Hiệu quả trồng ba kích dưới tán rừng Sơn Động (Bắc Giang)

Nguồn tin: Báo Bắc Giang, 16/02/2016
Ngày cập nhật: 17/2/2016

Sau 2 năm thực hiện mô hình "Nghiên cứu trồng thử nghiệm cây ba kích dưới tán cây lâm nghiệp, cây ăn quả tại Tây Yên Tử, huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang", cho thấy bà con đã tận dụng được diện tích đất đồi bỏ hoang, giá trị kinh tế cao hơn nhiều cây trồng khác, làm thay đổi tư duy sản xuất của nông dân, góp phần bảo vệ loài dược liệu quý.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bắc Giang Dương Văn Thái thăm mô hình trồng cây ba kích ở xã Yên Định (Sơn Động).

Bảo đảm quy trình kỹ thuật

Cây ba kích xuất hiện ở huyện Sơn Động từ lâu, chủ yếu mọc tự nhiên. Trước đây, huyện Sơn Động đã có nhiều chương trình, dự án trồng thử nghiệm cây ba kích nhưng hiệu quả mang lại không như mong muốn. Nguyên nhân là do phần lớn người dân không nắm bắt được đặc tính và kỹ thuật chăm sóc dẫn đến cây sinh trưởng kém, không có củ hoặc củ còi cọc, tỷ lệ sống không cao, giá trị kinh tế thấp...

Đầu năm 2014, Hội Nông dân tỉnh thực hiện đề tài khoa học cấp tỉnh "Nghiên cứu trồng thử nghiệm cây ba kích dưới tán cây lâm nghiệp, cây ăn quả tại Tây Yên Tử, huyện Sơn Động". Đề tài do thạc sĩ Lã Văn Đoàn, Phó Chủ tịch Hội Nông dân tỉnh làm chủ nhiệm. Ông cho biết: Do nhu cầu sử dụng nguồn dược liệu của con người ngày một tăng, trong khi các loài cây dược liệu tự nhiên đang ngày một giảm về số lượng và có nguy cơ bị tuyệt chủng, trong đó có ba kích. Vì vậy, tôi và các cộng sự đã thực hiện đề tài với mục đích bổ sung cây ba kích vào cơ cấu cây trồng, góp phần nâng cao giá trị sản xuất trên một đơn vị diện tích canh tác cũng như bảo vệ nguồn dược liệu quý hiếm.

Qua nghiên cứu, cây ba kích tồn tại và phát triển tốt ở điều kiện nhiệt độ từ 22,5°C - 23°C. Nếu trồng thuần hoặc trồng xen với cây lâm nghiệp sẽ hỏng vì cây chỉ phù hợp khoảng 50% số giờ chiếu sáng trong ngày.

Nhóm nghiên cứu đã chọn 12 hộ ở xã Yên Định và thị trấn Thanh Sơn để thực hiện các thí nghiệm với diện tích 2 ha (khoảng 15 nghìn cây). Các vườn trồng ba kích bảo đảm đúng thiết kế.

Khi trồng dưới tán cây lâm nghiệp cần lựa chọn đất trồng có độ dốc vừa phải, diện tích trồng ở dưới chân đồi, trên cao trồng cây lâm nghiệp (bạch đàn, keo). Khoảng cách cây cách cây 1m, hàng cách hàng 1,5 - 2m tùy theo độ dốc. Đối với diện tích trồng dưới tán cây ăn quả phải lựa chọn đất đã canh tác nhiều vụ, đất chưa bị phong hóa mạnh...

Cùng đó, việc làm đất, bón phân, làm giàn, chọn giống, xác định hố trồng, chăm sóc sau trồng cũng được thực hiện đúng quy trình. Đặc biệt, trong 2 năm đầu, cây ba kích được chú ý chăm sóc rất cẩn thận, vì đây là giai đoạn quan trọng để cây sinh trưởng, phát triển và quyết định đến năng suất sau này.

Nhiều triển vọng

Ông Nguyễn Văn Định ở thôn Nòn, thị trấn Thanh Sơn là 1 trong 7 hộ ở thị trấn tham gia mô hình. Năm 2014, ông được cấp gần 2.000 cây giống ba kích trồng dưới tán rừng. Sau gần 2 năm cây đã cho củ. Theo ông Định, trung bình mỗi cây ba kích thu được từ 3 - 5kg củ. Với giá từ 120 - 160 nghìn đồng/kg ba kích tươi như hiện nay, trừ chi phí gia đình ông thu lãi hơn 100 triệu đồng. "Ban đầu tôi cũng lo vì không biết có hiệu quả không. Nhưng, cây phát triển rất tốt, năng suất cao", ông Định nói.

Mô hình trồng cây ba kích ở thị trấn Thanh Sơn (Sơn Động).

Ông Nguyễn Văn Hiệu, Hạt trưởng Hạt Kiểm lâm huyện Sơn Động cho biết: Các hộ tham gia đề tài thực hiện đúng quy trình kỹ thuật được hướng dẫn, cây ba kích phù hợp khí hậu, thích hợp trồng xen ở đất đồi, không phải cạnh tranh về đất với các cây trồng khác, sinh trưởng tốt.

Không chỉ thị trấn Thanh Sơn và xã Yên Định, nhiều hộ ở các xã như Tuấn Đạo, An Lập, Vân Sơn... cũng đã áp dụng trồng ba kích theo mô hình này với diện tích 10 ha.

Theo tính toán, cây ba kích sau 5 năm trồng cho năng suất trung bình đạt 1,5kg củ tươi/cây với tỷ lệ cây sống 80%, doanh thu khoảng 1.800.000 đồng. Trồng 1 ha ba kích thu nhập cao gấp 10 lần so với trồng keo. Mặt khác, tận dụng được diện tích đất đồi bỏ trống của bà con, tránh lãng phí.

Mô hình này không chỉ góp phần vào việc bảo vệ nguồn dược liệu quý mà còn giúp nông dân thay đổi tập quán, tư duy trong sản xuất nông nghiệp, nâng cao thu nhập.

Trên cơ sở kết quả của đề tài khoa học, huyện Sơn Động đã ban hành nghị quyết chuyên đề về phát triển trồng cây ba kích dưới tán cây lâm nghiệp, cây ăn quả. Theo đó, đến năm 2020 phấn đấu diện tích trồng ba kích của huyện Sơn Động khoảng 20 ha. Đồng thời, xây dựng thương hiệu ba kích Sơn Động trong thời gian tới.

Công Doanh