Hậu Giang: Nghịch lý mía cuối vụ

Nguồn tin: Báo Hậu Giang, 18/01/2016
Ngày cập nhật: 20/1/2016

Hiện nay, nông dân trên địa bàn tỉnh Hậu Giang đang bước vào giai đoạn thu hoạch mía cuối vụ; tuy nhiên, có một nghịch lý đang diễn ra là nhiều diện tích mía đã quá ngày thu hoạch nhưng bà con rất khó tìm thương lái để bán, trong khi nhà máy đường thì “than” thường xuyên thiếu nguồn mía nguyên liệu trong quá trình sản xuất. Vì sao?

Hiện ruộng mía của ông Thanh có không ít cây mía bị khô đọt và chết do quá ngày thu hoạch.

Trái hẳn với không khí nhộn nhịp vào thời điểm đầu hoặc giữa vụ thu hoạch khi nhiều nông dân trồng mía ở huyện Phụng Hiệp, thị xã Ngã Bảy và một phần thành phố Vị Thanh cảm thấy phấn khởi vì mía được mùa, bán giá cao thì càng về cuối vụ, bà con bán mía càng khó khăn, giá bị tuột giảm nên gây nhiều lo lắng cho nông dân. Điển hình như trường hợp của ông Đỗ Chí Thanh, ở ấp Thạnh Bình, xã Hỏa Lựu, thành phố Vị Thanh. Mặc dù, gia đình chỉ có 4 công mía (giống K88-92) nhưng gần một tháng nay, ông Thanh phải chạy khắp nơi để tìm thương lái bán mía nhưng không có thương lái nào chịu gật đầu, có chăng thì cũng bị hẹn lần hẹn lựa rồi trôi qua.

Nhìn về ruộng mía đang dần bị chết khô của gia đình mà không biết làm gì hơn, ông Đỗ Chí Thanh xót xa, cho biết: “Tôi nhớ không lầm là đã có hơn 8 lần thương lái xin dời ngày đốn mía và đến nay vẫn chưa thu hoạch được. Do chưa bán được mía nên gia đình tôi hiện như đang ngồi trên đống lửa bởi mía đã quá ngày thu hoạch (mía đã trên 13 tháng), nhiều cây đã bị héo đọt và chết lần lần, chưa kể tình trạng bị chuột cắn phá nên khả năng bị thiệt hại trên 20% khi thu hoạch là điều khó tránh khỏi. Mấy hôm nay, tuy đã kiếm được thương lái mua với giá 920 đồng/kg (giảm 130 đồng/kg so với lần đặt cọc trước) và hẹn trong tuần này đốn mía nhưng chừng nào đến mới hay”.

Hiện tại, không riêng gì ông Thanh mà hầu hết các hộ dân còn mía chưa thu hoạch trong thời điểm này trên địa bàn thành phố Vị Thanh đều rơi vào hoàn cảnh tương tự. Qua tìm hiểu thực tế, chúng tôi được biết, nguyên nhân dẫn đến việc thương lái cứ hẹn ngày đốn mía và quay lưng với người dân là do họ rơi vào hoàn cảnh khó khăn hơn khi thường xuyên bị thua lỗ vì mía đem ra nhà máy không có chữ đường (CCS) cao, trong khi mía đã cuối vụ.

Thông tin từ cánh thương lái đang thu mua mía trên địa bàn thành phố Vị Thanh, cùng thời điểm này năm trước, mía đem ra nhà máy đạt chữ đường từ 10-11 CCS; riêng năm nay, cũng cùng một loại giống nhưng CCS hiện được nhà máy đường công bố cao nhất chỉ đạt 8 - 9, có khi còn 6 - 7, từ đó, thương lái nào cũng bị thua lỗ nặng, có người lỗ đến 65.000 đồng/tấn mía nên không ai dám đi mua mía nữa. “Mía đốn hồi đầu tháng 10 năm nay, đem ra nhà máy “xổ” được 10,6 CCS, đến tháng 11 giảm xuống còn 9 CCS, đến nay mía đã 13 tháng mà chỉ có 8 - 9 CCS là một điều nghịch lý vô cùng”, một thương lái thông tin thêm.

