Lan tỏa nhiều mô hình sản xuất thông minh

Biến đổi khí hậu không còn là cụm từ quá xa lạ với bà con nông dân. Những ảnh hưởng của nó thời gian qua đã tác động đến năng suất và chất lượng cũng như nguồn thu nhập của bà con. Tuy nhiên, để "sống chung" với nó, bên cạnh sự đồng hành của nhà khoa học, người nông dân vận dụng nhiều cách để vượt qua khó khăn, tìm cách thích ứng với những điều kiện thời tiết ngày càng bất lợi...

Trồng hoa kiểng trong nhà lưới của HTX Hoa kiểng Bình An, phường Long Hòa, quận Bình Thủy... Ảnh: Văn Cộng

Cách đây 2 năm, các thành viên Hợp tác xã (HTX) Nông nghiệp Hiếu Bình ở xã Thạnh An, huyện Vĩnh Thạnh vẫn còn thói quen gieo sạ lúa từ 150-200 kg/ha, thì nay 100% xã viên đều thực hiện giảm số lượng xuống còn 60 đến 80kg/ha. Giảm số lượng nhưng năng suất vẫn đảm bảo là nhận xét của hầu hết các thành viên. Giảm lượng lúa giống gieo sạ nghe đơn giản nhưng đây là một kỹ thuật giúp bà con tiết giảm chi phí từ khâu chăm sóc đến khâu thu hoạch. Ông Nguyễn Cao Khải, Giám đốc HTX Nông nghiệp Hiếu Bình, nói: Khi học tập chương trình giảm giống, sử dụng lúa xác nhận nên độ nảy mầm cao, cây lúa phát triển tốt. Từ chỗ sạ dày sang sạ thưa đã giảm được lượng giống đáng kể và sạ thưa đỡ sâu bệnh hơn so với sạ dày truyền thống.

Việc giảm lượng lúa giống khi sản xuất lúa đã lan tỏa ở các tỉnh ĐBSCL. Trong chương trình canh tác lúa thông minh do Công ty cổ phần Phân bón Bình Điền phối hợp với Trung tâm Khuyến nông Quốc gia 13 tỉnh, thành ĐBSCL tổ chức thực hiện từ năm 2016 đến cuối năm 2017 đã triển khai giảm số lượng lúa giống tại 195 mô hình ở 13 tỉnh, thành với tổng diện tích 97,5ha. Theo đó, năng suất từ các mô hình đều tăng từ 500 đến 700kg/ha. Tham gia mô hình canh tác thông minh, ông Nguyễn Văn Đậm, nông dân huyện Kế Sách, tỉnh Sóc Trăng, chia sẻ: "Vụ hè thu vừa qua tui sạ có 8kg/công nhưng năng suất tới 6-7 tấn, vụ đông xuân 8-9 tấn là bình thường. Từ đây về sau tui rủ anh em, bà con trong vùng phải canh tác như thế này để hạn chế chi phí trong sản xuất, giảm phân bón, thuốc trừ sâu và quan trọng là bảo vệ được sức khỏe con người nữa".

Thời tiết ngày càng bất lợi, việc sản xuất của bà con càng gặp nhiều khó khăn. Do đó, tiết giảm chi phí là vấn đề người nông dân đặc biệt quan tâm. Các thành viên của tổ hợp tác sản xuất cam xoàn Thới An, quận Ô Môn, đang thực hiện tưới phun để tiết kiệm chi phí. Người đi đầu trong cách làm này là ông Nguyễn Thanh Bình ngụ khu vực Thới Thạnh, phường Thới An. Năm 2016, ông đã đầu tư hệ thống tưới phun cho 7 công cam với chi phí 56 triệu đồng, trong đó Nhà nước hỗ trợ 30%. Nếu như trước đây, mỗi lần tưới, tiền thuê nhân công và xăng dầu tốn khoảng 350 ngàn đồng, thì nay, với hệ thống tưới phun, mỗi lần tưới chỉ tốn 10 ngàn đồng. Ông Bình cho biết: "Chuẩn bị lên Hợp tác xã, sau này chắc anh em cũng phải tưới phun hết, vì bây giờ kêu nhân công khó, thứ nữa có kẹt đi đâu vẫn chủ động tưới trước được. Còn tưới tay kẹt là bỏ khô nên giờ ai ta cũng ráng đầu tư, chừng 2-3 năm là lấy vốn rồi!".

