Hậu Giang: Khó vụ lúa Thu Đông

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 09/09/2016
Ngày cập nhật: 12/9/2016

Dịch bệnh bùng phát mạnh làm cho chi phí sản xuất lúa tăng cao, năng suất thấp; trong khi giá bán ngày một giảm khiến không ít nông dân đã và đang thu hoạch lúa Thu Đông năm nay trên địa bàn tỉnh Hậu Giang đối mặt với thua lỗ.

Bệnh bạc lá đang là nỗi lo của nông dân khi phòng trị không hiệu quả và làm giảm năng suất lúa đáng kể.

Vụ lúa Thu đông 2016, toàn tỉnh xuống giống gần 55.000ha, vượt hơn 21% so với kế hoạch ban đầu và đến nay đã thu hoạch gần 10.000ha. Đây là vụ lúa được đặt nhiều kỳ vọng bởi sản xuất theo khuyến cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn là tăng diện tích để bù sản lượng bị mất do ảnh hưởng của tình hình hạn hán và xâm nhập mặn của 2 vụ lúa Đông xuân và Hè thu vừa qua. Tuy nhiên, thay vì hưởng được niềm vui như kỳ vọng, thì đổi lại nông dân đang nếm “vị đắng” vì cắt lúa và bán xong chỉ huề vốn, thậm chí có hộ còn thua lỗ.

Giá lúa tiếp tục giảm

Hiện nay, nhiều nông dân tại các địa phương như: Vị Thủy, Châu Thành A, Phụng Hiệp, thành phố Vị Thanh đang bước vào giai đoạn thu hoạch rộ vụ lúa Thu đông. Điều mà bà con nông dân cảm thấy không vui trong lúc này là giá lúa ở mức thấp. Hiện thương lái cân lúa tươi, cắt máy tại ruộng dao động từ 4.300 - 4.350 đồng/kg (giống OM 5451), giống IR 50404 chỉ còn 3.900 - 4.000 đồng/kg, giảm từ 300 - 400 đồng/kg so với thời điểm đầu vụ (giữa tháng 8) và giảm đến 500 - 600 đồng/kg so với cùng kỳ. Với mức giá trên đang là một gánh nặng không nhỏ cho việc tái sản xuất vào vụ sau của người trồng lúa.

Vừa thu hoạch xong 1ha lúa (giống OM 5451) và đang xem thương lái cân tại ruộng, anh Nguyễn Thái Phong, ở ấp 3, xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, chia sẻ: “Là nông dân, làm quần quật 3 tháng chỉ mong đến ngày thu hoạch lúa để có nguồn thu nhập khá trang trải cuộc sống gia đình. Tuy nhiên, với giá lúa như hiện nay thì tôi chỉ phá huề, riêng hộ nào thuê đất thì cầm chắc thua lỗ. Bởi, vụ lúa Thu đông chi phí đầu tư thường cao và năng suất cũng thấp hơn so với các vụ trước do canh tác trong điều kiện thời tiết bất lợi”.

Cùng tâm trạng trên, ông Trầm Văn Tét, ở ấp 3A, thị trấn Bảy Ngàn, huyện Châu Thành A, bộc bạch: “Nông dân ở cánh đồng này đang vào mùa thu hoạch lúa nhưng không mấy làm vui vì giá bán quá thấp, đồng lời không được bao nhiêu. Trong khi bà con cố gắng đầu tư, chăm sóc để lúa cho năng suất cao, bù sản lượng theo khuyến cáo của ngành chức năng”.

Lý giải về việc giá lúa giảm, bà Nguyễn Thị Nguyệt, một thương lái đang gom lúa của nông dân tại xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, thông tin: “So với thời điểm đầu vụ thu hoạch lúa Thu đông, thì hiện giá gạo đang giảm từ 8.000 đồng/kg xuống còn 7.000 đồng/kg, từ đó buộc cánh thương lái như tôi phải hạ giá thu mua lúa trong dân”.

Cũng theo bà Nguyệt, với việc giá gạo không ổn định mà tuột giảm đã khiến cho nhiều thương lái phải bỏ tiền cọc với nông dân vì đã lỡ đặt tiền trước đó với giá 4.500 đồng/kg (giống OM 5451), nhưng giờ mua 4.300 đồng/kg chưa chắc đã có lời vì không biết giá gạo mấy ngày tới ra sao. “Để thuận tiện cho việc mua, bán trong điều kiện phải đặt tiền cọc trước ngày cắt lúa với nông dân như hiện nay, thiết nghĩ Nhà nước nên có giải pháp bình ổn giá ở từng vụ thu hoạch nhằm tránh tình trạng giá thu mua cứ lên xuống thất thường, khó kiểm soát mà người thiệt hại trước tiên là nông dân”, bà Nguyệt đề xuất.

