Lúa gạo chờ giá lên

Nguồn tin: Báo Cần Thơ, 08/05/2016
Ngày cập nhật: 9/5/2016

Sau hơn một tháng tăng mạnh, hơn 2 tuần qua, giá lúa gạo ở vùng ĐBSCL gần như "án binh". Giới kinh doanh lúa gạo nhận định: Do "đoán già, đoán non" hạn hán ở nhiều nước sản xuất lúa gạo, một số người trữ lúa chờ giá, thậm chí một số địa phương khi vụ hè thu vừa xuống giống còn có hiện tượng thương lái đã đến bỏ tiền đặt cọc mua lúa non. Song, lúa gạo hiện thời vẫn chưa tăng giá, vì sao?

Lúa gạo giá cao?

Hiện nay, nhiều địa phương ở ĐBSCL lần lượt nối vụ xuống giống lúa hè thu. Một vài địa phương có đủ nước, không bị ảnh hưởng hạn, mặn xâm nhập lúa xuân hè hay còn gọi hè thu sớm khoảng 15 - 20 ngày tới sẽ bắt đầu thu hoạch. Vào lúc này, xóm ghe thương lái mua lúa ở Ô Môn (TP Cần Thơ) đã cắm sào tạm nghỉ, nằm chờ hơn một tuần qua.

Anh Tường, một thương nhân mua bán lúa gạo ở Ô Môn, giải thích: Hiện thời phần nhiều các kho bãi của doanh nghiệp xuất khẩu gạo trong vùng còn im lìm, chưa đẩy mạnh thu mua. Điều này chứng tỏ đầu ra xuất hàng chưa có hợp đồng lớn. Giá lúa cuối vụ đông xuân vẫn còn đứng mức cao và chỉ giảm khoảng 200 đồng/kg. Thế nhưng một số thương lái ở Thốt Nốt (Cần Thơ) và từ Đồng Tháp vẫn "bạo gan" bỏ tiền cọc đặt mua lúa non vụ hè thu ngay khi vừa mới gieo sạ. Họ chủ yếu đặt mua lúa IR50404 với mức giá sàn 4.600 - 4.800 đồng/kg và lúa OM5451 trên 5.000 đồng/kg. Mặt hàng gạo từ hai giống lúa này chủ yếu nhắm vào thị trường Trung Quốc, xuất theo đường tiểu ngạch, dù biết rằng khó lường trước rủi ro. Vì vậy một số thương lái chọn cách an toàn là tạm nghỉ, chờ đến thu hoạch lúa vụ hè thu.

Thu hoạch lúa đông xuân ở Cần Thơ.

Năm nay, hiện tượng El Nino tác động làm thời tiết bất thường. Nắng nóng, khô hạn và xâm nhập mặn trong 3 tháng đầu năm và hiện đang tiếp diễn cao điểm ở những vùng ven biển ĐBSCL. Đây cũng chính là nguyên do dẫn đến những dự đoán có thể sụt giảm sản lượng lúa, gạo và tích trữ lương thực được xem như một cách chờ cơ hội kinh doanh. Trong đó đã có một số thương nhân, chủ nhà máy xay xát trong vùng có điều kiện vốn, kho bãi đang tạm trữ lúa đông xuân chờ giá. Bên cạnh đó, trong những tháng đầu năm, cùng với tác động của các doanh nghiệp có nhu cầu thu mua lúa tăng lên nhằm cung ứng cho các hợp đồng xuất khẩu tập trung và thương mại. Theo ghi nhận của Sở Công Thương Cần Thơ, quí I/2016, mặt hàng lúa gạo luôn giữ mức cao, giá tăng 7 - 10% so cùng thời điểm năm 2015. Lúa khô loại thường (IR50404) giá 5.400 - 5.500 đồng/kg, lúa hạt dài OM… giá 5.800 - 6.000 đồng/kg và lúa thơm 6.200 - 6.300 đồng/kg.

