Chuyện làm giàu từ cây lúa F1

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 26/01/2016
Ngày cập nhật: 28/1/2016

Những cơn gió chướng đã ùa về, mọi người ai cũng phấn khởi nghĩ về một mùa xuân mới với những thành công mới. Trong không khí này, chúng tôi càng vui hơn khi được nghe câu chuyện làm giàu từ cây lúa lai (F1) của người dân ở xã Long Trị A, thị xã Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang.

Hiện thu nhập của người trồng lúa lai ở xã Long Trị A đạt trên 60 triệu đồng/ha/vụ.

Men theo con lộ xi măng rộng 3,5m (thuộc tuyến kênh Thầy Năm) vừa được địa phương khánh thành, hai bên đường những chùm hoa mười giờ đỏ thắm, hoa vạn thọ vàng rực đang khoe sắc chuẩn bị đón chào mùa xuân mới, chúng tôi đến với “xóm chòi” ở ấp 7, xã Long Trị A, nơi có Tổ hợp tác (THT) sản xuất lúa lai với diện tích lớn nhất của tỉnh. Nói là xóm chòi, nhưng chắc chỉ còn trong ký ức, vì giờ đây, những căn nhà lá ngày nào giờ được thay thế bằng những ngôi nhà tường khang trang mọc san sát với đầy đủ tiện nghi.

Trong ngôi nhà tường khang trang của gia đình, ngồi đối diện bên chiếc bàn dài cùng một số thành viên trong THT, uống một ngụm trà nóng, ông Trương Hoàng Em (52 tuổi), người đầu tiên đưa cây lúa lai về đây bắt đầu thổ lộ chuyện làm giàu từ việc trồng lúa lai. Theo ông Hoàng Em, trước đây, bà con khu vực này cũng canh tác lúa hàng hóa như bao cánh đồng khác; tuy nhiên, làm vất vả nhiều năm mà cuộc sống chỉ đủ ăn, đôi khi còn bị thua lỗ do giá cả bấp bênh. Một lần tình cờ thấy được mô hình trồng lúa lai cho hiệu quả kinh tế cao của người dân ở thành phố Cần Thơ, nhận thấy đây là mô hình mới, có khả năng áp dụng trên mảnh ruộng của gia đình, ông Hoàng Em đã mạnh dạn liên hệ với Công ty Giống cây trồng Miền Nam (đơn vị bao tiêu sản phẩm) đến khảo sát, hỗ trợ lúa giống và chuyển giao khoa học kỹ thuật; đồng thời vận động một số bà con xung quanh cùng thực hiện, với diện tích trồng thử nghiệm 10ha. “Ban đầu cũng ngần ngại, không biết có hiệu quả gì nên tính làm thử, nghĩ ra cũng hơi liều”, ông Hoàng Em bộc bạch.

“Lửa thử vàng, gian nan thử sức”, sau một thời gian cần cù sản xuất, mô hình trồng thử nghiệm lúa lai của ông Hoàng Em cùng một số hộ dân nơi đây đã bắt đầu cho những quả ngọt đầu mùa, khi vụ đầu tiên thu hoạch lúa đạt năng suất từ 280 - 300 kg/công (1.000m2), giá bán 25.000 đồng/kg, cho nguồn lợi nhuận khoảng 4 triệu đồng/công, tăng gấp đôi so với làm lúa thường.

Từ hiệu quả ban đầu, mô hình trồng lúa lai bắt đầu tạo được tiếng vang, số hộ xin tham gia vào mô hình ngày một nhiều, kinh nghiệm sản xuất từng bước được nâng cao nên diện tích và năng suất lúa không ngừng tăng theo từng năm. Hiện tại, toàn THT có hơn 36ha, chia thành 3 điểm, có 60 hộ tham gia, năng suất đạt từ 4 - 4,5 tấn/ha. Điều mà bà con ở kênh Thầy Năm cảm thấy an tâm trong 6 vụ sản xuất lúa lai vừa qua là luôn được công ty thực hiện tốt các chính sách hỗ trợ lúa giống, cử cán bộ kỹ thuật thường xuyên bám sát địa bàn để hướng dẫn nông dân các quy trình sản xuất từ lúc gieo sạ đến thu hoạch; đặc biệt, đứng ra bao tiêu sản phẩm với mức giá không dưới 25.000 đồng/kg, từ đó, giúp cho cuộc sống của người dân nơi đây trở nên khá giả hơn, nhà nào cũng có của ăn của để, nhà cửa được tươm tất.

Ông Nguyễn Văn Mười, thành viên THT, bộc bạch: “Khi chưa làm lúa lai, cuộc sống gia đình tôi luôn chật vật. Nhưng từ khi tham gia vào sản xuất lúa lai, kinh tế gia đình được thoải mái hơn, sắm được nhiều vật dụng tiện ích trong nhà. Với 1,3ha lúa lai, sau mỗi vụ thu hoạch, tôi có nguồn lợi nhuận hơn 60 triệu đồng”. Xen trong câu chuyện của ông Mười, ông Hồ Ngọc Bình chia sẻ: “Xứ này, nói bán lúa tươi tại ruộng giá 25.000 đồng/kg có người tin, chứ đi chỗ khác nói không ai tin, vì bà con bán cao lắm cũng khoảng 6.000 đồng/kg”. Khi thấy chúng tôi cũng có vẻ ngạc nhiên với mức giá này, ông Bình và nhiều bà con khác lý giải: Sở dĩ giá thu mua lúa lai cao hơn so với lúa thường là do quy trình sản xuất đòi hỏi gắt gao và tỉ mỉ hơn.

