Chuyện “Cơ giới hóa, bừa kỹ, vạch sâu, giống tốt” trên vùng mía Lam Sơn (Thanh Hóa)

Nguồn tin: Báo Thanh Hóa, 27/03/2016
Ngày cập nhật: 29/3/2016

Nông dân đội 4, thị trấn Sao Vàng trồng mía niên vụ 2016 - 2017 bằng máy. Ảnh: Ngọc Hải

Những nhân tố mới trên vùng mía, cùng với chiến lược và chính sách phù hợp của Công ty CP Mía đường Lam Sơn đang tạo thành động lực mới để làm mới đồng bộ, toàn diện cây mía, hạt đường Lam Sơn, góp phần thực hiện mục tiêu xây dựng thành công thương hiệu “Mía đường xứ Thanh”.

Trong Hiệp hội Mía đường Lam Sơn, ông Đào Văn Đường, chi hội trưởng chi hội 3, xã Thọ Lâm (Thọ Xuân, Thanh Hóa) khá nổi tiếng vì luôn mạnh dạn đi đầu trong việc ứng dụng khoa học, kỹ thuật vào trồng, chăm sóc mía nguyên liệu. Trao đổi kinh nghiệm sản xuất nhân buổi gặp mặt đầu năm mới Bính Thân 2016 vừa qua, ông Đường vui vẻ cho biết: Gia đình tôi được xã tạo điều kiện cho thuê 15ha để trồng mía nguyên liệu. Trước đây, gia đình đã áp dụng quy trình cơ giới hóa đồng bộ từ khâu làm đất đến thu hoạch trên diện tích 8ha. Đến niên vụ mía 2014-2015, gia đình thí điểm áp dụng cơ giới hóa kết hợp với bừa kỹ đất, vạch hàng sâu luống trồng mía từ 40 đến 45cm; bố trí khoảng cách giữa 2 hàng mía rộng từ 1,4 đến 1,5m và sử dụng giống đặc chủng IT-006 để trồng. Đất được bừa kỹ theo quy trình 5 bước sẽ bảo đảm tơi, xốp; vạch hàng sâu nhằm giữ ẩm tốt, tăng khả năng chống chịu gió, bão; khoảng cách hàng rộng nhằm tiết kiệm giống, tạo không gian cho mía sinh trưởng. Nhờ áp dụng đúng các khâu kỹ thuật, kết hợp với bón phân đúng chu kỳ, đủ liều lượng nên năng suất mía nguyên liệu đạt 118 tấn/ha, kèm theo 10 tấn ngọn; lợi nhuận đạt từ 45 đến 50%/ha. Từ kết quả này, tôi có thể khẳng định dồn điền, đổi thửa để hình thành vùng sản xuất lớn, áp dụng cơ giới hóa đồng bộ kết hợp với các giải pháp kỹ thuật “bừa kỹ, vạch sâu, giống tốt” là yêu cầu thiết yếu để nâng cao năng suất, chất lượng và hiệu quả kinh tế đối với bà con nông dân vùng mía Lam Sơn. Với gia đình tôi, niên vụ 2016-2017, đã trồng mới 8ha mía theo quy trình thâm canh này.

Cũng theo ông Đường, bất cập đối với việc áp dụng các giải pháp kỹ thuật trong thâm canh mía như trên, là thời hạn bà con được thuê đất ngắn, chỉ 5 năm, chưa đủ thời gian đầu tư kiến thiết ban đầu cho ruộng mía.

