An Giang: Hướng ra cho rau an toàn

Nguồn tin: Báo An Giang, 08/09/2016
Ngày cập nhật: 9/9/2016

Bằng cách thay đổi thói quen sản xuất, nông dân hoàn toàn có thể đáp ứng yêu cầu về nguồn thực phẩm sạch, trong đó có rau an toàn (RAT). Vấn đề còn lại là phải giúp người tiêu dùng phân biệt được đâu là sản phẩm an toàn thông qua nhãn hiệu, thương hiệu. Muốn vậy, cần có sự liên kết với doanh nghiệp (DN) và hỗ trợ nhiều hơn của cơ quan chức năng.

Chưa thỏa niềm vui

Từ khi được thành lập vào năm 2013, 35 nông dân tham gia vào Tổ sản xuất RAT phường Vĩnh Mỹ (TP. Châu Đốc, tỉnh An Giang) ngày càng nhận thức rõ hơn về ý nghĩa của RAT. Với diện tích 6,64 héc-ta, các thành viên trồng nhiều loại rau, như: Cải ngọt, cải xanh, rau muống, cải thìa, cải rổ, mồng tơi, rau dền… cùng các loại rau gia vị. Sai khi tham gia lớp tập huấn, được Trạm Bảo vệ thực vật (BVTV) TP. Châu Đốc cấp giấy chứng nhận, nông dân đều tuân thủ tốt quy trình sản xuất RAT. Nhờ vậy, Công ty TNHH MTV TM-DV Phan Nam (Công ty Phan Nam, TP. Long Xuyên) đã ký hợp đồng thu mua từ 200-300kg/ngày, Trường bán trú mầm non Hoa Sen (TP. Châu Đốc) mua 20-30kg/tuần, Công ty Phúc Nguyễn (huyện Phú Quốc, Kiên Giang) mới mua 200kg để đưa về Phú Quốc tiêu thụ. Số lượng còn lại, tổ sản xuất đưa ra tiêu thụ tại chợ Phường B và chợ Núi Sam.

Một điểm bán RAT ở chợ Mỹ Bình (TP. Long Xuyên).

Trong quá trình hoạt động, Tổ sản xuất RAT phường Vĩnh Mỹ đã được Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản tỉnh đánh giá, cấp giấy chứng nhận (GCN) đủ điều kiện sản xuất RAT, GCN vùng sản xuất RAT. Đồng thời, được các ngành chức năng hỗ trợ các thiết bị, máy móc để sơ chế RAT, đăng ký thương hiệu, nhãn mát, bao bì, chi phí thử mẫu đất, mẫu nước. Tổ sản xuất còn được Chi cục BVTV tỉnh hỗ trợ xây dựng 1 nhà lưới giá rẻ, TP. Châu Đốc hỗ trợ 3 nhà lưới với diện tích 2.600m2, xây đường dẫn vào nhà RAT, đường điện sinh hoạt phục vụ tưới tiêu và xây dựng nhà sơ chế. Cùng với đó là hỗ trợ giới thiệu tìm đầu ra, chi phí khám sức khỏe, tập huấn kiến thức về an toàn vệ sinh thực phẩm… cho các thành viên.

Dù nhận được nhiều hỗ trợ tích cực như vậy nhưng hiệu quả kinh tế của Tổ sản xuất RAT phường Vĩnh Mỹ chưa đạt như mong muốn. Theo Tổ sản xuất, ngoài những hợp đồng đã ký với DN, lượng rau còn lại không qua sơ chế, bán bằng giá thị trường với sản lượng lên đến 120 tấn/tháng, tương đương 1.440 tấn/năm. Trong khi đó, giá RAT đã qua sơ chế cao hơn 3.000 đồng/kg so với rau không qua sơ chế nhưng chỉ đạt 3 tấn/tháng. Như vậy, nông dân không tăng thêm lợi nhuận bao nhiêu bởi khi sản xuất RAT, năng suất giảm so với rau thường từ 2-5% (do hạn chế bón phân hóa học) nhưng số lượng bán giá cao không nhiều, chủ yếu bán bằng giá bình thường. Đó là chưa kể, nếu không được Nhà nước hỗ trợ bao bì, nhà lưới, kiểm định, chi phí sản xuất sẽ còn cao hơn.

