Đắng như là... muối

Năm nay, bà con diêm dân huyện Phù Cát (Bình Định) đã đưa vào sản xuất 72 ha ruộng muối, ở 2 xã Cát Minh và Cát Khánh (trong đó có 7.500 m2 ruộng muối trải bạt, theo phương pháp sản xuất muối sạch), đạt 93,5% kế hoạch diện tích, giảm 8 ha so với cùng kỳ năm trước. Điều đáng nói là muối được mùa, nhưng rớt giá, khiến diêm dân lo lắng.

Từ đầu vụ đến nay, thời tiết thuận lợi cho nghề muối, bà con diêm dân đã tập trung sản xuất. Kết quả, toàn huyện đã thu hoạch hơn 5.000 tấn, trong đó có 120 tấn muối sạch được sản xuất trên ruộng trải bạt. Sản lượng muối đạt khá, tuy nhiên muối lại rớt giá mạnh, cuộc sống của bà con diêm dân đang phải đối mặt với khó khăn.

Muối được mùa mà lại mất giá nên bà con diêm dân không vui. Trong ảnh: Thu hoạch muối ở Cát Minh. Ảnh: HOÀI TRUNG

Được mùa, mất giá

Tìm hiểu vấn đề này, chúng tôi đã về xã Cát Minh, là địa phương có diện tích sản xuất muối nhiều nhất huyện Phù Cát. Toàn xã có 65 ha ruộng muối. Ngay từ đầu năm bà con diêm dân đã tập trung đầu tư vốn cải tạo tu sửa đồng ruộng để đưa vào sản xuất. Để nâng cao chất lượng muối, bà con đã khoan giếng lấy nước sản xuất, và mua bạt lót trên 7.500 m2 ruộng muối kết tinh để sản xuất muối sạch.

Ông Nguyễn Trường Sơn, Chủ tịch UBND xã Cát Minh, cho biết: Giá muối rớt mạnh, hiện nay chỉ ở mức 400 - 500 đồng/kg muối thường, và khoảng 700 đồng/kg muối sạch, giảm một nửa so với đầu vụ. Trong khi chi phí sản xuất như công làm đất, công vận chuyển, bốc vác tăng hơn 30% so với năm trước.

Ông Trương Đình Du, ở thôn Đức Phổ 1, xã Cát Minh, cho biết, gia đình ông sản xuất 3.500 m2 ruộng muối. Giá muối năm ngoái khá cao, nên ngay từ đầu vụ ông đã tập trung vốn để thuê nhân công cải tạo lại ruộng muối và đi vào sản xuất. Muối được mùa nhưng mất giá, đến nay gia đình ông thu được khoảng 20 triệu đồng, nhưng chi phí hết 40 - 50 triệu. Ông tâm sự: “Giá muối quá thấp, nên cuộc sống diêm dân rất bấp bênh”.

Muối rớt giá, diêm dân làm muối bị lỗ vốn, không còn “mặn mà” với hạt muối, nên một số trường hợp đã bỏ ruộng không tiếp tục sản xuất trên diện tích khoảng 5 ha. Quả thật, giá muối thấp đã ảnh hưởng rất lớn đến quá trình sản xuất, đời sống của bà con diêm dân, nhất là đối với các hộ chỉ sống bằng nghề làm muối mà không có nghề khác.

Điệp khúc buồn, lo

Ông Huỳnh Ngọc Hân, ở thôn Đức Phổ 2, xã Cát Minh, có 0,5 ha ruộng muối, nhưng vì chi phí đầu tư quá cao, nên vụ này ông chỉ đưa vào sản xuất 0,2 ha, và đã thu 15 tấn muối, nhưng tổng thu chưa đủ chi phí.

Ông Hân bộc bạch: “Với giá muối bà con bán ra 500 đồng/kg thì làm chỉ đủ cho trả tiền công, chưa tính khoản đầu tư cần thu hồi. Giá muối thấp, tiền công cao, không có lợi nhuận. Nếu làm nhiều, thuê nhân công nhiều, thu nhập không đủ trả tiền công!”.

Theo tính toán của diêm dân Cát Minh: Để làm 1 sào ruộng muối phải tốn 20 công cải tạo ruộng, mỗi công thuê là 200 ngàn đồng, vậy tổng chi phí hết 4 triệu đồng. Cộng vào đó là chi phí cho mỗi bao muối (50 kg) mà diêm dân phải chịu, bao gồm: tiền mua bao 2.000 đồng/cái, tiền thuê công gánh muối, tùy theo vị trí xa hay gần, dao động khoảng 2.000 - 7.000 đồng/bao; tiền hốt muối vào bao, bốc vác, và nếu bán cho nhà máy thì còn tiền vận chuyển 3.500 đồng/bao. Tổng chi phí cho mỗi bao muối lên đến 13.000 đồng. Trong khi đó, muối sạch trên ruộng trải bạt chỉ bán được với giá 50.000 đồng/bao, còn muối thường hiện chỉ còn 26.000 - 27.000 đồng/bao.

Đã vậy việc thực hiện hợp đồng mua bán muối với doanh nghiệp chẳng suôn sẻ như lúc đầu đã thỏa thuận, ký kết. Ông Nguyễn Hữu Hùng, ở thôn Đức Phổ 2, là một trong những hộ có hợp đồng với Công ty muối Mỹ Thành - Phù Mỹ đưa vào sản xuất muối trải bạt trên 5.000 m2. Trong 5 tháng vừa qua, ông sản xuất hơn 100 tấn muối; số muối này được bán cho Công ty muối Mỹ Thành - Phù Mỹ với giá 1.000 đồng/kg. “Tính ra tôi bán đã đến 100 triệu đồng tiền muối rồi nhưng mới chỉ nhận được có 20 triệu đồng. Tiền chậm mà nói thiệt là chúng tôi cũng bị ép đủ điều. Cho đến khi hạt muối đến kho công ty, mọi chi phí đều do diêm dân chịu. Thế nên nếu tính đầy đủ, giá muối sạch cũng chỉ ở mức 700 - 800 đồng/kg thôi. Đừng có nghĩ mỗi ký muối 1.000 đồng là diêm dân bỏ trọn vào túi mình hết 1.000 đồng. Không phải vậy đâu. Mà đến khi nhập muối rồi cũng chẳng có hóa đơn chứng từ gì hợp lệ cả, Công ty chỉ ghi vài ba chữ trong miếng giấy, nên thật lòng mà nói, chúng tôi không còn tin tưởng nữa...”- ông Hùng chia sẻ.

Xã Cát Minh có trên 3.600 hộ với gần 17.000 nhân khẩu, trong đó hơn 600 hộ sản xuất muối, với trên 2.400 nhân khẩu. Nghề làm muối khó nhọc, đòi hỏi cường độ lao động cao, và phụ thuộc rất lớn vào thời tiết, bà con diêm dân bán sức lao động của mình để tìm thu nhập là chính. Nhưng nhiều năm qua, người làm muối luôn gặp khó khăn bởi điệp khúc dai dẳng “được mùa mất giá”. Đời sống diêm dân rất bấp bênh. Những người có thể chuyển sang làm nghề khác, gần như đã chuyển nghề. Những người còn theo đuổi nghề làm muối, lý do chủ yếu là họ không thể chuyển nghề bởi tuổi cao rất khó học nghề khác; vì không có điều kiện để chuyển nghề, một số khác tâm sự rất chân thành rằng họ không thể rời xa đồng muối. Hệ quả là cuộc sống của họ ngày càng khó khăn hơn. Và như vậy nguy cơ thiếu đói giáp hạt trong năm nay lại đang đến đối với nhiều hộ diêm dân ở Phù Cát.

Những người còn theo đuổi nghề làm muối, lý do chủ yếu là họ không thể chuyển nghề bởi tuổi cao rất khó học nghề khác; vì không có điều kiện để chuyển nghề, một số khác tâm sự rất chân thành rằng họ không thể rời xa đồng muối. Hệ quả là cuộc sống của họ ngày càng khó khăn hơn

Ông Bùi Đắc Cường, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn thuộc Sở NN&PTNT: Hiện nay, toàn tỉnh có 213 ha ruộng muối, tập trung chủ yếu tại các xã ven biển của huyện Phù Cát, Phù Mỹ, Tuy Phước. Năm nay, nhờ thời tiết thuận lợi nên diêm dân được mùa muối. Tuy nhiên, do hầu hết bà con còn sản xuất theo phương thức truyền thống nên chất lượng muối kém, giá thấp. Để giúp đỡ diêm dân tháo gỡ khó khăn, nâng cao hiệu quả sản xuất, Chi cục đang đề xuất với Sở NN&PTNT xây dựng chính sách hỗ trợ diêm dân theo hướng hỗ trợ vốn vay, kỹ thuật sản xuất trình UBND tỉnh phê duyệt nhằm từng bước chuyển từ sản xuất muối thủ công sang sản xuất muối trải bạt để nâng cao năng suất, hiệu quả.

Ông Nguyễn Quang Khải, Phó Giám đốc Công ty cổ phần Muối và Thương mại miền Trung tại Bình Định: Thời điểm hiện nay, Công ty đang mua muối nguyên liệu tại nhà máy ở mức 800 ngàn đồng/tấn đối với muối hạt truyền thống; muối sạch sản xuất trên nền trải bạt ở mức từ 1,05 - 1,1 triệu đồng/tấn. Với mức giá muối hiện nay thấp hơn cùng kỳ năm trước từ 100 ngàn - 300 ngàn đồng/tấn. Nguyên nhân là do hầu hết các tỉnh trong khu vực miền Trung đều trúng mùa muối, trong khi các nhà máy chế biến không tiêu thụ hết. Bên cạnh đó, hầu hết diện tích muối trên địa bàn tỉnh đều sản xuất theo phương thức truyền thống nên chất lượng thấp, muối lẫn tạp chất nhiều, không thể sử dụng trong chế biến công nghiệp. Từ đầu năm đến nay, Công ty đã thu mua để chế biến lượng muối trên 3.000 tấn nhưng mua chủ yếu của diêm dân các tỉnh Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận…; riêng lượng muối thu mua trên địa bàn tỉnh rất ít do chất lượng không đảm bảo.

HOÀI TRUNG - NGUYỄN HÂN

Các tin mới:

Các tin năm 2015: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77

Các tin năm 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006