Trồng xen mắc ca trong vườn cà phê cho doanh thu tăng gấp đôi

Nguồn tin: Báo Lâm Đồng, 30/11/2016
Ngày cập nhật: 1/12/2016

Anh Nguyễn Hữu Việt - 42 tuổi, ở thôn Phúc Thọ 2, xã Tân Hà, huyện Lâm Hà, tỉnh Lâm Đồng, quê gốc ở Đông Anh (Hà Nội), vào Lâm Hà được 9 năm, hiện đang có 200 gốc mắc ca trồng xen với cà phê trên diện tích 2,7 ha, được 7 năm tuổi và đang thu hoạch ở năm thứ 3. Trong vụ thu hoạch năm 2015, gia đình anh có thu nhập từ mắc ca trồng xen tương đương với thu nhập từ cà phê.

Vườn cà phê trồng xen mắc ca của gia đình anh Việt. Ảnh: L. Hoa

Năm 2015, vườn mắc ca của gia đình anh Việt đã có cây cho thu hoạch vượt trội được hơn 50 kg. Toàn vườn thu được 2 tấn hạt chưa sấy và 10 tấn cà phê. Với giá cà phê là 38 ngàn đồng/kg và giá hạt mắc ca là 200 ngàn đồng/kg, trừ chi phí, gia đình anh lãi gần 500 triệu đồng. Anh Việt cho biết, mùa thu hoạch năm 2016 này, giá bán hạt mắc ca chỉ còn 120.000 - 130.000 đồng/kg, giá thấp hơn năm ngoái, nhưng tỷ lệ trái lại cao hơn. Cà phê cũng cho sản lượng tốt hơn, dự tính sẽ thu khoảng 11 tấn. Trồng xen mắc ca vào vườn cà phê, khi mắc ca lớn tạo tán thì chi phí cho cà phê lại tiết kiệm hơn do tưới ít hơn vì cây mắc ca che bóng mát cho cà phê...

Tại thời điểm gia đình anh Việt trồng mắc ca, có nhiều hộ ở Lâm Hà mua giống cây của Công ty Đức Anh với giá 50 ngàn đồng/cây, trả trước 25 ngàn đồng/cây ngay tại thời điểm nhận giống, 25 ngàn còn lại đến cuối vụ thu sau mới phải trả. Thực chất, đây là giống thực sinh, lá có nhiều gai. Sau đó, khi phát hiện cây giống không tốt, nhiều người dân đã cải thiện bằng cách cắt cành và ghép chồi mới. Nhưng đến nay, nhiều gia đình ở Lâm Hà nói riêng và các vùng trồng mắc ca khác trong tỉnh như Di Linh, Bảo Lâm, Bảo Lộc mua giống cây thực sinh của công ty này bị rơi vào tình trạng không cho quả, hoặc quả cho hạt nhỏ, kém chất lượng.

Còn nguồn giống mắc ca vườn nhà anh Việt là giống cây ghép mua ở Ba Vì (Hà Nội) với giá 65 ngàn đồng/cây (tính cả chi phí vận chuyển). Chuyện anh lựa chọn trồng xen mắc ca vào vườn cà phê cũng là tình cờ xem trên tivi một phóng sự có ý kiến phát biểu của Giáo sư Nguyễn Lân Hùng. Lúc đang phân vân không biết mua giống ở đâu thì anh em bạn bè rủ nhau làm một chuyến xe chở giống từ Ba Vì vào (năm 2009). Cũng do chưa biết giống có những chủng loại nào, nên người ta đưa bao nhiêu giống là trồng bấy nhiêu, vì vậy, trong vườn nhà anh Việt hiện có cả chục loại giống. Thời điểm đó, rộ lên việc trồng mắc ca khiến xảy ra tình trạng cây trồng 2 năm tuổi còn bị nhổ trộm.

Tuy nhiên, may mắn cho anh Việt và nhiều người khác mua giống từ Ba Vì vào đều đạt chất lượng nên cây cho trái tốt. Việc bà con trồng cây thực sinh không cho quả đa số là vốn của gia đình, đến nay, công ty bán giống không có chính sách bồi thường gì, bà con thì không có sự hỗ trợ vốn và hướng dẫn kỹ thuật của chính quyền, chỉ là trồng mắc ca tự phát. Nay, người dân đã nâng cao nhận thức, cộng với những khuyến cáo từ chính quyền, bà con cẩn trọng hơn trong việc lựa chọn giống mắc ca. Chính vì vậy, những buổi tư vấn về kỹ thuật canh tác mắc ca được Hiệp hội Mắc ca tổ chức thời gian qua luôn thu hút đông đảo bà con, mà đa phần trong số họ là những người chỉ đang có ý định trồng mắc ca.

Sau nhiều năm chăm sóc mắc ca xen trong vườn cà phê, theo anh Việt, kỹ thuật trồng và chăm sóc mắc ca khá đơn giản, nhưng phải là giống tốt và được chăm sóc kỹ càng. Những cây mắc ca ghép xen cà phê ở vườn nhà anh Việt trồng từ bầu phủ đất đến mặt đất chính 30 cm, hố đào 70 cm x 70 cm. Cây mắc ca không đòi hỏi nhiều công chăm sóc và công thu hái như cà phê, lại rất lợi về phân bón và công lao động. Chẳng hạn, vào vụ thu hoạch vườn cà phê nhà anh cần hàng chục công hái, nhưng mắc ca chỉ cần hai người hằng ngày đi nhặt quả về. Anh cũng khẳng định, trồng mắc ca xen trong vườn cà phê không ảnh hưởng đến sự phát triển của cây cà phê, thậm chí còn cho năng suất tốt hơn, vì vừa thu được mắc ca vừa thu được cà phê khiến thu nhập trên một đơn vị diện tích tăng lên rất nhiều.

Không chỉ riêng gia đình anh Việt thành công với vườn mắc ca xen cà phê, mà còn nhiều gia đình khác cũng cho kết quả rất khả quan từ mô hình này, như gia đình ông Huynh, ông Hòa… ở xã Tân Hà, Lâm Hà. Không chỉ trồng mắc ca, gia đình anh Việt còn đầu tư máy sấy hạt, đóng gói và đưa sản phẩm mắc ca phân phối ra thị trường tiêu thụ tại Đà Lạt, Hà Nội, TP HCM... Vì công suất máy sấy dùng riêng cho gia đình không hết, anh tổ chức thu gom hạt mắc ca của bà con. Năm 2015, anh đã thu gom và sấy thêm được khoảng 15 tấn hạt mắc ca nữa, góp phần gia tăng thu nhập cho gia đình.

LÊ HOA