Cùng suy nghĩ với ông Đào Văn Đường, ông Phạm Văn Hồng, chi hội trưởng chi hội 7, xã Nguyệt Ấn (Ngọc Lặc), chia sẻ: Thực hiện Đề án “Làm mới cây mía, hạt đường Lam Sơn”, ngay từ đầu niên vụ mía 2015 – 2016, chi hội đã quán triệt tới hội viên phải đưa cơ giới hóa đồng bộ vào trồng mía nhằm giải phóng sức lao động, giảm chi phí, nâng cao hiệu quả kinh tế. Bản thân gia đình ông có 5ha trồng mía; những vụ mía gần đây, gia đình đã mạnh dạn đưa cơ giới hóa vào trồng và chăm sóc mía, kết hợp với thực hiện quy trình thâm canh “bừa kỹ, vạch sâu, giống tốt”. Thực tế sản xuất cho thấy, mía trồng bằng máy nhanh, trồng 3ha chỉ hết 1,5 ngày, tức là nhanh hơn từ 7 đến 10 ngày so với trồng thủ công. Trong khi, nếu trồng thủ công sẽ không lường hết được biến động về nhân lực, giá nhân công lại cao hơn trồng bằng máy. Trồng bằng máy cần lượng ngọn giống từ 6 đến 7 tấn/ha, tiết kiệm được từ 2 đến 3 tấn/ha so với trồng thủ công. Bên cạnh đó, ruộng mía được vạch hàng từ 1,4 đến 1,5 m; đất được cày sâu từ 35 đến 40cm nên bảo đảm độ tơi xốp, khả năng giữ ẩm tốt. Quá trình chăm sóc mía, gia đình sử dụng máy công suất nhỏ để làm cỏ, vun vồng, lấp phân... qua đó tiết kiệm được khoảng 5 triệu đồng/ha so với chăm sóc thủ công; mía lại phát triển tốt hơn so với các hộ xung quanh. Việc bón phân đúng liều lượng (từ 1,8 đến 2 tấn/ha), phân bón rải đều, nén đất chặt nên thời tiết nắng nóng vẫn giữ được độ ẩm, cũng thúc đẩy khả năng sinh trưởng và phát triển tốt của mía. Áp dụng nghiêm ngặt quy trình thâm canh trên cần kiến thức, kinh nghiệm và trên hết là mạnh dạn đổi mới tư duy, đáp lại, kết quả thu hoạch đã mang đến sự hài lòng cho ông chủ mía. Năng suất mía đạt 105 tấn/ha, cao gấp 2 lần so với năng suất bình quân toàn vùng. Ông Hồng khẳng định: Nếu làm đúng quy trình thâm canh “cơ giới hóa, bừa kỹ, vạch sâu, giống tốt”, năng suất mía “ăn chắc” từ 100 tấn/ha trở lên.

Để làm được điều này, ông Hồng đề xuất chính quyền địa phương và Công ty CP Mía đường Lam Sơn cần chung tay quy hoạch cánh đồng mẫu lớn; riêng ở khu vực miền núi phải hình thành cánh đồng có diện tích từ 5ha trở lên. Đồng thời, có chính sách hỗ trợ cho các hộ sản xuất vay vốn để thuê đất, tích tụ đất với thủ tục đơn giản, kéo giãn thời gian trả nợ trong một chu kỳ mía là 3 năm. Nhà nước cũng nên có chính sách cho bà con thuê đất từ 15 đến 20 năm để yên tâm đầu tư thâm canh. Bên cạnh đó, mỗi nông dân, mỗi hội viên phải xác định nghề trồng mía là nghề làm giàu, khắc phục tư duy đánh đu, bóc lột đất; mạnh dạn áp dụng khoa học - kỹ thuật mới vào sản xuất, chủ động tham gia các buổi hội thảo đầu bờ để không ngừng cập nhật kiến thức sản xuất mới.

Trăn trở của các hộ trồng mía cũng phù hợp với chiến lược “làm mới cây mía, hạt đường Lam Sơn” mà Hiệp hội Mía đường Lam Sơn đề ra, đó là: Trồng mới phải gắn với xây dựng cánh đồng mẫu lớn, cơ giới hóa đồng bộ; trồng mới gắn với thuần giống và cải tạo cơ cấu giống hợp lý, đưa cơ giới hóa vào thâm canh thực sự. Trong đó, khâu làm đất trước tiên phải cân đối lại năng lực máy móc, đất có thời gian phơi ải ít nhất 15 ngày; đất phải có độ sâu, tơi xốp, độ ẩm thích hợp cho mía nảy mầm tốt, khoảng cách hàng đạt 1,4m trở lên. Từ năm 2016, hiệp hội sẽ không ký hợp đồng với các hộ có diện tích mía dưới 1ha. Đồng thời tăng cường tuyên truyền, vận động hội viên, người trồng mía tổ chức lại đồng ruộng, dồn điền, đổi thửa để sản xuất trên quy mô lớn; đầu tư thâm canh áp dụng công nghệ mới, ngọn giống mới chất lượng cao, cơ giới hóa đồng bộ, thúc đẩy tăng năng suất, chất lượng mía.

Ngọc Hải