Nậm Tha (Văn Bàn, Lào Cai): Quế chết, người dân thiệt hại nặng

Nguồn tin: Báo Lào Cai, 14/10/2016
Ngày cập nhật: 16/10/2016

Trong mấy năm qua, từ các nguồn vốn hỗ trợ của Nhà nước, người dân xã Nậm Tha (Văn Bàn, Lào Cai) đã triển khai trồng trên 700 ha quế với hy vọng mang lại nguồn lợi kinh tế đáng kể. Hiện, diện tích quế của Nậm Tha đang dẫn đầu huyện Văn Bàn. Thế nhưng, từ cuối năm 2015 đến nay, tại địa phương này, nhiều vườn quế xanh tốt bỗng nhiên bị nhiễm bệnh chết khô, gây thiệt hại nặng cho nông dân.

Gia đình bà Bàn Thị Nghình, thôn Vàng Mầu, xã Nậm Tha trồng quế từ hơn 10 năm nay. Hiện, gia đình đã trồng được 15.000 cây quế, tương đương gần 3 ha, trong đó, quế ở độ tuổi từ 3 - 5 tuổi chiếm trên 50%. Khi trồng quế, gia đình bà áp dụng kỹ thuật theo đúng hướng dẫn của cán bộ khuyến nông trong các khâu chăm sóc, bón phân, phòng sâu bệnh…. Nhờ đó, một số diện tích quế của gia đình bà đã cho thu hoạch với năng suất khá. Đang khấp khởi mừng vì cây quế sắp cho thu hoạch, thì từ đầu năm đến nay, các đồi quế của gia đình bà Nghình có nhiều cây đột nhiên có dấu hiệu vàng lá, héo ngọn, sau đó chết khô, khiến bà đứng ngồi không yên. Bà Nghình lo lắng: Lúc đầu chỉ lác đác một số cây quế bị bệnh ở khu vườn quế 5 tuổi, nhưng đến khoảng tháng 7/2016, quế chết ở hầu hết các vườn. Khi thấy quế chết bất thường, gia đình đã nhờ cán bộ khuyến nông xã kiểm tra, nhưng vẫn không biết rõ nguyên nhân. Đến cuối tháng 8, hơn trăm cây quế của gia đình bà bị chết, gây thiệt hại nặng.

Từ đầu năm đến nay, xã Nậm Tha đã có hàng chục ha quế phải chặt bỏ do bệnh nấm.

Tương tự gia đình bà Nghình, ông Triệu Kim Phúc ở cùng thôn, cho biết: “Từ năm 2000, thấy trồng sắn kém hiệu quả, nên gia đình tôi chuyển sang trồng hơn 2 ha quế. Những năm đầu, cây quế phát triển bình thường, thế nhưng từ tháng 5 trở lại đây, đồi quế đang xanh tốt bỗng xuất hiện nhiều cây bị bệnh, lá úa vàng, sau đó chết khô. Đến nay, gia đình đã có vài trăm cây quế bị chết khô, gây thiệt hại hàng chục triệu đồng. Điều tôi lo lắng nhất là giờ không có cách nào để chữa bệnh cho cây quế, nên cứ vài ngày lại có cây chết”. Cũng theo ông Phúc, trong thôn Vàng Mầu, có 71 hộ trồng quế với diện tích hàng trăm ha, hiện hầu hết các hộ đều có quế bị chết, có hộ cả đồi quế chết khô, nên đành chặt bỏ.

Rời thôn Vàng Mầu, chúng tôi đến thôn Khe Tào, đây là thôn được xác định có diện tích quế chết nhiều nhất xã Nậm Tha. Hiện, cả thôn có trên 80 hộ trồng với gần 50 ha quế. Trưởng thôn Khe Tào cho biết, theo thống kê ban đầu, diện tích quế bị chết lên đến trên 10 ha; người dân nơi đây đang rất lo lắng về tình trạng quế chết nhiều, mà chưa có biện pháp chữa trị.

