Gặp khó vì bị phá vỡ hợp đồng

Nguồn tin: Báo Gia Lai, 13/09/2016
Ngày cập nhật: 14/9/2016

Đầu tháng 6-2016, một thương lái là đầu mối thu mua bắp cho Công ty cổ phần Chăn nuôi Gia Lai-Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai đã ký kết hợp đồng với một số hộ gia đình ở thị xã Ayun Pa (Gia Lai) trồng bắp lấy thân cung cấp thức ăn cho bò. Tuy nhiên, khi cây bắp đã đến thời kỳ thu hoạch thì thương lái này lại không thu mua theo đúng hợp đồng khiến người dân rơi vào cảnh trắng tay.

Cam kết bao tiêu sản phẩm

Tại thị xã Ayun Pa, mùa khô năm 2016 diễn ra rất khốc liệt khiến hàng trăm ha mía của nông dân bị chết khô. Khi những cơn mưa đầu mùa đổ xuống, nhiều người hay tin Công ty cổ phần Chăn nuôi Gia Lai triển khai ký kết hợp đồng bao tiêu sản phẩm với một số hộ dân trên địa bàn để trồng bắp lấy thân cho bò ăn. Anh Đặng Bá Quốc (thôn Quyết Thắng, xã Ia Sao) cho biết: “Tôi thấy có hộ đã trồng thử nên đến hỏi thăm thì họ cho số điện thoại của một người đại diện phía Công ty tên là Nguyễn Công Duy để liên hệ. Anh Duy có nói anh ta đã ký hợp đồng làm đầu mối thu mua thân cây bắp cho Công ty của Hoàng Anh Gia Lai, rồi bảo tôi cứ yên tâm đi vì giờ họ có hàng chục ngàn con bò, không lo về đầu ra. Sau đó, anh Duy đưa tôi bản hợp đồng với những điều khoản đảm bảo quyền lợi của nông dân nên tôi đã rủ thêm một số nữa tham gia, và tôi là người chủ nhóm đứng tên ký hợp đồng với phía anh Duy”.

Bắp để quá ngày đã héo khô do thiếu nước. Ảnh: L.G

Theo hợp đồng này, bên A-bên thu mua là Nguyễn Công Duy (trú tại tổ 1, xã Thành An, thị xã An Khê) còn bên B-bên bán hàng là Đặng Bá Quốc. Trách nhiệm của bên A là “Cam kết tiêu thụ toàn bộ cây bắp tươi do bên B triển khai trồng và cung ứng cho bên A trong năm 2016 theo kế hoạch thu mua từng tháng do bên A đưa ra…”. Trách nhiệm của bên B là “Cam kết sử dụng đúng các loại phân bón, thuốc bảo vệ thực vật chuyên dùng cho cây bắp nằm trong danh sách Bộ Nông nghiệp và PTNT cho phép…”. Hợp đồng này cũng quy định về phương thức mua bán sản phẩm, cụ thể là bên A tổ chức thu mua sản phẩm nguyên liệu cây bắp theo các tiêu chuẩn: thân cây bắp có từ 1-2 trái, có tối đa 2 lá vàng/cây, trái bắp đang ở giai đoạn chín sáp tương đương 70-85 ngày sau khi gieo, thời gian từ khi bắp được thu hoạch đến khi bốc lên xe không quá 12 tiếng.

Giá thân cây bắp cũng được quy định trong hợp đồng là 700 đồng/kg tươi tại ruộng. Trong mục điều khoản chung của hợp đồng nêu rõ: “Trong quá trình thực hiện, nếu có gì vướng mắc hoặc thay đổi, hai bên sẽ bàn bạc và giải quyết. Trường hợp có tranh chấp hợp đồng thì hai bên thương lượng, hòa giải. Trường hợp thương lượng, hòa giải không đạt được kết quả thì các bên tranh chấp ra tòa kinh tế để giải quyết theo pháp luật”. Kèm theo đó là bản phụ lục hợp đồng quy định thời gian xuống giống của bên B là từ ngày 27-5-2016 đến 12-6-2016 và thời gian thu hoạch của bên A là từ ngày 20-8-2016 đến 15-9-2016. Bên cạnh đó, bên A cũng cấp giống bắp DK9955 với số lượng 210 kg, giá 125 ngàn đồng/kg, số tiền giống này sẽ được thu hồi sau khi thu hoạch.

