Tăng uy tín cho hạt gạo Việt Nam

Nguồn tin: Báo An Giang, 21/11/2016
Ngày cập nhật: 22/11/2016

“Muốn tăng uy tín cho hạt gạo Việt Nam, trước mắt cần nâng cao chất lượng sản phẩm, tiến đến xây dựng thương hiệu. Cần giảm diện tích trồng lúa để cân đối cung - cầu. Trong sản xuất, cần hướng đến một nền nông nghiệp hữu cơ để giá trị mang lại bền vững” - GS.TS Võ Tòng Xuân, chuyên gia nông nghiệp, khuyến cáo.

Nâng cao chất lượng

Việt Nam là một trong 3 quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới, nhưng gạo Việt Nam đa phần xuất ở phân khúc cấp thấp, giá trị mang lại không cao. Năm 2015, Việt Nam đã xuất 6,61 triệu tấn gạo ra thị trường thế giới, trong khi Thái Lan xuất 9,78 triệu tấn. Bình quân giá xuất gạo Việt Nam (loại 25% tấm) chỉ quanh mức 315 - 340 USD/tấn, tương đương 7.054 đồng/kg. Với mức giá này, trồng lúa không còn được xem là một hoạt động kinh tế mang tính chính yếu của người nông dân (ND), vì lợi nhuận không cao.

Nguyên nhân của vấn đề trên là do những năm qua, ND trong tỉnh An Giang chạy theo sản lượng, sản xuất 3 vụ lúa/ năm, sử dụng nhiều phân bón, thuốc trừ sâu để tăng năng suất. Việc này đã dẫn đến chi phí sản xuất cao nhưng chất lượng sản phẩm thì thấp. Đồng ruộng luôn bị ngộ độc hữu cơ, chi phí xử lý tăng cao. “Muốn nâng cao chất lượng của hạt gạo Việt Nam, điều cần làm trước mắt là phải tổ chức lại sản xuất theo quy mô “Cánh đồng lớn”. Vận động ND đi vào con đường làm ăn hợp tác thông qua mô hình hợp tác xã (HTX) kiểu mới. Điều này có lợi cho cả ND lẫn doanh nghiệp (DN) xuất khẩu. Bởi ND tham gia “Cánh đồng lớn”, chi phí sản xuất sẽ giảm vì được “mua chung”. Giá bán sản phẩm sẽ cao vì được “bán chung”. Khi thực hiện “Cánh đồng lớn” thì quy trình sản xuất như nhau, chất lượng sản phẩm đầu ra sẽ mang tính đồng nhất. DN rất dễ tiêu thụ sản phẩm cho ND” - ông Lê Thành Lập, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh, chia sẻ.

Thời gian qua, với lối tư duy sản xuất chạy theo sản lượng hơn là chất lượng, sản phẩm lúa gạo do ND Việt Nam sản xuất ra không sánh nổi với sản phẩm của các nước Thái Lan, Myanmar hoặc Campuchia. “Bản thân tôi đã chấp nhận thay đổi tư duy, chuyển từ sản xuất chạy theo sản lượng sang sản xuất hướng đến chất lượng. Tuy nhiên, khi bán lúa cho hàng xáo thì họ mua lúa của tôi rồi trộn chung với lúa của người khác, dẫn đến chất lượng sản phẩm đầu ra không đồng nhất, chất lượng kém. Nếu muốn nâng cao chất lượng thì quy trình sản xuất, chế biến phải mang tính đồng nhất” - ông La Văn Tám, ND xã Long An, TX. Tân Châu, nêu ý kiến.

Xây dựng thương hiệu

Trên 20 năm xuất khẩu gạo ra thế giới, gạo Việt Nam dù xuất khẩu với số lượng lớn vẫn chưa xây dựng được thương hiệu, chủ yếu để bán cho các nước nghèo, còn bán cho “nhà giàu” thì họ không ăn vì chất lượng kém. “Các nhà nhập khẩu gạo thế giới, khi đàm phán mua gạo, họ rất quan tâm đến chất lượng sản phẩm. Họ đòi hỏi phải có truy nguyên nguồn gốc, xuất xứ. Thực tế, trong thời gian qua, do chúng ta chưa xây dựng được thương hiệu nên việc này là không thể - Giám đốc một doanh nghiệp xuất khẩu gạo thông tin.

Năm 2016, toàn vùng ĐBSCL trồng 4,2 triệu héc-ta lúa, trong đó An Giang trồng trên 220.000 héc-ta/vụ. Chỉ tính riêng An Giang, mỗi năm đã sản xuất trên 4 triệu tấn lúa. Nếu gạo của các DN trong tỉnh đều có thương hiệu thì giá trị mang về từ xuất khẩu gạo là không nhỏ. “Muốn nâng cao uy tín cho hạt gạo Việt nam thì trước mắt phải nâng cao chất lượng sản phẩm. Muốn vậy, chúng ta cần tổ chức lại sản xuất theo chuỗi giá trị ngành hàng lúa gạo để tham gia vào chuỗi giá trị lúa gạo toàn cầu. Khâu đột phá ban đầu chính là tổ chức lại sản xuất theo mô hình liên kết “Cánh đồng lớn”, từ đó tiến tới xây dựng thương hiệu, sản phẩm có thể truy xuất nguồn gốc, xuất xứ. Chúng ta sẽ chọn các giống lúa thơm, chất lượng gạo ngon để xây dựng thương hiệu…” - ông Huỳnh Thế Năng, Tổng Giám đốc Tổng Công ty Lương thực Miền Nam, chia sẻ.

“Úc, Hoa Kỳ, Nhật Bản và các thị trường khó tính khác kiểm tra rất nghiêm ngặt về dư lượng thuốc BVTV, vì vậy chúng tôi khuyến cáo ND tham gia sản xuất lúa Nhật cũng như lúa chất lượng cao nên tuân thủ khuyến cáo của ngành nông nghiệp, sử dụng phân, thuốc theo phương pháp “4 đúng”. Có vậy thì chúng ta mới từng bước nâng được uy tín của hạt gạo Việt Nam trên trường quốc tế” - ông Akira Omori, Giám đốc Công ty TNHH Angimex - Kitoku, khuyến cáo.

MINH HIỂN