Bến Tre: Trồng gừng cao sản bằng bã thải

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 08/11/2016
Ngày cập nhật: 20/11/2016

Trồng gừng trên bã thải trồng nấm. Ảnh: CTV

Từ năm 2010, phong trào trồng nấm bào ngư, nấm linh chi phát triển mạnh, với diện tích lớn dẫn đến bã thải phôi sau khi trồng nấm tăng, gây ô nhiễm môi trường.

Vì vậy, Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ thực hiện đề tài nghiên cứu: “Trồng thử nghiệm gừng cao sản trong bao trên cơ chất bã thải mùn cưa sau khi trồng nấm”, sau đó đưa vào ứng dụng và đạt hiệu quả cao. Theo đó, quy trình kỹ thuật trồng gừng được thực hiện như sau:

- Thời vụ trồng: Tùy điều kiện nước tưới, thông thường từ 15-1 đến 15-4 âm lịch hàng năm.

- Chọn giống và chuẩn bị giống: Chọn củ gừng già đủ 9 tháng tuổi trở lên, sạch bệnh. Củ giống xử lý sớm sau khi thu hoạch, khử độc củ gừng giống bằng cách ngâm củ trong nước nóng 50ºC khoảng 10 phút, phơi củ gừng giống trong 2 giờ dưới trời nắng lúc 9 - 11 giờ sáng, củ đạt 40 - 50ºC (gây chết vi khuẩn). Bẻ hom: sau xử lý 5 - 7 ngày, ngâm hom 30 phút trong dung dịch 0,1% thuốc Nativo 750WG, Unitil 32WP... trải ra để trong mát cho lành mặt bẻ (khoảng 7 - 10 ngày). Ủ mầm: trải hom thành lớp dày 20 - 30cm, nơi cao, trong mát hay trên lớp tro trấu dày 10 - 15cm, trên phủ rơm, chỉ tưới nước vừa ẩm, sau 10 - 15 ngày củ vừa nhú mầm thì mang ra trồng. Số lượng giống: 1kg gừng giống có thể trồng từ 12 - 15 bao.

- Chuẩn bị giá thể vô bao: Thành phần giá thể trồng gừng gồm bã thải mùn cưa sau khi trồng nấm đã xử lý, đất sạch và tro trấu. Phối trộn bã thải mùn cưa sau khi trồng nấm đã xử lý với đất sạch và tro trấu theo tỷ lệ 5:4:1 tính theo thể tích (nghĩa là 5m3 bã thải mùn cưa sau khi trồng nấm đã xử lý thì cho 4m3 đất sạch và 1m3 vỏ trấu) trộn đều, đảo cho tơi xốp.

- Mật độ bao: 1m2 có thể xếp 10 - 12 bao theo hàng mật độ trung bình 80 - 100 ngàn bao/ha.

- Kỹ thuật trồng: Sau khi cho giá thể vào bao xếp theo hàng lối, ta tiến hành trồng, dùng tay bới sâu 5 - 7cm rồi đặt nhánh gừng vào, sau đó phủ lên một lớp vỏ trấu, dùng nước tưới ẩm và luôn giữ ẩm trong quá trình gừng phát triển.

- Phân bón (1.000m2): Lượng phân bón 65kg Urea, 63kg super lân 16% P2O5, 33kg KCl (N:P:K = 30:10:20kg). Có thể bón phân như sau:

+ Bón lót: Do giá thể trồng gừng có sẵn lượng phân hữu cơ nên không cần bón lót phân hữu cơ, chỉ sử dụng phân vô cơ (30kg super lân, 10kg KCl).

+ Bón thúc: Chia thành 8 - 9 đợt bón, 2 tuần/đợt, rải cách gốc 10 - 15cm. Riêng bón thúc đợt 1 và 2: pha nước tưới (45 ngày sau khi trồng, gừng khoảng 2 - 3 chồi).

- Chăm sóc gừng: Cần cung cấp đủ nước cho gừng phát triển nếu thời tiết khô hạn. Tuy nhiên, trong quá trình trị bệnh ở một số thời điểm nhất định thì nên cắt giảm nước tưới để hạn chế sự lây lan của dịch hại. Tiến hành phun thuốc phòng trừ sâu bệnh hại định kỳ. Trong các tháng sau, khi thấy cỏ dại thì phải làm sạch, không để củ gừng lộ khỏi mặt đất nhằm đảm bảo phẩm chất và giá trị thương phẩm. Dùng tay rạch rãnh nhỏ xung quanh củ gừng rồi rải phân theo rãnh và lấy tay lấp lại, tưới ẩm nước cho phân tan ra, tránh bỏ phân trực tiếp lên củ gừng. Thời điểm bón phân, gừng bị vàng do thiếu đạm thì có thể tiến hành phun phân bón lá; có thể kết hợp với Ridomyl, Basudin 10H khi cần.

- Phòng trừ sâu bệnh hại: Sâu đục thân thường xuất hiện vào đầu mùa mưa, cần sử dụng các loại thuốc trừ sâu có tính lưu dẫn như: Basudin, Regent, Furadan… Khi thấy bướm sâu đục thân xuất hiện hoặc sâu ở tuổi 1 - 2 thì tiến hành phun thuốc diệt ngay. Bệnh cháy lá do nấm Fusarium gây ra, vết bệnh thường xuất hiện trên chóp lá và cháy từ chóp lá xuống. Nếu bệnh phát triển mạnh, nấm tấn công vào nách lá, xuống củ làm chết cả cây, vì vậy cần sử dụng các loại thuốc Appencard, Bavistin, Carbenzim, Score để trị.

Cần phòng trị bệnh thối củ, đặc biệt là bệnh thối xanh, do vi khuẩn lưu tồn trong đất, nước hoặc côn trùng gây ra. Gừng đang xanh bỗng héo đột ngột vào giữa trưa, có tươi lại vào lúc chiều mát và chết rất nhanh; thân bị nhũn nước, tách rời củ và có màu sậm; khi nhổ lên, đỉnh sinh trưởng có nước màu đục và có mùi hôi đặc trưng.

Khi thấy gừng có triệu chứng xoắn lá thì tiến hành phun các loại thuốc Kasuran, Kasumin, Starner... kết hợp với một số thuốc đặc trị các loại rầy mềm, rệp sáp tấn công như Diazan, Supracide... Luân cây trồng hợp lý để cắt nguồn bệnh lưu tồn tấn công vào củ, xuất hiện trong điều kiện ẩm ướt kéo dài.

Bệnh thối vàng do nấm Fusarium gây vàng lá, sau đó rụng và chết tương đối chậm, trên củ có vết màu nâu, phần củ nhăn nheo và tóp lại, có phủ lớp tơ màu trắng. Nên phòng trị bằng cách xử lý đất và giống trước khi trồng; sử dụng các loại thuốc Appencard, Carban, Carbenzim, Ridomyl, Score...

- Thu hoạch và bảo quản để giống: Có thể thu hoạch gừng từ 4 tháng trồng trở đi. Gừng để làm giống thì phải thu hoạch sau 9 tháng. Gừng cần được bảo quản nơi khô ráo, thoáng mát.

Để biết cụ thể hơn có thể liên hệ: Trung tâm Ứng dụng tiến bộ khoa học và công nghệ, địa chỉ số 415A, Nguyễn Thị Định, xã Phú Hưng, TP. Bến Tre hoặc số điện thoại: 0753.560590 để được giới thiệu cụ thể hơn.

Xuân Lãm