Hệ thống này còn giúp phòng ngừa mặn xâm nhập, bởi được thiết kế hệ thống tích nước trong mương hoặc hồ chứa. Nếu nước sông bị mặn, sử dụng nguồn nước dự phòng để tưới. Anh Nguyễn Thành Nghi, tổ viên tổ hợp tác sản xuất Cam xoàn phường Thới An, chia sẻ: "Tưới phun tự động nước sẽ thấm dần, thấm sâu hơn tưới tràn, tưới tràn phân sẽ bị dồn đống hoặc văng xuống mương". "Tiếng lành đồn xa", bây giờ quận Ô Môn có 140 hộ sử dụng hệ thống tưới phun tiết kiệm nước phục vụ cho sản xuất với tổng diện tích 69ha. Bình quân, mỗi một hộ có khoảng 0,5ha có lắp đặt hệ thống tưới phun tự động.

Vườn hoa của chú Lâm Quang Hồng ở khu vực Bình An, phường Long Hòa, quận Bình Thủy khoe sắc với đủ chủng loại khác nhau, trong đó nổi bật nhất là cúc đồng tiền và cát tường. Với diện tích chỉ khoảng 1.000m2, nhưng 2 năm nay chú thu nhập 100 triệu đồng mỗi năm. Sở dĩ lợi nhuận khá cao như vậy là do chú đầu tư nhà lưới với tổng chi phí 80 triệu đồng. Từ đó, giảm tỷ lệ hao hụt cây con từ 50% xuống còn 10%; hoa sáng, lớn và đẹp hơn; giá bán cao hơn từ 20 đến 30 ngàn đồng/cặp. Từ ngày có nhà lưới, hoa được sản xuất quanh năm, mùa nào cũng có để bán. Thấy có hiệu quả, nhiều nhà vườn cũng đến đây học hỏi, như anh Nguyễn Thanh Dũng, phường Long Tuyền, cho biết: "Từ ngày trồng hoa nhà lưới đỡ công chăm sóc hơn, sâu bệnh cũng ít, đặc biệt với loại hoa cúc đồng tiền cho hoa đẹp hơn. Đầu tư khoảng 1-2 năm nếu hoa cho năng suất cao đã lấy lại được chi phí làm nhà lưới".

TP Cần Thơ luôn tạo điều kiện để các mô hình sản xuất nông nghiệp thông minh phát huy hiệu quả và lan tỏa giúp người nông dân có thu nhập cao hơn. Bà Nguyễn Thị Kiều, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, cho biết: "Từ những kết quả đạt được, thời gian tới, ngành nông nghiệp tiếp tục nhân rộng những mô hình này bằng nguồn ngân sách địa phương, cũng như tranh thủ nguồn từ Trung tâm Khuyến nông quốc gia…".

Có thể nói những mô hình sản xuất nêu trên vừa thông minh, thân thiện với môi trường trong bối cảnh tác động của biến đổi khí hậu ngày càng bất lợi. Tiến sĩ Nguyễn Đăng Nghĩa, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và tư vấn nông nghiệp nhiệt đới, mong muốn: "Chúng tôi mong muốn không chỉ dừng ở mô hình canh tác lúa thông minh thích ứng với biến đổi khí hậu mà còn cây ăn trái, các loại hoa màu khác, thậm chí là thủy sản. Sản xuất thông minh để hạn chế tối đa các thiệt hại do biến đổi khí hậu. Chúng ta đừng bao giờ hy vọng có một viễn cảnh chống lại thiên nhiên mà chỉ có thể tìm cách thích ứng và làm sao hạn chế rủi ro mà thôi".

Ngọc Trấn - Hồng Vân - Mai Thảo

Các tin mới:

Nhấn vào đây để xem các tin trước