“Cuộc chiến” mặn – ngọt: Bài 1: Khát vọng đổi đời

Mô hình canh tác lúa - tôm nhằm thích ứng với biến đổi khí hậu đang phát triển mạnh ở xã vùng ven thuộc huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang nơi thường chịu ảnh hưởng bởi xâm nhập mặn hàng năm. Bên cạnh hiệu quả bước đầu là nỗi lo của ngành chức năng và người dân nơi đây về nguy cơ xảy ra “xung đột” lớn giữa 2 vùng sinh thái mặn - ngọt ngay trên vùng “đất khó”.

Từ việc chuyển sang thả nuôi tôm cho lợi nhuận cao gấp 3 lần so với làm lúa đã kích thích nhiều hộ dân thuộc xã vùng ven Lương Nghĩa, huyện Long Mỹ, đẩy mạnh thực hiện mô hình sản xuất mới này, với khát vọng đổi đời theo dòng nước mặn.

Con tôm sú đang mang lại nhiều kỳ vọng cho người dân xã vùng ven Lương Nghĩa.

Lâu nay, con tôm sú đã trở thành mô hình kinh tế “mũi nhọn” đối với không ít nông hộ ở các tỉnh ven biển thuộc vùng đồng bằng sông Cửu Long. Tại Hậu Giang, tuy là địa phương cách xa biển nhưng do tác động của biến đổi khí hậu trong những năm gần đây, cụ thể là tình hình xâm nhập mặn từ Biển Tây vào những tháng mùa khô. Vì thế, mô hình nuôi tôm sú bắt đầu nhen nhóm tại các địa bàn vùng ven của huyện Long Mỹ, nơi có dòng kênh Ngan Dừa tiếp giáp với huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu, thường xuyên mang nước mặn về.

Mô hình triển vọng

Về vùng ven tuyến đê bao Long Mỹ - Vị Thanh, đoạn thuộc ấp 6, xã Lương Nghĩa, vào những ngày này sẽ không khó cảm nhận được không khí phấn khởi của bà con vừa thu hoạch xong lứa tôm đầu vụ khá thành công. Chỉ tay về phía vuông tôm sú của gia đình vừa xổ xong cách nay không lâu, bà Nguyễn Thị Nga cười tươi bảo rằng sau gần 10 năm vừa học hỏi kỹ thuật, vừa nuôi tôm của những hộ dân ở phía bên kia sông thuộc huyện Hồng Dân thì chỉ có năm nay là trúng đậm.

“Vụ tôm này, gia đình tôi thu hoạch đạt 400kg tôm/ha, tăng khoảng 50kg so với cùng kỳ. Thương lái cân tôm tại vuông có giá 190.000 đồng/kg (loại 29 con/kg) và 160.000 đồng/kg (loại 46 con/kg). Cho nên sau khi trừ chi phí đầu tư thì mỗi héc-ta cho lợi nhuận không dưới 60 triệu đồng/vụ thu hoạch, cao gấp 3 lần so với làm lúa trước đây”, bà Nga thông tin. Cách vuông tôm bà Nga không xa, hộ ông Đỗ Vũ Phong cũng xổ xong 3ha tôm sú, với tổng sản lượng 1,2 tấn, bán giá 210.000 đồng/kg, đạt lợi nhuận 180 triệu đồng.

Ông Phong chia sẻ: “Năm nay, nước mặn về sớm với nồng độ cao hơn cùng kỳ khoảng một tháng. Từ đó, bà con tranh thủ thả con giống sớm nên giờ thu hoạch gần xong lứa đầu. Nhờ có kinh nghiệm nuôi nhiều năm, lại thêm điều kiện nguồn nước, thời tiết tốt nên hộ nào cũng phấn khởi hết vì tôm trúng mùa, bán được giá, có nguồn thu nhập khá. Nếu tình hình ổn định như vầy trong vài năm nữa thì bà con vùng này đỡ lắm”.

Chưa kể, đa phần bà con nơi đây đều nuôi theo phương thức quảng canh nên chi phí đầu tư thấp. Bởi nguồn thức ăn chủ yếu cho tôm là tảo đã có sẵn trong tự nhiên, không cần dùng thêm thức ăn công nghiệp. Mặt khác, ngoài mua con giống thì trong suốt quá trình nuôi, người dân chỉ tốn thêm tiền xăng, dầu bơm nước mặn từ sông vào lúc cần thiết. Khi thấy lượng tảo ít đi thì dùng oxy-zeo thả xuống vuông để tạo tảo làm thức ăn cho tôm. Cho nên tổng mức đầu tư cho mỗi héc-ta khoảng 20 triệu đồng. Riêng kỹ thuật nuôi cũng không quá phức tạp.