Nỗi lo bệnh bạc lá

Ngoài giá bán, hiện tình hình dịch hại cũng xuất hiện nhiều trên lúa Thu đông, nhất là bệnh bạc lá (cháy bìa lá) đang bùng phát mạnh ở các trà lúa trong giai đoạn trổ - chín và chuẩn bị thu hoạch, tiếp tục tạo ra một gánh nặng không nhỏ cho nông dân về tăng chi phí phun xịt và làm giảm năng suất lúa đáng kể.

Chỉ tay về phía 6 công ruộng của gia đình bị bệnh bạc lá tấn công, anh Trần Văn Nam, ở ấp 5, xã Vị Thanh, huyện Vị Thủy, cho hay: “Lúa vừa trổ đều là bệnh bắt đầu gây hại, dù đã tiến hành phun thuốc điều trị nhiều lần, nhưng vì bệnh do nấm gây ra nên việc phòng trừ gặp nhiều khó khăn. Hiện tại, ở cánh đồng này, hầu như ruộng nào cũng bị bệnh tấn công ít hay nhiều, trong đó có ruộng bị nhiễm 100% lá như ruộng của gia đình tôi. Với tình cảnh này, vụ lúa Thu đông năm nay coi như lỗ nặng”.

Theo bà con nông dân, do canh tác trong điều kiện nắng, mưa xen kẽ nên mọi năm bệnh bạc lá cũng xuất hiện và gây hại trong vụ lúa Thu đông, nhưng có thể khống chế được tỷ lệ nhiễm bệnh trên lá và mức độ lây lan. Riêng năm nay, tuy người trồng lúa đã áp dụng nhiều biện pháp phòng trừ nhưng không có kết quả. Hình ảnh dễ nhận thấy vào thời điểm này khi đi dọc theo tuyến Quốc lộ 61C (đường nối Vị Thanh - Cần Thơ) nhiều ruộng lúa của nông dân tuy còn khoảng 10 ngày nữa mới thu hoạch, nhưng lá bị héo khô do bệnh bạc lá gây ra và sẽ làm giảm năng suất.

Ông Trịnh Tấn Sỉ, ở ấp Thị Tứ, thị trấn Bảy Ngàn, huyện Châu Thành A, cho biết: “Vụ này, gia đình tôi có 0,5ha lúa bị bệnh bạc lá tấn công. Hiện tôi vừa thu hoạch xong diện tích này với năng suất chỉ gần 600kg/công, giảm 200kg/công so với những diện tích không bị bệnh. Nguyên nhân là do bệnh làm khô lá đài lúa khiến cho hạt chắc không tới cậy nên lép nhiều, cân không có ký”.

Trước tình hình dịch bệnh bạc lá đang có xu hướng bùng phát mạnh, ông Trần Ngọc Thể, Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh, cho hay: Để quản lý bệnh bạc lá tốt ở những ruộng lúa trong giai đoạn đẻ nhánh đến làm đòng, ngành khuyến cáo nông dân bón phân cân đối, không bón thừa phân đạm ở giai đoạn bón đòng và không sử dụng các chất kích thích sinh trưởng phun qua lá khi bệnh đang xuất hiện sẽ làm gia tăng áp lực bệnh. Bên cạnh đó, ngành cũng đang chỉ đạo các trạm bảo vệ thực vật kết hợp cùng nông dân thường xuyên thăm đồng nhằm phát hiện sớm để phòng trừ hiệu quả, đồng thời tổ chức tập huấn và hướng dẫn nhanh, kịp thời cho bà con các biện pháp quản lý, phòng trừ bệnh bạc lá và các sinh vật gây hại khác nhằm bảo vệ năng suất về sau.

Tình cảnh giá bán lúa thấp, dịch bệnh hoành hành như hiện nay cho thấy, một vụ lúa với bao gánh nặng tiếp tục đè lên đôi vai người dân tay lấm, chân bùn. Hơn lúc nào hết, nông dân rất cần sự vào cuộc và đưa ra các giải pháp của ngành chức năng để người trồng lúa phần nào nhẹ lo về một vụ lúa được khuyến cáo là tăng diện tích nhưng chưa thấy được hưởng lợi.

Qua thống kê của ngành nông nghiệp tỉnh, hiện toàn tỉnh ghi nhận có gần 4.500ha lúa Thu đông bị nhiễm các loại dịch hại, trong đó, riêng bệnh bạc lá có đến hơn 2.500ha, với tỷ lệ nhiễm từ 10 - 50% lá, có ruộng bị 100% lá, làm giảm năng suất lúa khi thu hoạch từ 10 - 20%.

HỮU PHƯỚC