Câu chuyện đầu năm với người bạn lớn

Anh Ngô Húa, một doanh nhân Việt thành đạt, kinh doanh thủy sản ở Cali. Anh đã gắn bó con cá tra, con tôm Việt rất sớm từ thập niên 90, đến nay gần 30 năm. Nhân anh về quê thăm các đối tác lớn là các doanh nhân cá tra, tôi đã có một buổi tâm tình với anh trong khuôn viên một ngôi nhà rất đẹp của bạn hàng, sát bờ sông Hậu.

Tôi quen anh khá lâu, trên hai mươi năm. Mỗi lần tôi qua Hoa Kỳ dự hội chợ thủy sản quốc tế, đều có gặp anh để trao đổi các tình hình về ngành nghề… Các thông tin đó đều đáng quý. Đúng chục năm trước anh đưa tôi, đại diện VASEP và một nhóm doanh nhân tôm Việt về Hawaii thăm các cơ sở kinh doanh tôm bố mẹ, ba ngày đi ba đảo thăm khá nhiều cơ sở kinh doanh tôm bố mẹ, để qua đó tìm cơ may làm ăn. Rất tiếc năng lực chúng tôi chưa đạt tới.

Hiện nay doanh nghiệp (DN) của anh ở Cali đang tiêu thụ lượng cá tra từ quê nhà rất lớn. Không chỉ vì lý do đó, còn ở anh nếp sống rất chan hòa, tình nghĩa, nên buổi cơm tối của chúng tôi được bạn hàng Biển Đông chăm lo hết sức tận tình, chu đáo. Bên ly rượu, anh kể cơ duyên với con cá tra Việt khi thập niên 90 anh được đi tận mục sở thị bè nuôi cá ở Châu Đốc. Nhìn đàn cá mạnh mẽ, đầy sức sống anh có suy nghĩ so sánh cá da trơn nuôi ao tù các bang phía Nam Hoa Kỳ, anh thấy cơ hội kinh doanh. Anh đã bắt tay và nối dài chuỗi thời gian gắn bó con cá tra suốt mấy chục năm qua, chưa có ý định ngừng nghỉ và quy mô ngày một to lớn hơn. Anh đã góp phần rất đáng kể để đưa con cá tra vượt biển lớn, vươn tầm thế giới.

Trở lại với con tôm, anh cho biết đang mua bán khá nhiều với các DN tôm Ecuador. Qua anh, tôi biết thêm tình hình nuôi, chế biến, tiêu thụ tôm ở đây. Anh cho biết họ có hai nguồn tôm bố mẹ riêng biệt. Nguồn tôm bố mẹ khai thác từ tôm tự nhiên sẽ cho sinh sản tôm giống cung ứng các trại nuôi tôm ven biển, nuôi nước mặn. Tôm bố mẹ gia hóa rất thành công thì cho ra tôm giống nuôi các trang trại cách xa biển hơn. Thức ăn tôm thì mua nguyên liệu sát bên như bột cá từ Peru, đậu nành, bắp… từ Argentina, Brazil cho nên giá thành thấp. Chính phủ còn trợ giá nhiên liệu cho các trại nuôi tôm, Chính phủ cho nhập cư lao động nữ đáp ứng nhu cầu chế biến.

Các DN gia tộc tôm ở đây có quy mô hoạt động rất lớn, có DN doanh số trên tỷ USD. Họ có vốn để cơ giới hóa từ nuôi, thu hoạch đến chế biến nên năng suất các khâu khá tốt. Ba năm qua, mức tăng trưởng ngành tôm của họ rất cao, trung bình 30% năm và hứa hẹn duy trì tốc độ này cho các năm tới. Họ là đối thủ gây áp lực quá lớn cho ngành tôm các nước, có tôm Việt. Tuy nhiên, cơ giới hóa chỉ lặt được đầu tôm chỉ có lột sạch tôm nhưng chưa thể làm các động tác tỉ mỉ khác như lột tôm chừa đốt đuôi, xẻ lưng rút chỉ… là những kỹ thuật người tiêu dùng đang chú trọng. Đây là những thông tin hết sức quý giá, qua đó chúng ta có nền tảng phân tích điểm mạnh, yếu và dẫn tới các phương án kinh doanh cho mình.