Theo đó, lúa lai phải được sạ trước hoặc sau lúa thường 20 ngày. Bên cạnh đó, ngoài việc bón phân, phun thuốc phòng trừ sâu bệnh giống lúa thường thì trong quá trình canh tác, bà con phải thực hiện thêm nhiều công đoạn khác. Chẳng hạn, phải sạ lúa bố trước lúa mẹ 10 ngày để khi đến giai đoạn trổ bông thì lúa bố và mẹ trổ đồng loạt; khi lúa trổ, bà con phải dùng dây kéo 2 đầu để thụ phấn cho lúa; thu hoạch lúa bố trước 10 ngày mới thu hoạch lúa mẹ; khu vực sản xuất lúa lai phải được quy hoạch thành một cánh đồng riêng biệt và tập trung, tránh xa lúa thường và sạ trước lúa thường nhằm hạn chế sự lai tạo, bởi lúa lai là lúa thuộc thế hệ F1, có phẩm chất gạo tốt, nên sau khi thu mua lúa tươi của bà con, đơn vị thu mua tiến hành đem về nhà máy sấy khô, đóng gói và xuất đi nhiều nước như: Ấn Độ, Philippines, Pakistan, Trung Quốc… Riêng trường hợp đem đi canh tác thì đây là giống chịu được điều kiện khắc nghiệt: hạn, mặn, chống chịu sâu bệnh...

Chính từ quy trình canh tác, chăm sóc nghiêm ngặt nên lúa lai chỉ sản xuất được một vụ Đông xuân, còn vụ Hè thu và Thu đông do thời tiết thường mưa nhiều nên bà con sản xuất lúa thường. Ông Hồ Ngọc Bình chia sẻ thêm: “Canh tác lúa lai “ngon” hơn lúa thường rất nhiều. “Ngon” ở chỗ, lúa thường bà con phải chịu cảnh giá cả bấp bênh, có lúc phải đi năn nỉ thương lái để bán được lúa, còn trồng lúa lai thì có sự liên kết 4 nhà, được công ty bao tiêu sản phẩm và đưa ra giá đặt cọc trước nên rất yên tâm sản xuất và nguồn lợi nhuận lúc nào cũng cao hơn so với làm lúa thường, bình quân mỗi công trồng lúa lai hiện tại có mức lợi nhuận hơn 5 triệu đồng”.

Hiệu quả kinh tế đem lại từ cây lúa lai không chỉ giúp người dân nâng cao cuộc sống, mà còn góp phần làm thay đổi bộ mặt nông thôn. Mới đây, bà con đã tự nguyện đóng góp 45 triệu đồng để xây mới được 800/1.000m lộ trước nhà (bề mặt rộng 1m); 200m còn lại, mùa thu hoạch lúa lai sắp tới đây, người dân sẽ tiếp tục đóng góp để nối liền với tuyến lộ chính nhằm thuận tiện trong việc đi lại. Trước tình hình giá lúa bấp bênh như hiện nay thì mô hình trồng lúa lai đang được nhiều nông dân xã Long Trị A nhận định là mô hình cho lợi nhuận cao, yên tâm về đầu ra, trong khi công chăm sóc không nhiều so với canh tác lúa thường, nên đây được xem là một hướng đi mới để ngành chức năng địa phương, nhất là ngành nông nghiệp xem xét nhân rộng.

Ông Nguyễn Văn Thống, Phó Trưởng phòng Kinh tế thị xã Long Mỹ, thông tin: Mô hình trồng lúa lai được người dân, công ty và ngành chức năng địa phương triển khai thực hiện từ năm 2009 đến nay và hiện mô hình đang mang lại nhiều hiệu quả thiết thực, nhất là thực hiện tốt khâu liên kết 4 nhà. Từ 10ha ban đầu đến nay được mở rộng lên gần 55ha và cũng từ mô hình này đã giúp cho nhiều hộ dân trên địa bàn xã thoát nghèo. Hướng tới, địa phương sẽ tham mưu với các ngành chức năng của huyện, tỉnh và kết hợp với công ty xem xét mở rộng thêm diện tích sản xuất lúa lai. Trước mắt, địa phương sẽ sắp xếp, quy hoạch lại vị trí cho phù hợp nhằm đảm bảo các yêu cầu cần thiết của quy trình sản xuất lúa lai để đạt hiệu quả cao nhất…

Một mùa xuân mới đang về, với người dân xóm chòi, mỗi độ xuân về thì xóm làng thêm rộn ràng sung túc vì cuộc sống ngày một ấm no, làng quê ngày một đổi thay, nhất là những con đường làng vừa được khánh thành đưa vào sử dụng sẽ góp phần tạo thêm sắc xuân cho làng quê. Hy vọng rằng, câu chuyện làm giàu từ cây lúa lai của người dân nơi đây sẽ được nhiều địa phương khác viết tiếp để mùa xuân càng thêm sắc xuân.

HỮU PHƯỚC