Phát triển cây mắc ca: Sự thận trọng cần thiết

Nguồn tin: Báo Đắk Nông, 09/05/2016
Ngày cập nhật: 12/5/2016

Mới đây, Bộ Nông nghiệp-PTNT đã có quyết định về việc phê duyệt quy hoạch phát triển cây mắc ca vùng Tây Bắc và Tây Nguyên đến năm 2020, tiềm năng, phát triển đến năm 2030. Điều đáng chú ý là diện tích quy hoạch đã được rút xuống chỉ là 9.940ha thay vì 220.000ha như công bố trước đây. Đây là sự thận trọng cần thiết, hướng tới phát triển bền vững, tránh tình trạng ảo tưởng về giá trị kinh tế của loại cây được coi là “tỷ đô” này.

Phù hợp với thực tế

Theo phương án quy hoạch đã được phê duyệt của Bộ Nông nghiệp-PTNT thì giai đoạn từ nay đến năm 2020, tổng diện tích trồng mắc ca tại vùng Tây Bắc và Tây Nguyên là 9.940ha. Cụ thể, vùng trồng thuần tập trung là 2.350ha. Dự kiến vùng Tây Bắc 1.800ha, vùng Tây Nguyên 550ha. Số diện tích còn lại 7.590ha sẽ được trồng xen canh với cây trồng khác như cà phê, chè…

Theo ông Hà Công Tuấn, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp-PTNT thì con số công bố quy hoạch mới lần này không phải do các doanh nghiệp hay địa phương đưa ra, mà đây là kết quả đánh giá kỹ lưỡng từ khảo nghiệm thực tế đến giá trị kinh tế. Quy hoạch về cây mắc ca được làm thời gian tương đối dài, thận trọng để bảo đảm có căn cứ khoa học.

Thực tế, mắc ca là cây dài ngày, mới nhập về Việt Nam và là cây trồng lấy hạt làm thực phẩm. Do vậy, việc xem xét kỹ từ kết quả khảo nghiệm về điều kiện thổ nhưỡng ở các vùng miền; Quá trình từ thu hoạch, chế biến, bảo quản để bảo đảm chất lượng hạt, nghiên cứu thị trường làm sao phát triển bền vững là rất cần thiết. Bộ Nông nghiệp-PTNT đã tham vấn rất nhiều đơn vị trong nước, quốc tế, tổ chức nhiều hội nghị, hội thảo trong nước và quốc tế, từ đó mới khẳng định được quy mô làm sao bước đầu phát triển bền vững, có hiệu quả nhất.

Quá trình phê duyệt quy hoạch và phát triển diện tích cây mắc ca ở mức vừa phải cũng là điều kiện quan trọng để phát triển bền vững, loại bỏ được các hệ lụy xấu khác, nhất là về giống. Vì thực tế, trong thời gian qua lợi dụng các thông tin nhiễu loạn về cây mắc ca, nhiều cơ sở đưa ra thị trường cây giống không bảo đảm. Trong khi, công tác quản lý nhà nước lại chưa đáp ứng được yêu cầu. Hiện nay, cả nước mới chỉ có 10 giống đã được công nhận và đang tiến hành khảo nghiệm ở một số diện tích nhất định. Số diện tích phê duyệt quy hoạch giảm xuống chỉ còn 1/22 so với trước đây sẽ góp phần bảo đảm việc kiểm soát đầu vào về giống cây được tốt hơn.

Được biết, tính đến thời điểm này, các tỉnh khu vực Tây Nguyên đã triển khai trồng được khoảng gần 2.000ha cây mắc ca, trong đó dẫn đầu là tỉnh Đắk Lắk với 800ha, kế đến là Đắk Nông gần 800ha và Lâm Đồng gần 400ha, chủ yếu là trồng xen canh cà phê.

Đắk Nông sớm điều chỉnh lại quy hoạch

Vào tháng 11/2014, UBND tỉnh đã phê duyệt đề án quy hoạch phát triển cây mắc ca trên địa bàn huyện Tuy Đức giai đoạn 2014 - 2020. Theo đề án thì từ nay đến năm 2020, Tuy Đức sẽ trồng trên 12.448ha mắc ca, tập trung tại 5 xã là Quảng Trực, Đắk Búk So, Đắk R’tíh, Quảng Tâm và Quảng Tân.

Các loại giống mắc ca sẽ được đưa vào trồng là OC, 246, 816, 849, 842, 741, 800, 900 và 695. Tổng vốn đầu tư là hơn 1.133 tỷ đồng, trong đó, vốn ngân sách là hơn 85 tỷ đồng, vốn tín dụng hơn 512 tỷ đồng và vốn khác là hơn 535 tỷ đồng.

Như vậy, so với tổng diện tích chung của cả nước thì diện tích quy hoạch phát triển cây mắc ca ở huyện Tuy Đức đã nhiều hơn 2.508ha. Trong khi, diện tích đất có hạn, hiệu quả của một số vườn mắc ca cho ra hoa, đậu quả đạt khoảng 70% mới chỉ là kết quả bước đầu, còn kết quả như thế nào phải đến năm mắc ca 10 tuổi trở lên mới đánh giá cụ thể và chính xác về hiệu quả kinh tế được. Vì thế, việc tỉnh điều chỉnh quy hoạch theo quy hoạch chung của cả nước cũng là bước đi thận trọng, phù hợp với tình hình thực tế tại địa phương.

Theo thống kê của Sở Nông nghiệp - PTNT thì toàn tỉnh hiện có khoảng 800ha mắc ca trồng tại địa bàn các huyện Đắk R’lấp, Đắk Mil, Đắk Glong và Tuy Đức, trong đó có trên 43ha do Trung tâm Khuyến nông-Khuyến ngư và các đơn vị trực thuộc ngành Nông nghiệp xây dựng mô hình. Các mô hình trồng điểm trên địa bàn tỉnh bước đầu cho thấy, cây mắc ca đang phát triển tốt, ít bị sâu bệnh hại.

Có thể nói, việc phát triển cây mắc sẽ góp phần vào đa dạng hóa cây trồng trong bối cảnh cây cà phê, cao su, hồ tiêu… đều đã vượt quá xa so với quy hoạch về diện tích. Nhưng việc phát triển cây mắc ca cần phải có các bước đi thận trọng và được tính toán kỹ lưỡng.

Bình Minh