Canh tác lúa thông minh ứng phó biến đổi khí hậu

Nguồn tin: Báo An Giang, 04/07/2016
Ngày cập nhật: 5/7/2016

Nhằm hướng đến một nền nông nghiệp xanh, thân thiện với môi trường, Trạm Khuyến nông Châu Phú, tỉnh An Giang phối hợp các ngành chuyên môn thực hiện mô hình canh tác lúa thông minh ứng phó biến đổi khí hậu trên địa bàn huyện.

Lý giải về quá trình hình thành mô hình, Trưởng trạm Khuyến nông Châu Phú Lương Hoàng Tuấn cho biết: “Mô hình do Trung tâm Khuyến nông Quốc gia triển khai tại 13 tỉnh, thành ĐBSCL nhằm hướng nông dân đến thói quen canh tác lúa thân thiện môi trường, giảm thiểu các chi phí sản xuất, đảm bảo sức khỏe người tiêu dùng. Thực tế, mô hình dựa trên nền tảng “1 phải, 5 giảm” cộng thêm một số yêu cầu mới về giống và quy trình phun thuốc bảo vệ thực vật”.

Theo ông Tuấn, Châu Phú là huyện tiên phong trong việc ứng dụng mô hình và vừa triển khai trong vụ hè thu năm 2016 nên chưa thể xác định hiệu quả thực tế. Tuy nhiên, diện tích ruộng thí điểm đã cho thấy những kết quả bước đầu. “Mô hình được thực hiện trên diện tích 2.500m2 tại xã Thạnh Mỹ Tây (Châu Phú) với 5 nông dân tham gia. Đến thời điểm này, lúa đang phát triển tốt, lượng giống gieo sạ chỉ khoảng 1/3 so với cách sạ lan truyền thống. Điểm mới của mô hình so với “1 phải, 5 giảm” là lượng giống sử dụng tiết kiệm hơn nhưng hiệu quả không thua kém” - ông Tuấn thông tin thêm. Theo tiêu chuẩn của mô hình, lượng giống sử dụng khoảng 80 kg/héc-ta, trong khi mô hình “1 phải, 5 giảm” sẽ sử dụng 100 - 120 kg/héc-ta.

Mô hình canh tác lúa thông minh ứng phó biến đổi khí hậu

Do xuất phát trên nền tảng “1 phải, 5 giảm” nên mô hình canh tác lúa thông minh vẫn hướng đến việc tiết kiệm giống, phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, giảm nước và giảm thất thoát sau thu hoạch. Tuy nhiên, mô hình canh tác lúa thông minh đang hướng đến “6 giảm”, đó là giảm hiện tượng phát thải khí nhà kính. Vốn là người đầu tiên “phát pháo” cho mô hình này, ông Từ Bá Đạt (nông dân xã Thạnh Mỹ Tây) thật tình: “Tui đã quen với “1 phải, 5 giảm” từ lâu nên khi ứng dụng mô hình này cũng không bỡ ngỡ lắm. Mô hình chỉ khác ở chỗ người nông dân hướng đến việc trồng lúa thân thiện với môi trường. Theo yêu cầu của mô hình, chúng tôi không đốt gốc rạ sau thu hoạch mà xới đất lấp xuống để biến chúng thành phân hữu cơ, nhờ đó tránh được tác hại với môi trường”.

Mặt khác, Trạm Khuyến nông huyện còn tập huấn cho nông dân kiến thức sử dụng phân bón hợp lý theo nhu cầu của cây lúa và diễn biến của thời tiết, chứ không thực hiện theo chu kỳ như trước kia. “Chúng tôi đã mở lớp tập huấn cho bà con nắm được kỹ thuật đo độ mặn, độ phèn để nhận biết thời điểm bón phân cũng như tỷ lệ các loại phân đạm - lân - kali cân đối. Đây cũng là cách giúp người nông dân giảm thiểu việc sử dụng thừa phân đạm gây nhiễm độc cho đất và ảnh hưởng môi trường” - ông Tuấn lý giải. Việc bón phân hợp lý cũng như không phun thuốc bảo vệ thực vật trong thời gian 40 ngày sau sạ, ông Đạt và những nông dân thực hiện mô hình đã tiết kiệm trên 1 triệu đồng/héc-ta. Đây được xem bước phát triển thuận lợi, tạo niềm tin cho nông dân khi áp dụng mô hình này.

Mô hình “1 phải, 5 giảm” khi ứng dụng trên đồng ruộng đã làm thay đổi tập quán sản xuất truyền thống của nông dân. Từ chỗ chạy theo năng suất, họ đã dần thay đổi suy nghĩ và hướng đến việc giảm chi phí sản xuất, từ đó tăng lợi nhuận. Đối với mô hình canh tác lúa thông minh ứng phó biến đổi khí hậu, người nông dân còn có thể đáp ứng tiêu chí an toàn, thân thiện với môi trường qua việc ứng dụng nhiều biện pháp sinh học không gây ô nhiễm môi trường, hạn chế hiện tượng phát thải khí nhà kính.

“Người nông dân canh tác lúa hiện nay không nên chỉ nghĩ cho riêng mình mà hãy hướng đến cộng đồng. Mô hình canh tác lúa thông minh ứng phó biến đổi khí hậu sẽ đáp ứng được những yêu cầu về kinh tế, đồng thời giúp họ trở thành một trong những nhân tố tích cực bảo vệ môi trường. Nếu mô hình thí điểm tại xã Thạnh Mỹ Tây thành công, chúng tôi sẽ hướng đến việc giới thiệu rộng rãi đến nông dân trong huyện. Mong rằng, mô hình sẽ được bà con đón nhận, áp dụng trên đồng ruộng trong thời gian tới” - ông Tuấn kỳ vọng.

THANH TIẾN