Liên kết tiêu thụ sản phẩm nếp

Nguồn tin: Báo An Giang, 11/03/2016
Ngày cập nhật: 12/3/2016

Từ năm 2014, chuỗi liên kết sản xuất đã được đưa về vùng nếp Phú Tân (An Giang), góp phần giải quyết đầu ra cho nông dân thuận lợi hơn, đồng thời củng cố và xây dựng lại thương hiệu nếp vốn được xem là đặc sản có nhiều tiềm năng của huyện. Tuy nhiên, cũng như một số vùng bao tiêu khác, sự liên kết giữa nông dân và doanh nghiệp vẫn còn nhiều vấn đề trăn trở.

Nếp trúng mùa, nông dân phấn khởi

Theo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN – PTNT) huyện Phú Tân, năm 2014, toàn huyện có 1.127,9 héc-ta nếp được ký hợp đồng liên kết sản xuất, năm 2015 là 2.933,7 héc-ta và năm 2016 (tính đến thời điểm hiện tại) là 1.245 héc-ta. So với hợp đồng ký kết, tỷ lệ thu mua của các doanh nghiệp vẫn còn thấp. Trong khi đó, một số nông dân cho rằng, giá nếp doanh nghiệp thu mua còn chênh lệch nhiều so với nếp thị trường. Trưởng phòng NN – PTNT huyện Phú Tân Nguyễn Hữu Trí cho biết, vụ đông xuân 2014 - 2015 có 3 công ty tham gia ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm với nông dân, gồm: Công ty Lương thực thực phẩm An Giang (200 héc-ta), Công ty Tân Thạnh An (400 héc-ta), Công ty Tín Thương (500 héc-ta). Trong đó, Công ty Lương thực thực phẩm An Giang thu mua 137,25 héc-ta, sản lượng 1.098 tấn, với giá 5.000 đồng/kg; Công ty TNHH thương mại đầu tư Tín Thương (gọi tắt là Công ty Tín Thương) thu mua 30 héc-ta, sản lượng 239 tấn, với giá mua 4.950 đồng/kg. Hình thức liên kết tiêu thụ bước đầu đem lại sự phấn khởi cho nông dân, bởi họ không phải nặng gánh lo tình trạng trúng mùa rớt giá. Hơn nữa, đối với Hợp tác xã nông nghiệp (HTX NN) Phú Thượng (xã Phú Thành), nông dân còn được ứng trước 5 triệu đồng/héc-ta tiền vật tư, nếp giống để có điều kiện sản xuất thuận lợi. Vụ hè thu 2015, có 3 công ty tham gia ký kết hợp đồng tiêu thụ sản phẩm, gồm: Công ty Tân Thạnh An 400 héc-ta, Công ty Lương thực Bình Định tại An Giang 400 héc-ta ký với HTX NN Phú An, Công ty Tín Thương 508,1 héc-ta ký với HTX NN Phú Thượng và Tổ hợp tác Phú Thành, đã tổ chức thu mua được 175 héc-ta, sản lượng 1.113 tấn, giá mua 4.950 đồng/kg. “Việc liên kết với các doanh nghiệp chỉ ở giai đoạn mô hình, còn quá nhiều khó khăn trong việc mở rộng diện tích thực hiện “Cánh đồng lớn”. Huyện đang tiếp tục mở rộng và nâng chất 2 vùng liên kết sản xuất ở Đông sườn Phú An 1.535 héc-ta và Tây sườn Phú Lâm 959 héc-ta. Diện tích nhu cầu cần doanh nghiệp liên kết là 7.609 héc-ta, gồm: Công ty Tín Thương, Công ty Lương thực Bình Định tại An Giang, Công ty TNHH Khiêm Thanh, Công ty Lương thực thực phẩm An Giang” – ông Trí thông tin.

Còn khoảng 20 ngày nữa, vụ nếp đông xuân tại HTX NN Phú Thượng sẽ bắt đầu thu hoạch. Ông Trần Văn Tài, Phó Chủ nhiệm HTX cho biết, giá nếp hiện tại là 5.500 – 5.600 đồng/kg, trong khi nông dân hợp đồng với công ty 5.000 đồng/kg. “Thấy giá chênh lệch nhiều nên bà con cũng hơi tiếc, với vai trò trung gian, tụi tôi cũng ráo riết đợi ngày cận thu hoạch sẽ họp thành viên HTX để thuyết phục thực hiện theo đúng hợp đồng, chứ không nên “lúng túng” theo giá thị trường của bạn hàng, vì liên kết tiêu thụ là cơ hội làm ăn dài hạn chứ không phải thích sao làm vậy”. Ông Tài cũng cho biết, trước đây, nông dân ký hợp đồng với doanh nghiệp chỉ thỏa thuận đến vụ thu mua chứ không chốt giá, đây là vụ đầu tiên nông dân và doanh nghiệp thống nhất giá từ đầu. Giữa nông dân và công ty có nhiều điểm chưa thống nhất, có vụ công ty thu mua trễ khiến bà con phải bán tháo ra bên ngoài để trả nợ vật tư và tái sản xuất; có vụ thống nhất giá không được, công ty không thu mua, địa phương phải hỗ trợ tiền lãi cho bà con… dẫn đến việc liên kết chưa thuận lợi, nông dân chưa gắn bó. Ngoài ra, theo ông Tài, phương thức giá bán – giá mua, thương lái tranh mua lúa nếp vào thời điểm thu hoạch, nhận thức của người nông dân tham gia dự án chưa cao, thiếu nhất quán trong quá trình tham gia dự án… Thực tế, tuy là vùng chuyên canh nếp được tỉnh quy hoạch nhưng Phú Tân không phải là vùng “độc nhất” trồng nếp. Lợi nhuận kinh tế hấp dẫn đã thu hút nông dân trong tỉnh và ngoài tỉnh không ngừng mở rộng diện tích “ăn theo”. Sản lượng nếp tăng đột biến dẫn đến nếp rớt giá đã trở thành chuyện quen thuộc nên thu mua hình thức hợp đồng với doanh nghiệp được xem là một giải pháp cần thiết và đảm bảo quyền lợi cho nông dân.

Theo nhận định của UBND huyện Phú Tân, thời gian qua, tuy địa phương đã quy hoạch vùng chuyên canh nếp nhưng việc quảng bá sản phẩm chưa được chú trọng nhiều. Cùng với quảng bá nhãn hiệu nếp Phú Tân, việc liên kết với các doanh nghiệp tiêu thụ sản phẩm nếp ở mỗi mùa vụ là một điều kiện thuận lợi giúp nông dân nâng giá trị lẫn chất lượng hạt nếp. Hành trình đi đến thống nhất tạo sự hài hòa “thuận mua, vừa bán” giữa nông dân và các công ty còn cần nhiều giải pháp tích cực để người nông dân được lợi.

HẠNH ĐẶNG