HTX nông nghiệp đạt được hiệu quả hơn.

Theo Liên minh HTX Việt Nam, chỉ có 10% HTX nông nghiệp trong tổng số 10.339 HTX nông nghiệp làm ăn có hiệu quả, 20 - 30% phải ngừng hoạt động, số còn lại cũng hoạt động cầm chừng. Chỉ có 9% HTX nông nghiệp có hợp đồng tiêu thụ sản phẩm cho xã viên. Vốn của HTX rất èo uột, vốn điều lệ bình quân chỉ đạt 1,4 tỷ đồng/HTX, trong khi việc tiếp cận vốn vay rất khó khăn vì rất khó vay tín chấp, mà nếu thế chấp thì tài sản bảo đảm là đất đai nông thôn giá trị cũng rất thấp.

LAM GIANG

Các tin mới:

Các tin năm 2015: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77

Các tin năm 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006