Làm nông, lâm nghiệp hiệu quả từ cây giống cấy mô

Nhân viên Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên kiểm tra chất lượng cây keo lai giống trước khi trồng rừng. Ảnh: ANH NGỌC

Công nghệ nuôi cấy mô tế bào đã được nhiều đơn vị trên địa bàn Phú Yên nghiên cứu, ứng dụng thành công. Kết quả cho thấy, giống cây trồng được tạo ra có chất lượng cao, mở ra hướng đi mới, hiệu quả trong sản xuất nông, lâm nghiệp của tỉnh.

Tạo cây giống chất lượng

Nuôi cấy mô tế bào là phương pháp nhân giống không còn mới và mang lại hiệu quả cao trong việc tạo ra cây giống chất lượng, phục vụ sản xuất. Vài năm trở lại đây, một số đơn vị trên địa bàn tỉnh đã trồng thử nghiệm thành công và cung cấp ra thị trường các loại giống cấy mô như: chuối, mía, các loại hoa lan, cúc, các giống cây dược liệu, cây lâm nghiệp…

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Trưởng Trạm Thực nghiệm giống lâm nghiệp (Trung tâm Giống nông nghiệp, Sở NN-PTNT) cho biết: Hiện nay nhiều người dân vẫn còn ươm hạt, giâm hom cây lâm nghiệp để bán cho các cá nhân, đơn vị trồng rừng. Tuy nhiên, nếu trồng rừng bằng giống cây gieo ươm bằng hạt, nhất là cây bạch đàn thì cây dễ bị thoái hóa, thời gian sinh trưởng dài, cây phân cành sớm, chiều cao cây phát triển sớm; còn nếu nhân giống bằng phương pháp giâm hom, số lượng cây giống thường rất hạn chế. Với mong muốn sản xuất cây giống chất lượng phục vụ sản xuất, thời gian qua, Trạm Thực nghiệm giống lâm nghiệp đã nhân giống bằng phương pháp nuôi cấy mô cây bạch đàn và keo lai, cung cấp cho nhiều hộ dân trồng rừng trên địa bàn tỉnh. Thực tế cho thấy, cây cấy mô phát triển tốt, thích ứng nhanh với khí hậu, hạn chế ngã đổ và cho chất lượng gỗ cao hơn.

Trước đây, cây chuối được trồng với nhiều giống khác nhau, nhưng đa phần người dân tách chiết chuối đã trồng qua nhiều năm nên giống bị thoái hóa, buồng nhỏ trái nhỏ, nhiều hạt, dinh dưỡng không đạt yêu cầu. Trước thực tế đó, nhiều đơn vị như Trung tâm Ứng dụng và Chuyển giao công nghệ (Sở KH-CN), Trung tâm Nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao (Khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao), Trung tâm Giống nông nghiệp Phú Yên đã nhân giống loài cây này bằng phương pháp nuôi cấy mô. Việc chuyển sang trồng chuối cấy mô đã giúp nâng cao chất lượng và sản lượng chuối, bước đầu kích thích nhiều người dân phát triển diện tích chuối để tăng thu nhập.

Theo anh Đặng Đức Vàng ở xã Đức Bình Tây, huyện Sông Hinh so với chuối giống được tách từ cây chuối mẹ theo phương pháp truyền thống thì cây chuối cấy mô có kích thước nhỏ hơn nhiều, nhưng sau khi trồng thì phát triển rất nhanh, khoảng 8-9 tháng là bắt đầu trổ buồng, đậu trái và khoảng 3 tháng sau chuối già, cho thu hoạch, sớm hơn từ 3-4 tháng so với chuối giống tách từ chuối mẹ, hiệu quả cây chuối cấy mô mang lại cũng cao hơn.

Sản xuất cây giống cấy mô tại Trung tâm Nghiên cứu và phát triển nông nghiệp công nghệ cao. Ảnh: THÁI HÀ

Nguồn cung còn hạn chế

Giống là một trong những yếu tố quyết định năng suất và sản lượng cây trồng. Việc đưa giống cấy mô vào sản xuất góp phần nâng cao hiệu quả kinh tế, phát huy tiềm năng đất đai và tăng cường khả năng thích ứng với biến đổi khí hậu. Tuy nhiên, thực tế hiện nay, đa số đơn vị nuôi cấy mô trong tỉnh chủ yếu phục vụ công tác nghiên cứu, thí nghiệm, còn khả năng phục vụ sản xuất vẫn còn hạn chế.

Ông Trần Văn Hóa, Trưởng Phòng Kỹ thuật Công ty TNHH MTV Bảo Châu Phú Yên cho biết: Năm 2020, công ty trồng mới 633ha rừng, nâng tổng diện tích đã trồng lên 3.959ha. Trong đó, số diện tích trồng bằng cây cấy mô là 242ha, chủ yếu là cây keo lai. Do giá cả giống keo lai cấy mô trên thị trường Phú Yên khá đắt, nguồn cung hạn chế nên công ty đã nhập giống cấy mô từ Bình Định nhưng giá vẫn cao hơn cây giâm hom. Cụ thể, nếu giống keo lai giâm hom có giá 700 đồng/cây thì giống cấy mô bán tại Bình Định có giá 2.000 đồng/cây. Để chủ động trong việc cung ứng cây giống chất lượng cao, hiện công ty đang xây dựng vườn ươm. Bước đầu, chúng tôi sẽ tập trung xây dựng vườn đầu dòng để kịp thời cung cấp cây giống cho hoạt động trồng rừng vào năm sau và sẽ tiếp tục xây dựng phòng mô để thời gian tới cho ra đời cây giống chất lượng cao, phục vụ sản xuất.

Còn theo ông Trần Hưng Lợi, Giám đốc Trung tâm Giống nông nghiệp, ngoài những ưu điểm vượt trội, việc ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào cũng có những nhược điểm như tốn kém chi phí, đòi hỏi kỹ thuật cao dẫn đến cây giống cho giá thành cao. Đặc biệt, các phòng nuôi cấy mô trên địa bàn tỉnh có quy mô nhỏ, nhân lực mỏng, việc vận hành phòng mô tốn nhiều chi phí nên đẩy giá cây giống cấy mô lên cao, thường đắt gấp 4-5 lần cây giâm hom và cao hơn giá cây cấy mô từ tỉnh ngoài. Tuy nhiên, nếu mua giống cấy mô ngoài tỉnh, người dân cần tìm những địa chỉ uy tín, vì vẫn có một số nơi người làm cây giống sản xuất một cách ồ ạt, không đúng quy trình kỹ thuật nhân giống, dẫn đến tình trạng cây giống mang nhiều mầm bệnh, sức sinh trưởng kém.

Ông Trần Hưng Lợi, Giám đốc Trung tâm Giống nông nghiệp Phú Yên: Nếu mua cây giống cấy mô ngoài tỉnh, người dân cần tìm những địa chỉ uy tín, vì vẫn có một số nơi người làm cây giống sản xuất một cách ồ ạt, không đúng quy trình kỹ thuật nhân giống, dẫn đến tình trạng cây giống mang nhiều mầm bệnh, sức sinh trưởng kém.

THÁI HÀ

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước