Cách xử lý cây mai ra hoa đúng Tết

Nguồn tin: Khuyến Nông TPHCM, 24/12/2015
Ngày cập nhật: 25/12/2015

Cây mai vàng có tên khoa học là Ochna intergerima, thuộc họ Ochnaceae. Cây mai xuất xứ từ cây hoang dại, có khả năng thích ứng tốt với điều kiện khí hậu nhiệt đới, đặc biệt với khí hậu miền Nam. Cây mai sinh trưởng và phát triển mạnh, có tuổi thọ cao và nếu được chăm sóc chu đáo sẽ cho hoa nhiều và có màu sắc đẹp. Cây mai mỗi năm rụng lá một lần vào cuối mùa Đông (tháng 1 – tháng 2 dương lịch) và nở hoa vào đầu mùa Xuân.

Theo tập quán truyền thống của người dân miền Nam, đa phần mỗi gia đình đều sẽ mua cây mai – cành mai chưng trong những ngày Tết; và có được một cây mai nở đúng ngày tết là điều may mắn của gia đình.

Để có thể xử lý cây mai ra hoa đúng Tết thường áp dụng biện pháp lặt lá. Biện pháp lặt lá cho cây mai ra hoa được thực hiện hàng năm trong thời gian đầu tháng 12 Âm lịch (dao động trong khoảng 10 - 18 tháng 12 Âm lịch). Trong thời điểm này, sẽ quan sát hình thái nụ và điều kiện thời tiết để quyết định thời điểm lặt lá cụ thể, lưu ý sau khi lặt lá tiến hành giảm lượng nước tưới và thời gian tưới (chỉ tưới lượng nước = 1/10 lượng nước tưới bình thường và 2 - 3 ngày/lần tưới).

Hình dạng nụ (nút) để quyết định thời điểm lặt lá

Nụ (nút) đã phát sinh từ nách lá vào khoảng tháng 5, 6 âm lịch. Trong thời gian đầu nụ có hình dạng thon như hạt gạo và hơi nhọn ở chóp giống như ngòi viết.

Trước thời kỳ bung vỏ trấu (gồm 6 - 8 lá bao ngoài xếp chồng lên nhau như mái ngói hay còn gọi là các lá mài), nụ trải qua thời gian ngủ và có màu sậm.

Nụ sẽ phát triển lớn dần lên, đến tháng 12 âm lịch kích thước có thể bằng 3 lần kích thước ban đầu. Khi gần bung vỏ trấu nụ phình to như hình quả trứng gà và trông như đang thu ngắn chiều dài lại. Nếu thời điểm này mà nụ vẫn thon như hạt gạo và hơi nhỏ ở chóp cây sẽ chậm trổ hoa và hoa ít.

Do đó để có thể xử lý mai ra hoa đúng Tết sẽ quan sát hình dáng nụ của cây để quyết định thời điểm lặt lá.

Nếu quan sát thấy các nụ đã phát triển phình to và chỉ còn lại 2 - 3 lá mài thì tiến hành lặt lá trong khoảng thời gian 13 - 14 ngày trước tết.

Nếu nụ vẫn còn nhỏ thì tiến hành lặt lá trước ngày 15 tháng 12 âm lịch.

Diễn biến thời tiết (chủ yếu là nhiệt độ)

Nhiệt độ không khí cao, nắng tốt làm cho quá trình ra hoa diễn ra nhanh hơn và ngược lại. Vì thế nếu thời tiết nóng và nắng thì tiến hành lặt lá trễ hơn từ 3 - 5 ngày. Còn ngược lại sẽ tiến hành lặt lá sớm hơn.

Sự sinh trưởng và phát triển của cây

Cây sinh trưởng mạnh, nhiều cành lá xanh tốt thường có quá trình ra hoa chậm, do đó cần tiến hành lặt lá sớm hơn.

Những cây mai trẻ (ghép trong năm) thường được lặt lá sớm hơn các cây mai già (ghép từ các năm trước, có nhiều lá già cỗi, cây sinh trưởng yếu hơn). Thời điểm ra hoa của các giống mai cũng khác nhau

+ Mai cam nở sớm hơn mai giảo 3 - 4 ngày

+ Mai trắng nở sớm hơn mai vàng 5 cánh 2 - 3 ngày

+ Mai huỳnh tỷ và các giống nhiều cánh nở trễ hơn mai vàng 5 cánh từ 5 - 10 ngày.

Xử lý ra hoa sớm

a. Biện pháp tưới

- Phun xịt nước lên cây lúc trời nắng: dùng bình xịt phun lên cây cho ướt thân, nụ hay các búp hoa vào lúc giữa trưa (10 - 14h) trong 1 - 2 ngày, các nụ sẽ bung vỏ trấu 1 - 2 ngày sau đó, các búp hoa sẽ mau nở hơn. Nước phun càng lạnh và nắng càng gắt sẽ thúc đẩy hoa nở nhanh hơn.

- Tưới nước ấm với nhiệt độ khoảng 40oC (1 nóng, 2 lạnh) vào gốc khi gặp thời tiết lạnh.

- Tưới rửa nụ, búp vào lúc sáng sớm: khi giáp Tết có nhiều sương muối và mưa làm nghẹn hoa không nở được hoặc chậm nở. Tiến hành tưới phun nước lên cây ướt đều nụ, búp vào lúc 4 - 5h sáng.

b. Dùng đèn cao áp

Dùng đèn cao áp thắp sáng vào lúc 19 - 20h hàng đêm có thể thúc mai nở sớm hơn 2 - 3 ngày

c. Sử dụng hóa chất

Sử dụng các chế phẩm phân bón lá có chứa vi lượng để thúc đẩy ra hoa sớm như: HVP 501.S, Yogen 4, Miracle-Gro, WEHG… với liều lượng theo khuyến cáo trên bao bì.

Thời điểm sử dụng: sau khi lặt lá đến 2 - 3 ngày trước thời điểm bung vỏ trấu (khoảng 18 - 20 tháng 12 âm lịch).

Thời gian: phun xịt lên cây và nụ vào chiều tối, sáng sớm ngày hôm sau tiến hành phun nước tưới rửa nụ.

Xử lý ra hoa trễ

Đặt chậu nơi râm mát, ít ánh sáng trực tiếp của mặt trời.

Tưới thật đẫm nước: nước tưới ngập mặt chậu và tưới qua lại nhiều lần. Khi áp dụng cách này phải hết sức chú ý và đòi hỏi nhiều kinh nghiệm quan sát ẩm độ trong chậu vì việc gia tăng lượng nước tưới thường làm cây ra hoa nhanh.

Đào nhẹ quanh gốc làm đứt một số rễ cám, tuy nhiên biện pháp này có thể làm ảnh hưởng đến chất lượng hoa, hoa nhỏ hơn bình thường.

Giữ hoa lâu tàn

Hoa mau tàn do cây thiếu nước, rễ phát triển yếu, không đủ dinh dưỡng hay phơi cây dưới ánh nắng quá gắt…

Để giữ hoa lâu hơn trên cây: có thể bón các loại phân có hàm lượng lân và kali cao trong giai đoạn vào tháng 10 đến đầu tháng 12 âm lịch; giữ hỗn hợp tro – phân – đất trong chậu đủ ẩm; đặt cây mai nơi ít gió, sử dụng các loại phân bón lá nhiều vi lượng.

Như Hạnh