Canh bạc sachi

Nguồn tin: Sài Gòn Giải Phóng, 15/12/2016
Ngày cập nhật: 16/12/2016

Nghe đồn quả sachi được mua với giá cao gấp nhiều lần so với tiêu, cà phê nên người dân ở các huyện Đắk Đoa, Mang Yang (Gia Lai) ồ ạt trồng, cá biệt có hộ phá hết vườn cà phê để trồng. Việc trồng loại cây này như một canh bạc bởi người trồng chỉ nghe nói quả sachi có giá, còn mọi thông tin khác đều “mù tịt”.

Tin đồn giá cao

Gần một năm trở lại đây, nghe quả sachi bán được với giá cao, đến 800.000 đồng/kg, nên nhiều người dân tại Gia Lai đổ xô trồng loại cây này, dù họ không hề tìm hiểu cách chăm sóc như thế nào, trồng bao lâu thì cho quả, thu hoạch ra sao và bán cho ai? Chị Amah (thôn Brếp, xã Đắk Djrăng, huyện Mang Yang) hiện đã trồng được 300 cây sachi xen trong rẫy cà phê của gia đình, trong đó có cây đã ra quả. “Khoảng 7 tháng trước, nghe đồn quả sachi được mua với giá 800.000 đồng/kg, tôi rất sửng sốt vì giá cao gấp nhiều lần so với tiêu, nếu trồng đạt năng suất sẽ hốt bạc. Cũng lúc này, thấy người trong thôn trồng nên tôi cũng đặt mua hạt giống sachi với giá 800.000 đồng/kg về trồng. Tôi tự ươm, sau đó xuống giống rồi làm giàn cho leo. Bây giờ sachi đã cho quả nhưng không nhiều. Thú thật, bây giờ tôi cũng chưa biết quả như thế nào thì hái được và bán cho ai nữa”, chị Amah tự sự.

Theo ông Vốt, trưởng thôn Brếp, thôn có 119 hộ thì có 20 hộ trồng sachi, đa phần trồng xen trong rẫy cà phê, tiêu. Cũng có hộ phá hết vườn cao su để trồng sachi. Ngay gia đình trưởng thôn Vốt cũng trồng 60 cây sachi xen trong rẫy tiêu. Hiện sachi của ông Vốt đang cho quả, lá xanh um. Ông Vốt cho biết: “Tôi trồng vì nghe người ta đồn cây này có giá trị cao. Kỹ thuật chăm sóc thì lấy kinh nghiệm trồng cà phê để chăm sóc cho sachi thôi chứ không ai hướng dẫn. Đến bây giờ tôi không biết thời điểm nào thì thu hoạch quả được, cũng chẳng biết sẽ bán cho ai. Nếu có người tìm mua, tính toán chi phí có lời thì tôi tiếp tục trồng đại trà, còn không thì phá bỏ thôi”.

Tại huyện Đắk Đoa, có 2 xã trồng nhiều sachi là K’dang và Hà No. Ông Đinh (làng T’leo, xã K’dang) hiện trồng 5 sào sachi. Diện tích sachi này do ông phá vườn cà phê rồi mua 1kg giống về trồng. Sau 3 tháng, sachi đã cho quả nhưng ông Đinh chưa biết lúc nào hái được, cũng chưa có thương lái nào đến đặt mua. Thống kê của thôn T’leo cho thấy, tại thôn có 8 hộ tham gia trồng sachi. Hộ trồng nhiều nhất 1ha, hộ ít thì vài sào.

Không nên trồng nhiều

Trong khi đó, tại các cơ sở bán hạt và cây giống sachi cũng tấp nập người mua. Anh Hưng (thị trấn Kon Dơn, huyện Mang Yang) cho biết, anh chuyển sang kinh doanh hạt và cây giống sachi từ 4 tháng trước. Thấy dân có nhu cầu, anh Hưng lân la tìm hiểu và chuyển hướng kinh doanh. Anh nhập hạt sachi về ươm lên cây rồi bán hoặc bán hạt trực tiếp cho người mua. Khi “cháy” hàng thì anh nhập giống từ Đắk Lắk về. Sau 4 tháng kinh doanh, anh Hưng đã bán khoảng 8.000 cây giống sachi (10.000 đồng/cây) và 30kg hạt (1kg khoảng 600 hạt với giá 550.000 đồng/kg). Giống sachi của anh bán cho người dân các huyện Đắk Đoa, Mang Yang, Kbang. Theo ông Rý, trưởng thôn T’leo (xã Kdang), cây sachi trồng trên địa bàn phát triển rất tốt. Đáng lo là sachi chưa có đầu ra nên rủi ro rất lớn. Nếu người dân trồng xong mà không có ai mua thì vừa lỗ cả vốn lẫn công đầu tư. Ông Rý cho biết: “Vì lo cho sự bùng phát trồng cây sachi, cũng như nhằm hạn chế rủi ro nên trong các buổi họp thôn, người dân đều được khuyến cáo về những hệ quả có thể mang lại khi trồng loại cây này để dân biết mà có hướng xử lý, cân nhắc”.

Người dân xã Đắk Djrăng, huyện Mang Yang (tỉnh Gia Lai) trồng sachi nhưng chưa biết bán cho ai

Ông Lê Viết Phẩm, Chủ tịch UBND huyện Đắk Đoa cho biết, cây sachi được dân trồng tự phát. Trồng cây sachi có rủi ro vì hiện chưa biết nguồn giống thế nào, rồi thị trường tiêu thụ cũng chưa có nên địa phương còn lúng túng. Huyện đã chỉ đạo các đơn vị liên quan tham khảo ý kiến của Sở NN-PTNT và các cơ quan chuyên môn để có khuyến cáo, định hướng cho người dân. Trước mắt, huyện khuyến cáo người dân không nên phát triển rầm rộ loại cây này.

Cây sachi là loài thực vật họ thầu dầu, xuất xứ từ Nam Mỹ. Cây sachi được ví như “vua của các loại hạt”, bởi tỷ lệ tiêu hóa các chất dinh dưỡng và axít béo không bão hòa đối với con người rất cao, đạt đến 96%. Trong hạt sachi có chứa Omega 3, Omega 6, Omega 9 có lợi cho sức khỏe con người.

HỮU PHÚC