Sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu trên vùng cát

Nguồn tin: Báo Quảng Trị, 03/10/2016
Ngày cập nhật: 4/10/2016

Nằm ở vùng có khí hậu tương đối khắc nghiệt, Quảng Trị là một trong những địa phương chịu nhiều ảnh hưởng bởi tác động của biến đổi khí hậu đối với sản xuất và đời sống. Để ứng phó hiệu quả, được sự quan tâm của chính quyền địa phương, người dân trong tỉnh đã chủ động tìm hướng phát triển sinh kế bền vững, tích cực chuyển đổi nhiều loại cây trồng phù hợp, mang lại hiệu quả kinh tế cao.

Trước đây, với diện tích 4,5 sào đất vườn, gia đình bà Nguyễn Thị Tuyền ở thôn 7, xã Triệu Vân, Triệu Phong chỉ độc canh cây khoai lang. Trong điều kiện trên địa bàn hàng năm thường xảy ra nắng nóng kéo dài khiến cho việc trồng khoai lang không mấy hiệu quả. Những năm gần đây, được sự hỗ trợ của các chương trình phát triển kinh tế địa phương và một số dự án, gia đình bà Tuyền cùng nhiều hộ dân khác đã chuyển sang trồng các loại cây có hiệu quả tốt hơn như ném, kiệu, lạc…. Đây là những loại cây ngắn ngày, có khả năng chịu hạn và kháng bệnh tốt. Nhờ đó, thu nhập của gia đình bà Tuyền và nhiều hộ dân nơi đây đã được cải thiện đáng kể.

Trồng cây dưa gang trên vùng cát

Những năm gần đây, các địa phương vùng cát ven biển của tỉnh đã chuyển đổi hàng ngàn héc ta các loại cây truyền thống, năng suất thấp như lúa, khoai, ngô sang trồng các loại cây gia vị và rau quả như: ném, kiệu, lạc, đậu đen xanh lòng, mướp đắng…. Đây là những giống cây vừa phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng vùng cát, vừa đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng tăng cao, hiệu quả kinh tế mang lại cũng vượt trội hơn hẳn so với các giống cây truyền thống. Tiêu biểu như trồng ném, kiệu cho thu nhập 120 triệu đồng/ ha/năm; mướp đắng hơn 100 triệu đồng/ha/ năm; đậu đen xanh lòng 50 triệu đồng/ha, trồng lạc cho thu nhập 52 triệu đồng/ha/vụ... Các biện pháp kỹ thuật can thiệp để giúp cây trồng thích ứng với xu hướng biến đổi khí hậu tại các địa phương đã phát huy tác dụng tích cực, góp phần giúp người dân thay đổi phương thức sản xuất, canh tác nông nghiệp, lựa chọn các loại cây, con phù hợp với điều kiện tự nhiên.

Trong quá trình cải thiện sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu, ngoài sự đầu tư của nhà nước trên các lĩnh vực như quy hoạch, xây dựng cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi... có sự tham gia của các tổ chức phi chính phủ đã hỗ trợ cho người dân thực hiện có hiệu quả việc canh tác thích ứng với biến đổi khí hậu. Sự đầu tư, hỗ trợ của nhà nước và các dự án không chỉ giúp người dân khắc phục khó khăn trong sản xuất do tác động của các yếu tố thời tiết bất thường mà còn giúp họ có cơ hội nâng cao hiệu quả kinh tế hơn so với những năm trước đây.

Ông Hoàng Quang Dưỡng, Phó Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Triệu Phong cho biết: “Ngoài nguồn kinh phí từ ngân sách, huyện mở rộng quan hệ với các chương trình dự án để hỗ trợ chuyển đổi các giống cây trồng, vật nuôi, thích ứng với biến đổi khí hậu vùng cát, tạo điều kiện để người dân ở vùng cát có điều kiện phát triển kinh tế hơn”.

Không chỉ chuyển đổi phù hợp, được sự hỗ trợ của các chương trình, dự án, các địa phương vùng cát còn xây dựng mô hình sản xuất giống cây trồng, vật nuôi như lạc, đậu xanh, lợn, gà nhằm chủ động nguồn giống. Một số địa phương xây dựng mô hình trồng cây trái vụ như các loại rau, dưa... mặc dù cho năng suất thấp hơn nhưng bán được giá hơn nhiều lần nên hiệu quả kinh tế đưa lại cũng đạt cao. Việc triển khai trồng cây trái vụ còn nâng cao hệ số sử dụng đất giúp người dân nâng cao thu nhập.

Cùng với việc phát triển sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu, các cấp chính quyền và các dự án còn tích cực giúp nông dân vùng cát tiếp cận thị trường tìm đầu ra cho sản phẩm. Các dự án đã tổ chức hướng dẫn người dân lập kế hoạch sản xuất kinh doanh và tiếp cận các thông tin thị trường cho các sản phẩm. Hiện nay, trình độ công nghệ thông tin của người dân cũng được nâng lên đáng kể nên việc sử dụng internet để mua, bán và tìm hiểu giá cả nông sản là việc làm bình thường. Các bản thông tin thị trường giúp nông dân quyết định chọn đối tác và thời điểm mua, bán thích hợp nhằm tăng thêm giá trị sản phẩm trong khâu tiêu thụ, hạn chế tình trạng ép giá của thương lái.

Hoạt động xây dựng thương hiệu cũng được quan tâm, giúp cho các sản phẩm cây trồng trên vùng cát nhanh chóng được người tiêu dùng biết đến, mở rộng đáng kể thị phần tiêu thụ sản phẩm vùng cát của tỉnh. Huyện Hải Lăng và Triệu Phong đã công bố nhãn hiệu sản phẩm ném Hải Quế và đậu đen xanh lòng Triệu Vân, Triệu Giang. Các sản phẩm có nhãn mác này ngày càng chiếm được lòng tin của người tiêu dùng. Việc xây dựng nhãn mác vừa tạo được sự tin cậy, yên tâm của người tiêu dùng khi được kiểm nghiệm vệ sinh an toàn thực phẩm, vừa tạo động lực cho người dân vùng cát để họ nỗ lực sản xuất đạt hiệu quả tốt hơn.

Kết quả bước đầu trong sản xuất thích ứng với biến đổi khí hậu ở vùng cát đã giúp cho sản xuất nông nghiệp của tỉnh từng bước thích ứng với khí hậu khắc nghiệt của vùng cát và giúp người dân liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm của mình tốt hơn. Qua đó vừa khai thác hiệu quả tiềm năng thế mạnh của vùng, vừa hạn chế nguy cơ sa mạc hóa từ tác động của biến đổi khí hậu. Nông dân vùng cát của tỉnh có thể yên tâm sản xuất trong điều kiện khí hậu khắc nghiệt và từng bước phát triển kinh tế, cải thiện đời sống.

VÕ THÁI HÒA