Để cùng về đích an toàn

Tình hình vụ nuôi không như mong đợi. Xuất khẩu vẫn tiếp tục giảm mạnh. Ngành tôm đang lâm vào thế khó. Thực tế đó cho thấy, các bên liên quan trong chuỗi giá trị ngành tôm cần có sự đoàn kết, tương trợ lẫn nhau để cơ hội cùng dắt tay nhau về đích sẽ trở nên rõ ràng hơn.

Đầu tháng 3, khi giá tôm vẫn còn ngất ngưởng trên cao, người viết đã đặt câu hỏi với giám đốc một doanh nghiệp lớn, rằng: “Giá tôm liệu có duy trì mức cao trong thời gian tới?". Vị giám đốc trên nói tỉnh queo: “Qua quý II, nếu tình hình nuôi thuận lợi, sản lượng tôm dồi dào, mặt bằng giá sẽ được điều chỉnh theo đúng cung cầu thế giới”. Đúng như dự đoán, ngay từ nửa cuối tháng 4, khi sản lượng tôm được cải thiện hơn, giá tôm quay đầu giảm và mức giảm cũng ngày càng mạnh hơn, thậm chí có loại giảm đến 1/3 giá như tôm thẻ cỡ 40 con/kg trong quý I có giá đến 170.000 đồng/kg thì nay phổ biến chỉ còn 105.000 đồng/kg.

Người nuôi tôm ở Sóc Trăng chuyển sang mô hình nuôi ứng dụng công nghệ cao để vượt qua khó khăn, an toàn về đích trong vụ nuôi 2023 này. Ảnh: TÍCH CHU

Theo những người nuôi tôm, với giá tôm hiện tại, chỉ có những người nuôi giỏi, nuôi tôm về được kích cỡ lớn (20 hoặc 25 con/kg) thì mới mong có được lợi nhuận như kỳ vọng, còn nếu gặp trục trặc buộc phải thu hoạch tôm cỡ trung hay nhỏ thì coi như cầm chắc thua lỗ. Đây cũng là một phần nguyên nhân quan trọng làm cho diện tích thả nuôi tôm thấp hơn cùng kỳ khá nhiều. Ngay như tỉnh Sóc Trăng, dù chỉ đề ra kế hoạch thả nuôi 51.000ha nhưng đến thời điểm này cũng mới chỉ có khoảng 30% diện tích được thả nuôi, chủ yếu là những trang trại lớn hay những hộ nuôi ao lót bạt ứng dụng kỹ thuật, công nghệ cao.

Bây giờ đã gần cuối tháng 5, nhưng số diện tích thả nuôi tại các tỉnh vẫn còn thấp, lại thêm ảnh hưởng thời tiết, dịch bệnh nên theo dự đoán, nhiều khả năng sẽ thiếu hụt tôm nguyên liệu khi các nhà máy vào cao điểm chế biến xuất khẩu (tháng 8 đến tháng 10). Đây cũng là một kịch bản được doanh nghiệp dự báo ngay sau khi giá tôm bắt đầu giảm và tình hình bệnh do EHP có dấu hiệu tăng lên. Nếu kịch bản này xảy ra, khó khăn đối với doanh nghiệp sẽ chồng chất nhiều hơn, bởi ít nhiều đến thời điểm này, các doanh nghiệp đều đã có hợp đồng giao hàng trong quý III và quý IV. Khi đó, do áp lực giao hàng, các doanh nghiệp phải đẩy giá thu mua để cạnh tranh tôm nguyên liệu, nguy cơ thua lỗ rất dễ xảy ra.

Tuy khó khăn là khó tránh khỏi, nhưng theo các doanh nghiệp, cánh cửa thoát hiểm cho ngành tôm cũng đang từ từ mở ra dù chưa như kỳ vọng. Trở về từ các hội chợ thủy sản quốc tế, ông Đặng Ngọc Sơn - Tổng giám đốc Công ty Camimex (Cà Mau) cho biết, thị trường xuất khẩu từ nay đến cuối năm sẽ không quá xấu nhưng sẽ không được như ở cùng kỳ năm 2022. Ông Sơn chia sẻ: “Dù chưa thể lạc quan về thị trường tôm từ nay đến cuối năm nhưng hiện thị trường cũng đã bắt đầu sáng hơn so với đầu năm. Nhưng để làm nên cú ngược dòng như 2 năm trước, theo tôi là hơi khó. Sở dĩ tôi nói khó là bởi tất cả còn phụ thuộc rất lớn vào thị trường thế giới. Đơn cử như thị trường tiêu thụ tôm lớn nhất là Mỹ vẫn chưa biết khi nào mới hồi phục. Mà mỗi khi thị trường này gặp khó sẽ ảnh hưởng rất nhiều tới các thị trường khác. Nói một cách đơn giản là thị trường từ nay đến cuối năm sẽ sáng hơn nhưng vẫn khó đạt kế hoạch như đầu năm đã đề ra”.

Tuy có khó khăn, nhưng với lợi thế lớn về trình độ chế biến và nuôi tôm thẻ về được kích cỡ lớn, ngành tôm vẫn đủ khả năng giữ được phân khúc thị trường cao cấp tại một số thị trường lớn, như: Nhật Bản, EU, Mỹ... Nhìn chung, thời gian qua, các doanh nghiệp đã rất nỗ lực trong việc tìm kiếm thị trường tiêu thụ, chào hàng sản phẩm mới… Sự nỗ lực đó đã được đền bù phần nào, khi liên tiếp từ nửa cuối tháng 4 đến nay có nhiều đoàn khách hàng nước ngoài sang các tỉnh nuôi tôm ở đồng bằng sông Cửu Long để khảo sát trại nuôi, nhà máy, kiểm tra hàng… Theo thông tin người viết có được, ngoài số hợp đồng tôm thẻ cỡ 25 con/kg về lớn, doanh nghiệp ký được với mức giá khá cao, còn có doanh nghiệp tìm được đơn hàng tôm thẻ cỡ nhỏ cung ứng cho nhà bán lẻ lớn có uy tín trên thế giới.

Do đó, khả năng giá tôm sẽ được cải thiện từ quý III so với hiện tại, nên vấn đề hiện nay là người nuôi cần liên kết với doanh nghiệp một cách chặt chẽ hơn để có được thông tin chính xác, dài hạn. Để từ đó cân nhắc, chọn lựa mô hình, mật độ nuôi, kích cỡ tôm thu hoạch sao cho hợp lý nhằm hạn chế rủi ro, đảm bảo được mức lợi nhuận có thể chấp nhận được. Khó khăn và cơ hội luôn đan xen nhau, nên để vượt qua khó khăn, nắm bắt tốt cơ hội, tất cả các bên liên quan trong chuỗi giá trị ngành tôm cần siết chặt tay nhau, tương trợ lẫn nhau mới mong cùng về đích an toàn.

TÍCH CHU

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước