Cây cao su vẫn chờ cơ hội

Nguồn tin: Báo Lào Cai, 09/08/2016
Ngày cập nhật: 10/8/2016

Thực không sai khi ông Lê Khắc Hải ở tổ 3, phường Lào Cai (TP Lào Cai) tự nhận mình là một trong những người đầu tiên đưa cây cao su vào sản xuất theo hướng hàng hóa trên địa bàn tỉnh. Năm 2006, trong khi cây cao su vẫn còn xa lạ với các hộ nông dân, thậm chí là với cả ngành nông nghiệp Lào Cai, thì ông Hải đã mạnh dạn trồng gần 20 ha tại thôn Làng Giàng, xã Thái Niên (Bảo Thắng).

Ông Hoàng Mộc Lan bên vườn cao su gần 10 năm tuổi.

Vừa làm, vừa học hỏi, rút kinh nghiệm, cây cao su của ông Hải cứ theo đó phát triển, lớn lên từng ngày. Năm 2015, ông thu hoạch thí điểm 2.000 cây trong tổng số hơn 7.000 cây và ngay đợt đầu tiên đã thu được hơn 1 tấn mủ tươi. Tuy nhiên, trái với mong đợi của ông, giá cao su năm 2015 chỉ từ 7 - 9 nhân dân tệ (khoảng 25.000 - 32.000 đồng/kg) khi xuất sang thị trường Trung Quốc. Tính ra, trừ chi phí trực tiếp cho thu hoạch, vận chuyển và chi phí thị trường, ông Hải không còn được bao nhiêu, thậm chí lỗ vốn, trong khi đó, việc tìm đầu mối tiêu thụ cũng rất khó khăn và dễ bị ép giá. Vậy là thêm một lần nữa, ông Hải lại mày mò, học hỏi cách tự bảo quản mủ cao su thay vì bán sản phẩm ra thị trường. Ông nhập men ủ, bào tử nấm để trộn với mủ cao su nhằm tăng thời gian bảo quản sản phẩm. Đến nay, hơn một tấn mủ đang để trong nhà ông đã cô quánh, nhưng chất lượng giảm sút theo từng ngày. Khó khăn trong tiêu thụ khiến ông Hải không còn để tâm đến việc tiếp tục thu hoạch dù mùa vụ đã đến, thậm chí bỏ mặc vườn cao su để cỏ mọc mà không đầu tư thuê nhân công chăm sóc.

Cũng như ông Hải, năm 2006, ông Hoàng Mộc Lan, thôn Châu Giàng, thị trấn Bát Xát (Bát Xát) trồng 9.000 cây sao su trên diện tích 16 ha. Ông Lan đã đầu tư hàng tỷ đồng vào cây trồng nhiều tiềm năng kinh tế này, nhưng đến tuổi khai thác thì giá cao su lại hạ thấp nghiêm trọng khiến ông Lan chỉ thu một lần, rồi dừng lại. Năm 2014, ông Lan thu hoạch đợt đầu được hơn 2 tấn mủ. Bán sản phẩm sang Trung Quốc với giá thấp, nhằm giảm công khai thác mủ, ông áp dụng biện pháp để mủ khô (cạo ra chờ mủ khô) mới thu gom cất trữ chờ giá lên. Hiện đang là mùa khai thác mủ của năm 2016, nhưng ông Lan cũng không khai thác. Thời điểm ông Lan bắt đầu trồng, giá mủ cao su cao hơn 3 đến 5 lần giá bây giờ và luôn giữ ổn định trong nhiều năm. Đến lúc bắt tay vào thu hoạch, ông mới biết việc thu hoạch mủ cao su không dễ dàng, thường xuyên phải có chuyên gia hướng dẫn. Thời gian cạo mủ từ 3 đến 5 giờ sáng, nhưng phải đến gần trưa, thợ mới gom mủ. Công việc này cần kỹ thuật cao, lại làm việc trong đêm, nên giá nhân công cao, trong khi đó, giá bán sản phẩm lại thấp, khả năng lỗ là điều dễ xảy ra. “Thời điểm thu hoạch mủ cao su từ tháng 4 đến khoảng tháng 10 hằng năm, hiện mỗi cây cao su có thể cho thu từ 30 - 40 kg mủ/năm, theo giá bán hiện nay (khoảng 7 - 9 nhân dân tệ/kg) cũng cho nguồn thu khoảng 1 triệu đồng/cây/năm, 9.000 cây cao su có thể cho thu 9 tỷ đồng/năm. Tính toán như vậy, nhưng việc tìm đối tác Trung Quốc thu mua rất khó khăn, nhất là với cao su tươi, chưa qua sơ chế rất dễ bị ép giá, tồn hàng”, ông Lan cho biết thêm.

Ông Tô Mạnh Tiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết: Hiện, Lào Cai có 2.200 ha cây cao su, trong đó Công ty Cổ phần cao su Dầu Tiếng Lào Cai trồng khoảng 1.500 ha, số còn lại là diện tích cao su của Công ty Hoàng Lan, Công ty LCi (370 ha) và của người dân trồng rải rác tại các huyện Mường Khương, Bảo Thắng, Bát Xát. Thời điểm hiện tại, có khoảng 40 ha cây cao su đã đến tuổi khai thác mủ, nhưng mới có ông Hoàng Mộc Lan và ông Lê Khắc Hải thu hoạch thí điểm, rồi tích trữ. Sở dĩ người trồng cao su không thu hoạch diện tích đã cho khai thác bởi giá bán mủ cao su tự nhiên đang rất thấp và khó tìm đối tác tiêu thụ, trong khi thị trường thu mua sản phẩm chủ yếu vẫn lệ thuộc vào Trung Quốc. Ông Tiến cũng cho biết thêm: Khi các nhà đầu tư triển khai dự án thì giá cao su tự nhiên (qua sơ chế) trên thế giới ở mức 5.500 USD/tấn, nhưng hiện giảm xuống chỉ còn 1.160 USD/tấn. Khó khăn trong tiêu thụ và giá thấp khiến cho Công ty Cổ phần cao su Dầu Tiếng Lào Cai thực hiện tiến độ trồng 2.000 ha cao su theo cam kết với tỉnh và định mức thí điểm được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn phê duyệt chậm hơn so với kế hoạch. Điều đáng chú ý, đến nay việc xây dựng nhà máy sơ chế mủ cao su tại Lào Cai vẫn chưa được triển khai; mủ cao su chưa được thu mua tại địa bàn khiến các đơn vị đầu tư sản xuất và người trồng cao su tiểu điền càng lo lắng hơn.

Giá cao su trên thế giới hạ chủ yếu do ảnh hưởng của khủng hoảng kinh tế thế giới (từ năm 2008 đến năm 2012) vẫn chưa có dấu hiệu phục hồi, nhất là đối với ngành cao su nguyên liệu. Mặc dù rất khó dự đoán thời điểm chính xác giá cao su nguyên liệu trên thế giới phục hồi, nhưng ngành nông nghiệp và phát triển nông thôn vẫn động viên người dân và nhà đầu tư không nên quá lo lắng mà bỏ việc chăm sóc cây cao su. Lý do là việc đầu tư vào cây trồng này khá lớn (khoảng 150 triệu đồng/ha từ khi trồng đến tuổi thu hoạch), chu kỳ thu hoạch dài, tuổi khai thác lên tới 20 năm và đặc biệt, cao su là cây đa tác dụng, ngoài thu hoạch mủ còn có thể lấy gỗ, góp phần phủ xanh đất trống, chống xói mòn đất, cải tạo môi trường tự nhiên.

CAO CƯỜNG