Tìm cửa chính ngạch

Theo giới kinh doanh lúa gạo xuất khẩu, thị trường lúa gạo trong vùng ĐBSCL tăng giảm bất thường là do một số người phỏng đoán tình hình hạn, mặn tích trữ đầu cơ chờ giá. Và một số nông dân vào cuối vụ thu hoạch đông xuân đẩy giá lên quá cao, trong khi trên thị trường gạo xuất khẩu không tăng. Thị trường Trung Quốc có phần chững lại và chỉ muốn mua lượng hàng gạo cũ đã ký với giá thấp theo đường chính ngạch. Mặt khác, thị trường gạo nội địa bình ổn. Những doanh nghiệp xuất khẩu gạo đã xây dựng vùng nguyên liệu ổn định, liên kết sản xuất với nông dân, nắm thế chủ động nguồn hàng dự trữ, xuất khẩu chính ngạch vẫn hoạt động bình thường.

Ông Nguyễn Tiến Tùng, Giám đốc ngành hàng gạo của Tập đoàn Lộc Trời, cho biết: Năm 2015, Lộc Trời xuất khẩu 130.000 tấn. Trong hai vụ lúa đông xuân và hè thu 2016, Lộc Trời đã liên kết sản xuất với nông dân trên vùng nguyên liệu 70.000ha (mỗi vụ 35.000ha). Đó là chưa tính đến vụ thu đông, dự kiến tổng sản lượng lúa thu mua của nông dân khoảng 400.000 tấn/năm, chủ yếu là các giống lúa xuất khẩu chất lượng cao. Từ đầu năm đến nay, Tập đoàn Lộc Trời xuất khẩu hơn 40.000tấn, tăng so với cùng kỳ hơn 50%. Trong đó, bên cạnh thị trường Singapore, Philippines… với hợp đồng dài hạn, Tập đoàn Lộc Trời đàm phán xuất khẩu gạo chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Cho đến thời điểm này, thị trường gạo xuất khẩu sang Trung Quốc vẫn được xem là thị trường có nhu cầu rất lớn. Trước đây, Trung Quốc mua gạo từ Pakistan, Thái Lan thì gần đây các nhà nhập khẩu gạo của nước này đánh giá gạo Việt Nam có tiềm năng thay thế, đặc biệt là gạo thơm. Hàng gạo thơm cao cấp tùy theo giống lúa có giá cao từ 460 - 470 USD/tấn đến trên 500 USD/tấn.

Ở TP Cần Thơ, từ nhiều năm qua, Công ty cổ phần Gentraco đã chú trọng xây dựng vùng nguyên liệu. Trong vụ đông xuân vừa qua, Gentraco liên kết nông dân sản xuất lúa trên cánh đồng lớn 2.000ha, cam kết thu mua theo giá thị trường, nhập kho bình quân khoảng 300 - 400 tấn/ngày. Từ đầu năm đến nay, doanh nghiệp này đã xuất khẩu 60.000 tấn, đạt khoảng 20% so với kế hoạch năm 2016. Tuy nhiên do tình hình giá lúa gạo nguyên liệu trong nước tăng cao trong tháng 3 và đầu tháng 4 đã phần nào ảnh hưởng đến việc đàm phán ký hợp đồng xuất khẩu mới. Theo Bà Lưu Thị Lan, Phó Tổng giám đốc Công ty cổ phần Gentraco, vừa qua tình hình xuất khẩu chậm lại do các doanh nghiệp chưa chào bán được gạo trắng, gạo chợ mà chủ yếu bán gạo nếp và gạo thơm có mức giá cao.

Dù vậy, nhận định về thị trường xuất khẩu gạo từ nay đến cuối năm nhiều doanh nghiệp xuất khẩu gạo Việt Nam thận trọng và cho rằng khó dự đoán. Yếu tố chính là thời tiết hạn hán ở các nước sản xuất lúa gạo dự báo nguồn cung có thể sẽ hạn hẹp. Trong khi nguồn dự trữ gạo Thái Lan còn là ẩn số. Vào tháng 5, tháng 6, Trung Quốc vào vụ thu hoạch chưa biết được năng suất lúa sẽ như thế nào… Thị trường lúa gạo diễn biến rất khó lường.

HỮU ĐỨC