Mặn "uy hiếp" vùng phía Tây của tỉnh Tiền Giang

Nguồn tin: Báo Ấp Bắc, 11/03/2016
Ngày cập nhật: 12/3/2016

Theo số liệu quan trắc mặn trên sông Tiền của cơ quan chức năng vào ngày 9-3, độ mặn cao nhất đo được tại xã Tân Mỹ Chánh đạt 2,49 g/l, Công viên Lạc Hồng 2,29 g/l, cầu Bình Đức 1,3 g/l (TP. Mỹ Tho), cầu Đồng Tâm (xã Song Thuận, huyện Châu Thành) 0,44 g/l. Xu hướng cho thấy mặn đang tiếp tục lấn sâu về phía Tây “uy hiếp” các diện tích sản xuất nông nghiệp ở khu vực phía Tây của tỉnh Tiền Giang.

Nhiều diện tích thanh Long ở huyện Tân Phước đang đối mặt với nguy cơ hạn, mặn.

Nhiều nơi nguy cơ cao

Theo Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh, hiện nay mực nước đang lên theo kỳ triều cường, độ mặn vùng hạ lưu sông Tiền đang tăng nhanh. Từ đó, Đài này dự báo sau ngày 10-3 trở đi, độ mặn đạt từ 4 - 6 g/l xâm nhập đến cống Xuân Hòa (cách cửa sông 45km), độ mặn từ 2,5 - 4,5 g/l xâm nhập đến TP. Mỹ Tho (cách cửa sông 50km) và độ mặn từ 1,5 - 2,5 g/l xâm nhập đến khu vực Đồng Tâm (huyện Châu Thành, cách cửa sông 55km). Độ mặn còn có thể tăng tùy theo tình hình gió chướng, nước thượng nguồn đổ về…

Từ đó cho thấy, vùng sản xuất nông nghiệp ở các huyện, thị phía Tây của tỉnh đang đứng trước nguy cơ bị mặn xâm nhập và gây hại rất cao. Đặc biệt, khu vực này là vùng trọng điểm trồng cây ăn trái, loại cây trồng vốn rất mẫn cảm với mặn.

Ngoài ra, trong vùng còn có hàng ngàn ha trồng rau màu vốn chịu mặn rất kém. Không những thế, khu vực phía Tây không có hệ thống thủy lợi ngăn mặn toàn vùng, mà chỉ là những ô bao chống lũ cho từng khu vực, nhiều nơi hệ thống thủy lợi chưa được khép kín.

Do đó, nếu không có giải pháp ứng phó kịp thời, nhiều diện tích sản xuất nông nghiệp trong vùng sẽ bị ảnh hưởng khi mặn xâm nhập.

Thực tế, một số nơi ở khu vực phía Tây đang bị mặn xâm nhập cao. Bà Trần Thị Nguyên, Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Cai Lậy cho biết, những ngày qua, quan trắc tại một số khu vực ở gần tỉnh Bến Tre đến Ngũ Hiệp, Tam Bình cho thấy độ mặn lên từ 1,5 - 1,8 g/l.

Theo bà Nguyên, cây sầu riêng rất nhạy cảm với mặn. Với tình hình xâm nhập mặn này, hàng ngàn ha sầu riêng ở khu vực ven sông Tiền đang đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng, thiệt hại do mặn gây ra.

Còn theo Phòng NN&PTNT huyện Châu Thành, trên địa bàn huyện có 2 khu vực đang đứng trước nguy cơ bị ảnh hưởng của hạn, mặn cao là khu vực hệ Cổ Chi và vùng lân cận đối mặt với hạn và khu vực ven sông Tiền bị ảnh hưởng của xâm nhập mặn.

Ông Huỳnh Văn Sơn, Phó Phòng NN&PTNT huyện Châu Thành cho biết, nếu độ mặn ở khu vực Đồng Tâm lên đến 3 g/l, khu vực xã Phú Phong 1 g/l thì khu vực 5 xã gồm Long Hưng, Thạnh Phú, Bình Đức, Song Thuận, Đông Hòa với 2.819 ha vườn và trên 370 ha cây trồng khác sẽ bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, các xã Long An, Tam Hiệp, Thân Cửu Nghĩa, Tân Lý Đông, Tân Lý Tây, Tân Hội Đông, thị trấn Tân Hiệp và Tân Hương với 2.000 ha lúa đang trổ (đầu tháng 4 mới thu hoạch), 1.625 ha rau màu và 2.479 ha vườn sẽ đối mặt với hạn. Còn nếu độ mặn tại khu vực Đồng Tâm lên đến 5 g/l thì các khu vực được cho là tương đối an toàn như Vĩnh Kim, Phú Phong, Kim Sơn, Bình Trưng, Hữu Đạo, Bàn Long cũng có nguy cơ bị ảnh hưởng.

