An Giang: Nghịch lý vụ đông xuân

Nguồn tin: Báo An Giang, 02/03/2016
Ngày cập nhật: 3/3/2016

“Nghịch lý của vụ đông xuân năm nay là lúa chất lượng thấp (IR50404), mà giá lại cao, trong khi lúa chất lượng cao thì… giá thấp. Doanh nghiệp (DN) trong nước thì “ưu tiên” mua lúa của nông dân (ND) Campuchia, trong khi lúa của ND tỉnh nhà thì mua cầm chừng” – ông Đặng Văn Tây (nông dân xã Tân Lập, Tịnh Biên, An Giang) bức xúc.

Lúa chất lượng thấp, giá cao

Ngồi nhìn ruộng lúa Jasmine của mình đã đến ngày cắt nhưng giá cả trên thị trường vẫn ở mức thấp, ông Đặng Văn Tây (người đã có nhiều năm trồng lúa Jasmine ở xã Tân Lập) không khỏi ngao ngán. Nhà nước khuyến khích ND gieo trồng các giống lúa chất lượng cao, như: Jasmine, OM9676, OM4900 để xuất khẩu có giá, giúp DN xây dựng thương hiệu, nhãn hiệu trong xuất khẩu lúa gạo. Riêng giống lúa có chất lượng thấp như IR50404, Nhà nước khuyến khích diện tích xuống giống không quá 20% diện tích gieo trồng của tỉnh nhưng thực tế không kiểm soát được. Cái Nhà nước khuyến khích trồng, ND làm theo thì giá rất thấp, cái không khuyến khích thì giá cao. “Nếu xét về tính hiệu quả của một chủ trương đưa ra để vận hành một nền sản xuất thì rõ ràng chính sách khuyến khích trên không hiệu quả” – ông Tây khẳng định.

Lúa chất lượng thấp được thương lái mua giá cao là một nghịch lý trong sản xuất đông xuân 2016

“Một vấn đề nữa tôi cho là nghịch lý. Ngành Nông nghiệp khuyến cáo, ND gieo sạ lúa thì nên sử dụng các loại giống xác nhận để lúa có độ thuần chủng cao, giúp DN xuất khẩu có giá tốt. Quá trình sản xuất, ND tuân thủ một cách nghiêm ngặt nhưng khi thu mua, thương lái dùng ghe có trọng tải lớn mang đi mua lúa ở khắp các cánh đồng. Họ “đổ xá” các loại giống lúa vào nhau, rồi mang đến nhà máy xay xát. Vậy thì gạo xuất khẩu làm sao có độ thuần chủng cao? Việc khuyến cáo ND gieo trồng các giống lúa xác nhận, khử lẫn trước khi thu hoạch có còn ý nghĩa hay không” – ông Dương Văn Hồng (xã Long Điền B, Chợ Mới) giãi bày.

Chi phí tăng, lúa vẫn không trúng

“Vụ sản xuất đông xuân năm nay không thuận lợi cho nhà nông. Nguyên nhân do lũ thấp, ruộng đồng không có phù sa, chi phí gieo sạ tăng cao vì đất phải xới 2 - 3 lần. Đồng không ngập nước nên sâu bệnh nhiều hơn các năm, đặc biệt là chuột cắn phá rất nhiều. Chi phí cho vụ sản xuất tăng nhưng lúa vẫn không trúng. Những năm trước, trà lúa đầu có thất thì những trà sau lúa sẽ có năng suất nhưng năm nay, tất cả các trà lúa, năng suất không bằng những năm trước. Lúa Jasmine thất mùa lại rớt giá” – bà Nguyễn Thị Hạnh (xã Tân Tuyến, Tri Tôn) lo lắng.

Tuân thủ theo những khuyến cáo của ngành Nông nghiệp, gia đình bà Hạnh sản xuất 5 héc-ta lúa Jasmine. Chi phí cho vụ sản xuất năm nay tăng 20% nhưng hiệu quả sản xuất không có. “Phân bón năm nay không tăng, một bao phân urê có giá từ 330.000 – 335.000 đồng/bao nhưng thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) thì tăng. Chai Til Super 250cc giá từ 170.000 – 180.000 đồng/chai, tăng 10.000 đồng so với những năm trước. Chi phí sản xuất tăng, nhưng lúa vẫn không trúng” – bà Hạnh nói thêm.

Khảo sát tình hình sản xuất đông xuân tại các địa phương cho thấy, diện tích áp dụng chương trình “1 phải, 5 giảm” có địa phương đạt 70 – 75% diện tích xuống giống nhưng cửa hàng thuốc BVTV trên địa bàn xã, huyện thì “dầy đặc”. Nhiều doanh nghiệp triển khai xây dựng kho bãi tại địa phương nhưng chỉ mua lúa IR 50404 của Campuchia (CPC), lúa của ND địa phương thì mua thấp hơn giá thị trường. “Doanh nghiệp về địa phương xây dựng kho chứa lúa nhưng mấy năm nay có mua được một hột lúa nào cho dân ở đây nhờ? Đa phần cửa kho mở để nhập lúa IR 50404 của CPC, chúng tôi rất thất vọng” – ông Huỳnh Trung Thu, Chủ nhiệm HTXNN Hà Bao 1, xã Đa Phước (An Phú) bức xúc.

Sản xuất đông xuân là vụ mùa chính của ND trong tỉnh. Hiệu quả sản xuất “thấp kém” đã phản ánh phần nào những “bất cập” từ cơ chế, chính sách trong điều hành nền sản xuất nông nghiệp nước nhà nói chung, xuất khẩu gạo của VN nói riêng. Minh chứng cho điều này là việc DN trong tỉnh “ưu tiên” mua lúa IR 50404 của CPC. Lúa chất lượng thấp lại có giá cao; còn lúa chất lượng cao thì giá thấp. Nhanh chóng điều chỉnh những bất cập này chính là “mệnh lệnh” của cuộc sống để ngành Nông nghiệp tỉnh nhà nói riêng, cả nước nói chung hội nhập thành công vào các sân chơi quốc tế trong thời gian tới.

“ Nếu nông dân tuân thủ quy trình sản xuất lúa mà ngành Nông nghiệp khuyến cáo như áp dụng chương trình “1 phải, 5 giảm” thì giá thành sản xuất ra 1 kg lúa ở vụ đông xuân chỉ còn 2.000 – 2.500 đồng/kg, lúc đó giá lúa thương phẩm có rớt xuống 4.000 đồng/kg thì nông dân vẫn còn lời. Tuân thủ lịch thời vụ, áp dụng triệt để quy trình sản xuất, cùng nhau đi vào con đường làm ăn hợp tác thông qua mô hình “Cánh đồng lớn” là những điều kiện tiên quyết để ngành lúa gạo hội nhập vào TPP trong thời gian tới” - Thạc sĩ Nguyễn Phước Thành, Trưởng phòng Trồng trọt và Kiểm dịch thực vật, Chi cục BVTV An Giang, khuyến cáo.

MINH HIỂN