Nghịch lý dân xứ lúa chuộng… gạo ngoại

Nguồn tin: Báo An Giang, 01/09/2016
Ngày cập nhật: 5/9/2016

An Giang luôn đứng nhất, nhì cả nước về sản lượng lúa, gạo. Tuy nhiên, có điều lạ là không ít người, ngay cả nông dân không sử dụng gạo do chính mình làm ra mà lại đi mua các loại gạo có xuất xứ từ Thái Lan, Campuchia. Theo họ, gạo ngoại “ngon và sạch” hơn gạo trong nước.

Chạy theo thị hiếu

Gần đây, thị trường gạo không những bị cạnh tranh gay gắt bởi các loại gạo Thái Lan, mà còn bị các loại gạo có nguồn gốc từ Campuchia lấn sân. Khảo sát tại các chợ, siêu thị trên địa bàn TP. Long Xuyên, bên cạnh các loại gạo, nếp chất lượng cao của nội địa như gạo thơm Jasmine, gạo Nàng Nhen… không khó để nhận ra sự có mặt của gạo, nếp từ Thái Lan, Campuchia với nhiều tên gọi như: Sóc Miên, lài sữa, lài Miên, sóc Thái…

Các loại gạo ngoại được nhiều người tiêu dùng trong tỉnh lựa chọn vì “ăn ngon, thơm hơn so với gạo trong nước”. Anh Lê Thành Trung (phường Mỹ Long, TP. Long Xuyên) trần tình: “Trước đây, gia đình tôi chỉ ăn gạo thường, sau đó là gạo thơm Jasmine. Thời gian gần đây, gia đình tôi có mua và dùng thử gạo sóc Thái. Sau khi sử dụng, tôi thấy gạo này ngon và có mùi thơm nhẹ nên mọi người trong gia đình đều rất thích”. Chị Lê Thị Kim Cương, ngụ cùng phường Mỹ Long, nói thẳng: “Các loại gạo ngoại có giá không cao hơn các loại gạo thơm trong nước nhiều nhưng chất lượng đảm bảo hơn nên tôi chọn mua”.

Tuy nhiên, theo nhiều cửa tiệm, không phải ai cũng chọn gạo Thái, gạo Campuchia, chủ yếu là các gia đình khá giả. Cô Hương, chủ một cửa hàng bán gạo ở phương Mỹ Long, cho biết, gạo Thái Lan, Campuchia có giá giá bình quân từ 14.000 - 18.000 đồng/kg, cao hơn so với gạo nội địa. “Thường chỉ có những gia đình có điều kiện kinh tế khá giả hay những gia đình có đám tiệc, muốn ăn gạo ngon để nâng cao chất lượng bữa ăn mới chọn gạo ngoại. Thông thường, người ta vẫn chọn gạo Việt vì giá bình dân” – cô Hương chia sẻ.

Thực tế cho thấy, trong nước không thiếu gạo ngon, lại càng không phải không biết cách chế biến để có gạo ngon. Cái thiếu của ta là một chiến lược kinh doanh hợp lý, hài hòa cho cả xuất khẩu và thị trường nội địa.

Gạo ngoại sạch hơn?

Tâm lý của người tiêu dùng chọn các loại gạo ngoại, đặc biệt là gạo có nguồn gốc từ Thái Lan, Campuchia một phần là chất lượng. Nhưng quan trọng nhất khi đa số đều cho rằng, gạo Thái, gạo Campuchia đều là gạo “sạch”, không tồn dư thuốc bảo vệ thực vật.

Thực tế cho thấy, phần lớn nông dân trong trong tỉnh chủ yếu trồng các giống lúa cao sản như Jasmine, các giống OM2514, 1490… để bán cho các doanh nghiệp xuất khẩu gạo và tiêu thụ nội địa. Do đây là các giống lúa ngắn ngày, có thể canh tác liên vụ nên nông dân phải sử dụng thêm nhiều phân bón, thuốc bảo vệ thực vật để phòng, trị sâu bệnh, dịch hại hoặc dưỡng cây, dưỡng lá, hạt… Trong khi, các loại lúa nhập từ Campuchia, Thái Lan về, nông dân ít sử dụng phân bón, thuốc bảo vệ thực vật.

Ông Dương Ánh Đông, Trưởng trạm Bảo vệ thực vật huyện Tịnh Biên, cho biết, đa số gạo Campuchia có mặt trên thị trường hiện nay là các loại gạo lúa mùa, chỉ sản xuất 1 vụ/năm. Loại lúa này được trồng trong điều kiện thời tiết thuận lợi nên ít sâu bệnh hơn, ít phải bón phân và thuốc bảo vệ thực vật nên “sạch” hơn, an toàn hơn các loại gạo trong nước. Hơn nữa, thường những giống trồng dài ngày thì có chất lượng ngon hơn giống ngắn ngày. Trong khi đó, ở Việt Nam, đất được tận dụng 3 mùa vụ/năm, chủ yếu là giống ngắn ngày. Để đạt năng suất cao, nông dân còn sử dụng nhiều phân bón và thuốc bảo vệ thực vật.

Dù là như vậy nhưng không phải cứ gạo Thái Lan, gạo Campuchia là “sạch” hơn gạo trong nước. Các loại gạo này chủ yếu được nhập qua đường tiểu ngạch, chất lượng chưa được kiểm soát đàng hoàng. Trong khi đó, nông dân Việt Nam hiện nay đang mở rộng sản xuất “sạch” theo mô hình liên kết. Điều quan trọng là cần mở rộng các mô hình này, sản xuất lúa trong nước ngày càng nâng cao chất lượng hơn để người dân thay đổi thói quen “sính gạo ngoại”.

ĐỨC TOÀN