Trong khi đó, tại huyện Tân Phước, các xã Thạnh Mỹ, Tân Hòa Đông, Tân Hòa Thành, Phú Mỹ, Phước Lập được xác định nằm trong những vùng có nguy cơ bị ảnh hưởng hạn, mặn cao.

Nếu không chủ động, thiệt hại sẽ rất lớn

Theo thống kê của các đơn vị chức năng ngành Nông nghiệp, khu vực phía Tây của tỉnh có 43.600 ha đất sản xuất lúa, trong đó trên 35.300 ha đã xuống giống vụ xuân hè 2016 (làm đòng trên 2.300 ha, mạ trên 33.000 ha); khoảng 77.000 ha cây ăn trái và khóm cùng hàng ngàn ha rau màu.

Trước tình hình xâm nhập mặn hiện nay và đang có xu hướng tiếp tục lấn sâu về phía Tây đe dọa đến vùng chuyên canh cây ăn trái, lúa, rau màu nơi đây.

Ông Trương Văn Cho, Chi cục Phó Chi cục Bảo vệ Thực vật cho biết, nếu đất bị nhiễm mặn, các loại cây trồng ít nhiều cũng bị ảnh hưởng như làm cho cây sinh trưởng, phát triển kém; năng suất, chất lượng nông sản giảm.

Trong trường hợp bị nhiễm mặn nặng, cây có thể bị chết. Nếu không có giải pháp ngăn mặn, bảo vệ tốt sản xuất, nhà vườn sẽ bị thiệt hại lớn.

Ông Cao Văn Hóa, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT cho biết, khu vực phía Tây của tỉnh đang đối mặt với nguy cơ xâm nhập mặn rất lớn. Mặc dù hiện tại, trong vùng các hệ thống ô bao khép kín nhưng cũng còn nhiều nơi chưa khép kín.

Theo ông Hóa, nếu để vùng cây ăn trái bị mặn xâm nhập và gây hại thì tổn thất sẽ rất lớn và phải mất rất nhiều năm mới có thể phục hồi.

Do đó, theo ông, ngay từ bây giờ, các cơ quan, đơn vị chức năng cần tăng cường công tác quan trắc mặn, cập nhật và dự báo diễn biến mặn kịp thời, chuẩn xác; thông báo cho các địa phương biết để ứng phó (huyện thông báo cho xã); các địa phương xây dựng ngay kế hoạch ứng phó xâm nhập mặn.

Đối với các cơ quan, đơn vị thuộc ngành và các địa phương, cần tăng cường tuyên truyền, tổ chức hội thảo, tập huấn kỹ thuật, các biện pháp giảm tác động của mặn đến quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng cho nhân dân.

Đặc biệt, để ứng phó xâm nhập mặn kịp thời, hiệu quả, Ban Chỉ đạo phòng, chống hạn và xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh năm 2016 đã chỉ đạo Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình Thủy lợi phối hợp với Chi cục Thủy lợi và Phòng, chống lụt bão lập thêm các điểm đo mặn, tăng cường quan trắc mặn.

Ngoài ra, Ban Chỉ đạo cũng đề nghị Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Tiền Giang phối hợp với các Đài Khí tượng Thủy văn tỉnh Bến Tre, Long An (do có khu vực mặn xâm nhập từ Bến Tre, Long An) trong cập nhật, chia sẻ thông tin về diễn biến mặn và cung cấp cho tỉnh để kịp thời ứng phó.

Ông Trương Văn Cho, Chi cục Phó Chi cục Bảo vệ Thực vật cho biết, nhóm cây mẫn cảm với mặn gồm sầu riêng, chôm chôm, thanh long, khóm, vú sữa, rau ăn lá… sẽ bị ảnh hưởng xấu dù độ mặn chưa đến 1 g/l.

