Cẩn trọng với giống lúa không rõ nguồn gốc

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 22/11/2016
Ngày cập nhật: 23/11/2016

Hiện nay, nông dân tại huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang đã và đang xuống giống vụ lúa Đông xuân 2016-2017. Tuy nhiên, chưa năm nào thị trường lúa giống lại diễn biến phức tạp như hiện nay. Đặc biệt qua kiểm tra, ngành chức năng đã phát hiện hàng chục tấn lúa giống không rõ nguồn gốc được một số thương lái bán cho nông dân.

40 bao lúa giống RVT không rõ nguồn gốc vừa bị tạm giữ tại ấp 7, xã Vị Thủy, huyện Vị Thủy.

Nhập nhằng chuyện giống lúa

Vào những ngày đầu tháng 11, thanh tra Sở NN&PTNT tỉnh, ngành nông nghiệp huyện Vị Thủy cùng lực lượng Công an huyện đã tổ chức kiểm tra và tạm giữ trên 3 tấn lúa giống RVT không rõ nguồn gốc chuẩn bị cung ứng cho nông dân xã Vĩnh Trung và xã Vị Thủy. Hầu hết người dân đều tin tưởng người bán và chỉ ngỡ ngàng khi vụ việc được ngành chức năng phát hiện. Chị Nguyễn Thị Nhàn, ở ấp 7, xã Vị Thủy, nói: “Nông dân mà thấy giá lúa cao cũng ham. Khi thương lái mời chào mua lúa giống, tôi cũng chịu rồi, nhưng băn khoăn không biết có phải giống RVT như họ nói không nên mới nhờ mấy cán bộ nông nghiệp xuống xem. Ai dè kiểm tra xong mới biết không phải giống xác nhận. Đây là một hình thức lừa gạt nông dân”.

Trước đó, tại xã Vị Thắng, Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh và huyện Vị Thủy cũng đã tạm giữ chiếc ghe biển kiểm soát CT 07793, chở gần 40 tấn lúa giống đang chuẩn bị bán cho nông dân ở ấp 11, xã Vị Thắng. Theo đó, phía doanh nghiệp sẽ cung cấp giống lúa xác nhận RVT cho nông dân với giá 15.000 đồng/kg, sau đó sẽ tiêu thụ toàn bộ sản phẩm được nông dân sản xuất ra. Tuy nhiên, qua kiểm tra thì tất cả đều là lúa thường chứ không phải là lúa giống. Đặc biệt, trên bao bì đựng lúa giống có nhiều vi phạm như không có tên đơn vị, địa chỉ sản xuất.

Với diện tích trên 16.000ha đất sản xuất lúa, mỗi năm huyện Vị Thủy cần trên 2.000 tấn lúa giống. Trên địa bàn huyện, hiện nay các CLB, tổ hợp tác, HTX nhân giống lúa là nơi cung cấp, phân phối chính các loại giống lúa xác nhận cho bà con nông dân. Tuy nhiên, trên thực tế hầu như các đại lý mua bán phân bón, thuốc bảo vệ thực vật đều có kinh doanh giống lúa xác nhận. Không những thế, ngay cả những hộ kinh doanh xay xát gạo, thu mua lúa… cũng tham gia mua bán lúa giống. Đặc biệt gần đây có khá nhiều doanh nghiệp, thương lái len lỏi vào trong dân để kêu gọi mua lúa giống RVT không rõ nguồn gốc và một số hộ đã ngâm giống nhưng không lên hoặc nẩy mầm không đều.

Bà Trần Hồng Tim, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Vị Thủy, cho biết: Không riêng gì giống RVT mà đối với các giống khác, ngành cũng đề nghị cán bộ kỹ thuật nhắc nhở nông dân nên tin tưởng mấy công ty được sự giới thiệu của ngành chức năng cấp tỉnh, cấp huyện. Còn lại các công ty, cơ sở nhỏ tự liên hệ, tự len lỏi bán lúa giống cho nông dân thường là mục đích trá hình, vì thực tế đã có trường hợp hứa bao tiêu sau đó không thấy quay lại mua lúa.

Có nên xuống giống đại trà lúa RVT?

Theo ngành nông nghiệp huyện Vị Thủy, tuy chưa có thống kê cụ thể nhưng thực tế cho thấy chưa năm nào giống RVT lại được nhiều nông dân quan tâm, lựa chọn gieo sạ như vụ này. Ông Nguyễn Văn Thành, nông dân ở ấp 7, xã Vị Thủy, có trên 2ha đất thì hơn phân nửa được ông trồng giống RVT. Ông Thành cho biết nguyên nhân: “Thấy người ta làm năm rồi bán có giá mà mình làm giống khác bán rẻ hơn nên mới làm theo. Tính ra mua giống này không có mắc hơn bao nhiêu, vì 1kg lúa giống RVT giá 15.000 đồng, trong khi giống OM 5451 cũng đã 12.000 đồng mà lúa khi làm ra bán thấp hơn giống RVT”.

Không riêng gì ông Thành, mà nhiều nông dân khi sạ giống RVT đều có chung suy nghĩ cũng muốn kiếm được nhiều đồng lời. Điều này là nguyên nhân dẫn tới tình trạng tràn lan nạn bán lúa giống RVT không rõ nguồn gốc, kém chất lượng tại huyện cũng như nhiều địa phương lân cận mà chưa lường hết hệ lụy phía sau. Bà Trần Hồng Tim, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Vị Thủy, cho biết: Hiện nông dân huyện Vị Thủy đã xuống giống được trên 4.000ha lúa Đông xuân, chiếm hơn 1/4 diện tích cả vụ, với cơ cấu giống được khuyến cáo là OM 5451, OM 4900, OM 8017, OM 4218... Riêng đối với giống RVT không khuyến cáo nông dân gieo sạ. Bên cạnh đó, hiện nay các công ty, đại lý cung cấp giống cho bà con không phải là giống cấp xác nhận thực thụ, do giống này chỉ có độc quyền là của Công ty Giống cây trồng Trung ương. Lúa RVT của các công ty, đại lý cung cấp sẽ không đảm bảo độ nẩy mầm, chất lượng sau này. Đặc biệt, hiện nay giống này do một số công ty ký được hợp đồng nên đặt hàng với nông dân. Còn diện tích không được đặt hàng sẽ khó có đầu ra. Các công ty này chủ yếu ký hợp đồng với thị trường Trung Quốc, mà thị trường này trước nay rất bấp bênh.

Tuy nhiên, vấn đề nan giải là giống lúa ở huyện Vị Thủy cũng như các địa phương vùng ĐBSCL là chất lượng giống còn thả nổi. Trong khi việc kiểm tra, xử phạt vi phạm về chất lượng giống của các đơn vị có thẩm quyền quản lý chất lượng giống chưa đủ răn đe. Ngoài vai trò chủ động định hướng cơ cấu giống, kiểm tra của ngành chức năng thì nông dân cần cân nhắc khi lựa chọn giống để đảm bảo năng suất và đầu ra hạt lúa lâu dài.

THU HIỀN