Cũng theo bà con trồng mía trên địa bàn thành phố Vị Thanh, vào thời điểm đầu vụ thu hoạch (khoảng giữa tháng 11), không khí mùa vụ nơi đây cũng rất nhộn nhịp như bao cánh đồng mía ở các địa phương khác, thương lái đến đặt tiền cọc với giá thu mua 1.050 đồng/kg nên ai nấy đều phấn khởi, cứ nghĩ rằng đến cuối vụ giá mía vẫn ổn định hoặc nhích lên do mía đã chín và đạt CCS cao, nhưng nào ngờ giá lại giảm mạnh mà lại không có người mua. Bên cạnh đó, đa phần bà con trồng mía ở khu vực này đều được Công ty Cổ phần Mía đường Cần Thơ (Casuco) ký hợp đồng bao tiêu vào đầu vụ và có ấn định thời gian thu hoạch ghi trên phiếu ưu đãi giao mía. Việc ấn định thời gian thu hoạch có nghĩa là công ty đã tính toán và xác định được thời gian mía chín, CCS đảm bảo; nhưng trên thực tế, do bất cập trong việc đo CCS nên nhiều hộ có quy định thời gian giao mía trong tháng 12 năm 2015, nhưng đến nay vẫn còn nằm chờ ngoài đồng.

Nếu như người dân đang nóng lòng muốn bán mía sớm vì mía đã quá ngày thu hoạch, nhiều nơi bị trổ cờ thì tại các nhà máy đường lại xảy ra tình trạng thường xuyên thiếu hụt nguồn mía nguyên liệu trong quá trình sản xuất. Đây thật sự là một bất cập lớn trong mối liên kết giữa doanh nghiệp và nông dân. Thông tin từ lãnh đạo Casuco, cho biết: Khoảng một tháng nay, hai nhà máy đường thuộc Casuco thường xuyên phải ngưng ép do đứt nguồn nguyên liệu mía. Hiện tại, Nhà máy đường Phụng Hiệp chỉ hoạt động vài giờ thì phải dừng, còn tại Xí nghiệp đường Vị Thanh thì chạy được 2 - 3 ngày rồi cũng rơi vào hoàn cảnh tương tự.

Đến thời điểm này, nông dân trên địa bàn tỉnh đã thu hoạch hơn 10.800ha mía trong tổng số 11.500ha xuống giống. Mặc dù diện tích mía chưa thu hoạch không còn nhiều (chủ yếu ở thành phố Vị Thanh), nhưng do một vài bất cập nên tiến độ thu hoạch mía hiện nay rất chậm trong sự lo lắng của người dân. Một trong những bất cập lớn cứ lặp đi lặp lại ở nhiều vụ mía qua và hiện vẫn chưa có hồi kết mặc dù ngành chức năng đã có những giải pháp là việc đo CCS tại các nhà máy đường. Hiện người trồng mía mong ngành chức năng tiếp tục có những biện pháp hiệu quả hơn để bảo vệ quyền lợi người dân, trước mắt là những hộ còn mía chưa đốn và đang bị trổ cờ, mía dần khô héo ngoài đồng như hiện nay…

Về vấn đề trên, ông Nguyễn Minh Đức, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thủy sản (Chi cục), thuộc Sở NN&PTNT tỉnh, cho biết: Nhằm đảm bảo vấn đề minh bạch trong việc đo CCS tại các nhà máy đường, từ đầu vụ sản xuất đến nay, Chi cục đã phối hợp với Đoàn kiểm tra liên ngành của tỉnh tổ chức 3 cuộc kiểm tra và lấy 10 mẫu nước mía tại các nhà máy đường trên địa bàn tỉnh gửi đi cơ quan chức năng kiểm tra. Kết quả, CCS được công bố tại các nhà máy đường cho thương lái so với mẫu đoàn gửi đi kiểm tra không có sự chênh lệch, có thể chấp nhận được. Tuy nhiên, việc người dân phản ánh hiện CCS được các nhà máy đường đo đạc thấp, bà con có thể gửi kết quả đo CCS được các nhà máy ghi trên phiếu tính tiền lên Chi cục, chúng tôi sẽ tiến hành thành lập đoàn đi kiểm tra theo phản ánh của bà con…

TUẤN PHÁT