Nhóm cây chịu mặn yếu, có khả năng chịu tối đa 2 g/l là lúa, bắp, đậu, cam, quýt (lúa giai đoạn làm đòng, phơi hoa với độ mặn khoảng 1,5 g/l đã có khả năng bị ảnh hưởng xấu)...

Nhóm chịu mặn trung bình (từ 2 - 4 g/l) là cà chua, ớt, bầu, bí, chuối, mía, bưởi, chanh... Nhóm cây chịu mặn tương đối tốt (từ 3 - 4 g/l trở lên) gồm xoài, sa pô, mãng cầu Xiêm, dừa…

Trên cơ sở này, nhà vườn lựa chọn giải pháp hợp lý cho từng loại cây trồng và điều kiện nông hộ như trữ nước, cung cấp nước với độ mặn bao nhiêu đảm bảo cây không bị ảnh hưởng hay tăng cường bón phân hữu cơ, lân, kali, canxi, silic… để tăng khả năng chống chịu với mặn; tỉa cành, tạo tán.

Theo dõi sát diễn biến mặn ở phía Tây để kịp thời ứng phó

Ban Chỉ đạo phòng, chống hạn và xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh năm 2016 (gọi tắt là BCĐ tỉnh) vừa có công điện khẩn về phòng, chống xâm nhập mặn, bảo vệ vụ lúa xuân hè 2016 và vườn cây ăn trái trên địa bàn các huyện, thị phía Tây.

Theo đó, công điện yêu cầu Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình Thủy lợi thường xuyên tổ chức quan trắc, theo dõi độ mặn trên sông để kịp thời thông báo cho Phòng NN&PTNT các huyện Châu Thành, Tân Phước và Phòng Kinh tế TP. Mỹ Tho khi độ mặn đạt trên 1 g/l để chủ động đắp đập ngăn mặn và bố trí lực lượng theo dõi và thông báo kịp thời cho nhân dân chủ động trong việc sử dụng nước.

Công ty chỉ đạo các Xí nghiệp Bảo Định và Cai Lậy phối hợp với Phòng NN&PTNT các huyện, Phòng Kinh tế TX. Cai Lậy hướng dẫn quy mô công trình kinh cho các xã khi nạo vét thủy lợi nội đồng; thông báo lịch vận hành cống trong vùng dự án khép kín để nhân dân trong khu vực biết lấy trữ nước lên ruộng.

BCĐ tỉnh yêu cầu UBND các huyện, TX. Cai Lậy và TP. Mỹ Tho chỉ đạo các xã, phường và thị trấn ra quân tổ chức thực hiện tốt công tác giải tỏa lòng kinh, rong cỏ, nạo vét khơi thông dòng chảy ở các tuyến kinh trên địa bàn xã.

Đối với các xã thuộc khu vực kinh Bắc Đông, Lộ Mới, Nguyễn Văn Tiếp, Chợ Bưng, Sáu Ầu - Xoài Hột thuộc huyện Châu Thành, huyện Tân Phước có khả năng bị xâm nhập mặn từ phía Long An, cần phải củng cố bờ ao, bờ vùng và thường xuyên theo dõi diễn biến mặn để có kế hoạch ngăn mặn, trữ nước trong điều kiện cho phép;

Tổ chức đắp đập và huy động phương tiện bơm tưới để chủ động bơm trữ trong điều kiện độ mặn cho phép; triển khai ngay công tác thủy lợi nội đồng năm 2016 cho các xã trọng điểm hệ Cổ Chi thường xuyên xảy ra hạn, mặn.

Riêng đối với các xã có diện tích cây ăn trái, chính quyền địa phương khuyến cáo người dân theo dõi chặt chẽ diễn biến mặn nội đồng để lấy nước tưới cho phù hợp không gây thiệt hại đến cây ăn trái.

BCĐ tỉnh yêu cầu Sở NN&PTNT phối hợp với Công ty TNHH MTV Khai thác Công trình Thủy lợi nắm bắt tình hình mặn, chủ động tăng cường công tác kiểm tra tình hình dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi; khuyến cáo nhân dân kỹ thuật chăm sóc cây trồng, vật nuôi trong điều kiện hạn, mặn để chủ động hạn chế tối đa thiệt hại.

TÂN PHÚ