Trăm triệu phơi đồng

Sau khi ký kết hợp đồng, những hộ dân tham gia đã triển khai gieo trồng theo đúng kế hoạch. Trong quá trình sinh trưởng, cây bắp gặp thời tiết nắng hạn, các hộ dân phải đầu tư khá nhiều vốn và công sức để tưới nước chống hạn cho cây. Tuy không thể đạt 100% như mong muốn nhưng đa số diện tích bắp của người dân vẫn đạt tiêu chuẩn yêu cầu. Đến thời gian thu hoạch, người dân báo cho ông Duy thì không thấy hồi âm. “Sau khi gọi, phải đến hơn chục ngày họ mới xuống rẫy. Lúc này, họ nói là cây bắp khô quá không thu mua được trong khi phần lớn vườn vẫn còn xanh, chỉ một góc nhỏ là khô thôi. Rồi họ lại nói là bắp hạt phải đủ 12 hàng. Chúng tôi bóc thử vỏ ra thì rõ ràng trái bắp nào cũng 14-15 hàng cả nhưng họ vẫn không chịu”-bà Trịnh Thị Minh (thôn Quyết Thắng, xã Ia Sao) cho biết.

Bà Minh cho biết thêm, theo hướng dẫn từ phía ông Duy, do trồng bắp lấy thân nên mỗi hố phải gieo hai hạt thay vì một hạt như lấy bắp. Bởi vậy, khi công ty không thu mua phần thân, phần bắp cũng không đạt năng suất hạt như bắp lấy hạt nên nông dân buộc phải bỏ ruộng bắp héo khô trên cánh đồng. Bà Minh chia sẻ: “Ban đầu họ nói 1 ha sẽ thu khoảng 70 tấn, trừ chi phí đi cũng có lời 25-30 triệu đồng/ha. Nhà tôi tin tưởng họ sẽ bao tiêu sản phẩm nên đầu tư trồng 4 ha, chi phí mỗi ha cũng phải 20 triệu đồng. Nhưng giờ họ không chịu mua thì đành bỏ bắp phơi khô ngoài đồng thôi”. Anh Nguyễn Văn Kim (phường Đoàn Kết, thị xã Ayun Pa) cũng buồn bã: “Thấy có hợp đồng tưởng chắc ăn, tôi đi vay mượn tiền để làm bắp. Thời tiết nắng hạn, bắp không được đẹp như ý, nhưng gì thì gì bên công ty cũng phải nói chuyện với nông dân chúng tôi để tìm tiếng nói chung chứ. Trong khi đúng lịch thu hoạch chúng tôi gọi thì họ không xuống, giờ họ lại bảo do bắp không đạt yêu cầu rồi bỏ mặc như vậy…”.

Anh Đặng Bá Quốc cũng cho hay: “Tôi phải thuê đất mất 2 triệu đồng/ha, mạnh dạn trồng 7 ha với hy vọng vớt vát vụ mía. Bắp có nước tưới nên cũng không đến nỗi xấu, công ty có xuống thu hoạch được hơn 3 ha nhưng chỉ được có 19 tấn. Bắp thì họ chở đi rồi còn số tiền 13 triệu đồng đến giờ tôi vẫn chưa nhận được”.

Ông Nguyễn Ngọc Mai-Phó Giám đốc Công ty cổ phần Chăn nuôi Gia Lai cho biết: “Ông Duy không phải là người của Công ty, chúng tôi chỉ ký hợp đồng thu mua nguyên liệu bắp tươi với ông Duy thôi chứ không liên quan gì với người dân. Ông Duy tự ký hợp đồng với người dân nhưng bắp ông Duy nhập cho chúng tôi là bắp già, hạt khô rồi trong khi chúng tôi chỉ thu mua bắp sữa. Do bắp không đạt yêu cầu nên chúng tôi vừa tiến hành cắt hợp đồng với ông Duy rồi”.

Lê Gia