Câu chuyện dẫn từ xa đến gần, gần nhất là nỗi lo ngay từ đầu năm 2023. Lạm phát, suy thoái toàn cầu sẽ tạo ra bao khó khăn, bao rủi ro cho tất cả các DN các nước. Anh nói bão tuyết ngay cuối năm ở Hoa Kỳ cũng là một khó khăn “bổ sung” ngoài dự tính. Tiệc tùng Giáng Sinh và Mừng Năm mới sụt giảm đáng kể. Mức tiêu thụ không như ý, kho hàng sẽ ít vơi đi, nhu cầu mua hàng đầu năm sẽ giảm sút.

Từ đầu năm, tôm các nước Nam bán cầu như Indonesia và Ecuador bắt đầu vào vụ. Áp lực bán hàng từ hai cường quốc tôm này khiến giá tôm sẽ tiếp tục đi xuống, rủi ro thêm chồng chất. Rủi ro đó là các DN phân phối lớn, có tiềm lực tài chính, chấp nhận bán giảm giá nhằm giải phóng tồn kho, mua hàng mới giá rẻ… nhưng các DN nhỏ hơn không thể có động thái như vậy, kéo dài không đủ tiền trả ngân hàng, dễ bị phá sản.

Như biết được suy nghĩ của tôi, anh cũng thật lòng nói lên suy nghĩ của anh. Đó là ngành tôm nên tập trung thị trường gần, dễ nắm bắt thông tin tình hình và tránh đối đầu tôm chế biến cấp trung bình giá rẻ của Ecuador ở Hoa Kỳ. Từ rủi ro vừa nêu trên, anh cũng khuyên nên bán kênh nào, đối tác nào thanh toán nhanh và giảm thiểu công nợ, tránh nguy cơ đối tác phá sản, mình mất trắng.

Về marketing, anh chỉ nêu ra trải nghiệm, là đâu cần tốn quá nhiều tiền cho các phương tiện truyền thông, rất nhiều DN bên Hoa Kỳ tổ chức nấu ăn miễn phí cho các trường học. Học sinh ăn ngon, về đòi cha mẹ mua loại thực phẩm đó, có cha mẹ nào không chiều chuộng con. Hình thái quảng cáo này vô cùng hiệu quả. Qua lời tâm tình của anh, tôi thấy hết sức chí lí, đúng đắn. Chính tại DN tôi cũng biết tính toán lại thị trường, khúc thị trường, sản phẩm phù hợp thế mạnh của mình trong hai năm qua và đã có kết quả khả quan. Cũng tại DN tôi, công nợ luôn được xem xét tới từng ngày để hạn chế rủi ro từ đối tác. Cuối cùng anh cũng khuyên nên tập trung vào mảng hoạt động chính, đúng câu nhất nghệ tinh nhất thân vinh, cũng là lời khuyên hết sức có ý nghĩa lúc này.

Anh Ngô Húa gốc Hộ Phòng, Bạc Liêu. Gia đình tới Hoa Kỳ với bàn tay trắng. Bằng sự kiên trì, nhẫn nại và nhất là bằng sự linh hoạt, năng nổ của anh, khéo léo của chị, từng bước, qua hơn 40 năm đã gầy dựng lên cơ ngơi khá đồ sộ. Doanh số DN anh có năm lên tới 400 triệu USD. Bây giờ, tuổi cao, anh đã có các con kế nghiệp. Anh hết lòng với quê hương, đã tốn nhiều công sức góp phần để con cá tra có vị thế hiện nay ở Hoa Kỳ. Các doanh nhân tôm, cá Việt biết anh đều coi anh như người bạn lớn của ngành thủy sản đông lạnh xuất khẩu. Nhân đầu năm mới, chúc sức khỏe anh chị và tin rằng anh sẽ luôn giữ vững vai trò cầu nối để con cá, con tôm Việt có cơ hội vươn xa hơn.

TS. Hồ Quốc Lực - Nguyên Chủ tịch VASEP, Chủ tịch HĐQT FIMEX VN

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước