Giải pháp phòng, chống hạn mặn trong sản xuất nông nghiệp

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 02/03/2016
Ngày cập nhật: 3/3/2016

Nông dân Ba Tri ra thăm đồng. Ảnh: CTV

Tình hình khô hạn và xâm nhập mặn trên địa bàn tỉnh diễn biến ngày càng phức tạp, ảnh hưởng trực tiếp và gây thiệt hại nghiêm trọng đến hoạt động chăn nuôi, trồng trọt trên địa bàn tỉnh Bến Tre.

Diện tích lúa Đông Xuân 2015 - 2016 của tỉnh gieo sạ 14.710ha, nhưng tính đến ngày 26-2-2016, toàn tỉnh đã có 10.754ha lúa bị ảnh hưởng xâm nhập mặn, trong đó mất trắng 5.323ha và con số này chắc chắn sẽ còn tiếp tục tăng thêm trong thời gian tới. Điều đáng quan tâm nhất, mặn đã xâm nhiễm đến vùng trồng rau màu, hoa kiểng và cây ăn trái, ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây, nguy cơ giảm năng suất, sản lượng trái cây là điều khó tránh khỏi, thậm chí có thể làm chết cây nếu mặn tiếp tục xâm nhiễm sâu và kéo dài. Về lâu dài, hậu quả của nhiễm mặn là làm cho đất lúa khó cải tạo.

Trước tình hình trên, để ứng phó với những diễn biến bất thường của thời tiết, ngành chức năng đã đề ra những giải pháp trước mắt và lâu dài trong việc phòng, chống hiện tượng hạn mặn nhằm hạn chế tối đa thiệt hại.

Giải pháp trước mắt

- Đối với sản xuất lúa: theo dõi chặt chẽ tình hình diễn biến thời tiết, nguồn nước để có kế hoạch trữ nước ngọt tưới tiêu cho lúa, huy động mọi phương tiện, tận dụng mọi điều kiện sẵn có để trữ ngọt.

Tranh thủ nguồn nước ngọt để tưới cho lúa, nhất là giai đoạn lúa trổ. Trường hợp không thể có nguồn nước ngọt, có thể sử dụng nguồn nước nhiễm mặn nhẹ (dưới 2%o) cung cấp vừa đủ độ ẩm cho lúa sinh trưởng, không cần thiết đưa nước mặn tích trong ruộng để tránh làm tăng độ mặn trong đất. Tuyệt đối không tưới nước nhiễm mặn cho lúa giai đoạn trổ vì giai đoạn này lúa rất mẫn cảm.

Tăng cường bón phân kali cho cây giúp cây lúa khỏe, tăng tính đề kháng cho cây. Có thể phun một số sản phẩm tăng cường khả năng chống chịu mặn như: CaSi (25 - 30ml/16 lít), KN03 (10g/1 lít nước), Brassinosteroid (1,6g/1 lít nước).

Các cơ quan thông tin đại chúng đẩy mạnh công tác tuyên truyền, dự báo khí tượng, thủy văn, tình hình hạn, mặn xâm nhập.

- Đối với sản xuất cây ăn trái: trong vùng trồng cây ăn trái bị nhiễm mặn thì không tiến hành rải vụ, hạn chế việc tưới nước nhiễm mặn có độ mặn > 2%o trong thời gian nhiễm mặn; tủ gốc, giữ ẩm cho cây trồng bằng rơm rạ, lục bình, cỏ khô… Đối với cây mới trồng nên có biện pháp che bóng cho cây.

Tăng cường bón phân hữu cơ, lân và kali, hạn chế sử dụng các phân hóa học khác. Có thể phun phân bón lá có chứa ka, canxi, silic giúp tăng đề kháng (silic giúp cây trồng tăng khả năng chịu hạn, chống chọi với nhiễm mặn, cứng cây, không đổ ngã). Nơi có điều kiện, tiến hành đắp bờ ngăn mặn, tích nước ngọt trong mương vườn để tưới cho cây. Áp dụng kỹ thuật tưới tiết kiệm trong vườn cây ăn trái.

Song song với các biện pháp trên, cần tiến hành tỉa cành, tạo tán, nếu cây đang mang hoa, trái cần cắt bỏ bớt để giảm thoát hơi nước và để duy trì sử dụng ít nước trong thời gian xâm nhập mặn.

Giải pháp lâu dài

- Chuyển đổi cơ cấu cây trồng phù hợp trên vùng đất lúa kém hiệu quả; đa dạng hóa và phát triển cây trồng có khả năng thích ứng với tình hình hạn hán và xâm nhập mặn.

- Điều chỉnh lịch thời vụ sản xuất nông nghiệp cho phù hợp từng vùng sinh thái. Chuyển đổi một số vùng từ sản xuất 3 vụ lúa sang sản xuất 2 vụ ăn chắc. Đưa vào sản xuất các giống lúa cực ngắn ngày, phù hợp với điều kiện sản xuất của tỉnh.

- Sử dụng nước tiết kiệm, tưới tiết kiệm cho lúa và cây trồng cạn, điều chỉnh việc cấp nước phù hợp khi nguồn nước bị thiếu hụt, bảo đảm hiệu quả sản xuất.

- Tập trung cho công tác tuyên truyền sâu rộng cho người dân chủ động phòng, chống hạn mặn, hạn chế thấp nhất thiệt hại xảy ra.

- Nghiên cứu chọn tạo các giống lúa, cây ăn trái có khả năng chịu hạn mặn tốt, cho hiệu quả kinh tế cao, thích ứng với điều kiện biến đổi khí hậu.

- Hoàn chỉnh hệ thống đê bao ngăn mặn dọc theo sông lớn, xây dựng các công trình ngăn mặn tại các điểm trọng yếu của vùng chuyên canh cây ăn trái của tỉnh

- Nâng cấp độ che phủ rừng, bảo vệ tốt diện tích rừng ngập mặn.

Nguyễn Thị Nguyệt