Dẫn chúng tôi đi thăm đồi quế 7 năm tuổi, anh Triệu Kim Ngân, chủ hộ có diện tích quế chết nhiều nhất thôn Khe Tào xót xa: “Ngay từ khi cây quế bén duyên với đất Nậm Tha, gia đình tôi đã thấy được lợi ích mà loại cây này mang lại, nên quyết tâm không trồng sắn, mà dành đất trồng quế. Hiện, gia đình có gần 8 ha quế, trong đó phần lớn là quế từ 8 năm tuổi trở lên chuẩn bị cho thu hoạch. Tuy nhiên, từ đầu năm đến nay, bệnh lan nhanh đã làm chết gần 3 ha quế. Quế chết chỉ bóc vỏ được một ít, còn lại phải chặt bỏ làm củi”. Anh Ngân cho biết thêm: Để trồng 1 ha quế phải đầu tư hơn 20 triệu đồng để phát dọn cỏ, đào hố, mua giống, phân bón… giờ quế chết hàng loạt, nỗi lo “trắng tay” lại bủa vây nhiều gia đình.

Ông Triệu Kim Dẫn, Chủ tịch UBND xã Nậm Tha cho biết: Toàn xã hiện có hơn 800 ha quế, trong đó nhiều diện tích đang chuẩn bị cho thu hoạch. Hiện tượng quế mắc bệnh chết khô đã lác đác xuất hiện từ cuối năm 2015, tuy nhiên từ đầu mùa hè đến nay, quế chết rộ hơn ở những vườn quế từ 5 - 7 tuổi, ước tính diện tích quế chết lên đến vài chục ha. Hiện, diện tích quế bị chết vẫn đang tăng lên từng ngày ở một số thôn, như Phường Cong, Khe Cóc, Khe Tào, Vàng Mầu…, gây thiệt hại nặng và tâm lý hoang mang cho người dân.

Nhiều diện tích quế ở xã Nậm Tha đang bị dịch bệnh đe dọa.

Trao đổi với phóng viên, ông Nguyễn Hữu Thiện, Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Văn Bàn, cho biết: Ngay sau khi xảy ra hiện tượng quế chết nhiều ở xã Nậm Tha và lác đác ở một số xã khác, đơn vị đã đến kiểm tra và rà soát số diện tích quế nhiễm bệnh, đồng thời báo cáo Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh để có hướng xử lý.

Theo kết luận bước đầu, nguyên nhân quế chết ở xã Nậm Tha là do một loại nấm gây ra. Đây là bệnh hay xảy ra trên cây quế, dễ lây lan và chưa có thuốc đặc trị. Hơn nữa, nếu có thuốc thì việc triển khai phun sẽ rất khó khăn vì hầu hết diện tích quế mắc bệnh có chiều cao từ 4 - 5 m, thậm chí là cao hơn, nên khó có loại máy bơm nào đủ áp lực để đưa thuốc lên cao như vậy. Hiện, cơ quan chức năng hướng dẫn nông dân chặt bỏ những cây có biểu hiện bệnh và mang ra khỏi vườn để tránh lây lan sang cây khác.

Cây quế được trồng ở Văn Bàn nói chung và ở xã Nậm Tha nói riêng đã vài chục năm nay, góp một phần không nhỏ vào công cuộc xóa đói, giảm nghèo cho hàng nghìn hộ dân. Nhiều hộ đã đầu tư hàng tỷ đồng để trồng quế, giờ bệnh lây lan khiến nhiều diện tích quế bị đe dọa, nên họ có nguy cơ trắng tay. Người dân đang rất mong cơ quan chức năng sớm vào cuộc xác định rõ nguồn bệnh, tìm loại thuốc phù hợp, hỗ trợ phòng và điều trị bệnh cho cây quế.

PHẠM VŨ SƠN