Tăng cường liên kết

Ở khóm Châu Long 8 (phường Châu Phú B, TP. Châu Đốc), Tổ hợp tác (THT) RAT Tuấn Phong cũng nhận được nhiều ưu đãi nhưng vẫn gặp khó khăn tương tự Tổ sản xuất RAT phường Vĩnh Mỹ. Hiện nay, THT sản xuất được 1,9 héc-ta RAT, sử dụng hạt giống F1 cho các loại cà chua, dưa leo, bầu bí, đậu bắp, đậu đũa… Riêng trong nhà màng, THT nhân giống cà chua ghép, ớt, giống hoa, trồng dưa lưới, dưa lê. Mặc dù, ngoài ký kết hợp đồng được vài trăm kg mỗi tuần, số còn lại vẫn bán như rau thường, nhưng các thành viên vẫn thấy hy vọng khi gần đây, người tiêu dùng bắt đầu thích các sản phẩm cà chua ghép, bầu, bí, dưa leo, đậu bắp, đậu đũa an toàn do THT cung cấp. Đối với dưa lưới, cà chua đen, dù mới trồng nhưng thấy nhu cầu thị trường địa phương chấp nhận, có hướng phát triển.

Hiện nay, do xu hướng tiêu dùng sạch của người dân, nhu cầu đối với RAT sẽ ngày càng tăng, nhiều kênh tiêu thụ RAT đã đến An Giang đặt vấn đề hợp tác. Theo ông Lê Trung Vinh, Giám đốc Công ty Phan Nam, tỉnh cần nghiên cứu ban hành các chính sách cụ thể để khuyến khích các thành phần trong chuỗi liên kết sản xuất – tiêu thụ RAT của tỉnh tích cực tham gia. Đồng thời, cần đưa tiêu chí bán RAT vào các chợ văn minh, tiến tới xây dựng mô hình chợ nông sản an toàn cho tất cả sản phẩm. Đối với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cần xây dựng vùng nguyên liệu và quản lý chất lượng cho các sản phẩm nông sản an toàn của An Giang, từng bước xây dựng thương hiệu cho sản phẩm rau và trái cây an toàn của tỉnh... “Chúng tôi đề nghị chọn chợ Mỹ Quý (TP. Long Xuyên) làm điểm để xây dựng chợ RAT. Giải pháp là vận động tất cả các tiểu thương đang bán rau tại chợ chuyển đổi sang bán RAT (khoảng 40 tiểu thương). Công ty sẽ hỗ trợ vốn (đầu tư toàn bộ rau sạch) để các tiểu thương này có thể thuận tiện trong việc kinh doanh. UBND TP. Long xuyên cần có chính sách đặc biệt đối với các tiểu thương tham gia mô hình này để nhân rộng sang các chợ khác nếu thành công” – ông Vinh đề xuất.

“Việc xây dựng mô hình chợ nông sản an toàn rất quan trọng bởi hiện nay, tiểu thương còn bán lẫn lộn RAT và rau không rõ nguồn gốc, trong khi rau, củ, quả Trung Quốc tràn lan, giá cả rất thấp nhưng khó kiểm soát chất lượng. Nếu vận động các tiểu thương bán hàng phải có truy xuất nguồn gốc thì sẽ dẹp được tình trạng bán hàng không rõ nguồn gốc, chứa hóa chất độc hại ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu. Đây cũng là cách giải bài toán đầu ra RAT cho nông dân” – ông Vinh kiến nghị.

NGÔ CHUẨN