Theo đó, trước khi thả con giống, bà con tiến hành rải vôi bột để xử lý đất và phơi một thời gian nhất định sẽ đưa nước mặn với nồng động từ 6-8‰ vào. Bình quân mỗi héc-ta, bà con thường thả khoảng 15.000 con tôm giống. Thời gian nuôi kéo dài từ 2,5-3 tháng là cho thu hoạch. Với kỹ thuật nuôi, cách chăm sóc đơn giản, chi phí đầu tư thấp nhưng cho nguồn thu nhập cao nên mô hình nuôi tôm sú đang phát triển mạnh tại xã Lương Nghĩa, mà điển hình là nằm dọc theo tuyến kênh Đê và kênh Hóc Pó (Nông Trường) với nhiều vuông tôm lớn, nhỏ chạy dài.

Đất hoang chuyển mình

Hiện không ít hộ dân đang tập trung chăm sóc lứa tôm thứ 2, dự kiến sẽ thu hoạch vào cuối tháng 10 năm nay. Nhìn những vuông tôm rộng lớn nằm ven 2 bên tuyến đê bao ngăn mặn Long Mỹ - Vị Thanh chạy qua địa bàn ấp 6, xã Lương Nghĩa, đang mang lại nguồn thu nhập cao thì ít ai nghĩ rằng, trước đây, khu vực này là cánh đồng lúa năng suất bấp bênh, với những đám cỏ dại mọc um tùm do nhiễm phèn, mặn gần như quanh năm. Vì thế, nhiều người xa quê nay có dịp quay trở lại đều ngỡ ngàng trước sự đổi thay nhanh chóng của vùng “đất khó” này.

Ông Nguyễn Văn Rạng, hộ nuôi tôm ở ấp 6, xã Lương Nghĩa, cho rằng: “Trước đây, do chịu ảnh hưởng của phèn và xâm nhập mặn gay gắt vào những tháng mùa khô hàng năm, nên việc sản xuất lúa của bà con gặp không ít khó khăn. Do đó, người dân địa phương chỉ canh tác được 2 vụ lúa/năm là Đông xuân và Hè thu muộn (gieo sạ vào đầu tháng 6 khi có mưa xuống - PV). Còn thời gian từ tháng 2 đến tháng 5 thường bỏ đất trống, tạo thành cánh đồng cỏ bao la cho trâu ăn, từ đó rất tốn công cải tạo lại đất để gieo sạ lại, cũng như nặng chi phí về phân, thuốc cho ruộng lúa”.

Cũng theo ông Rạng, việc canh tác lúa trong vụ Hè thu muộn thường cho hiệu quả kinh tế thấp do năng suất không cao, khoảng 400 - 500 kg/công (1.300m2), đạt lợi nhuận cao lắm cũng chưa tới 2 triệu đồng/công, thậm chí nhiều hộ bị thua lỗ khi gặp thời tiết bất lợi như mưa dầm. Vì vậy, có hộ chỉ sạ mỗi vụ lúa Đông xuân rồi bỏ đất hoang. Tuy nhiên, sau khi thấy mô hình 1 lúa kết hợp 2 vụ tôm của người dân phía bên kia sông Ngan Dừa, thuộc địa phận huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu, có nhiều triển vọng nên bà con từng bước học hỏi làm theo. Chỉ vài hộ ban đầu nhưng năm nay đã tăng mạnh cả về số hộ lẫn diện tích nuôi do đợt xâm nhập mặn lịch sử vừa qua.

Ông Huỳnh Hoàng Đệ, Phó Chủ tịch UBND xã Lương Nghĩa, cho biết: Đa phần các hộ nuôi tôm đều có diện tích đất ruộng lớn, nếu như bỏ không một hoặc cả hai vụ lúa như những năm trước chẳng những phí mà còn phải tốn nhiều chi phí để cải tạo lại đất trước khi sạ lúa Đông xuân. Do đó, với việc lan truyền thông tin mô hình nuôi tôm cho hiệu quả kinh tế cao, cộng với điều kiện thuận lợi là nước mặn vừa qua về sớm nên diện tích nuôi tôm trong năm nay phát triển mạnh.

Tuy nhiên, trước tình hình trên đang khiến cho ngành chức năng và người dân địa phương lo ngại bởi việc sản xuất hiện nay chỉ mang tính tự phát, không có quy hoạch nên thiếu bền vững. Trong đó, điều lo lắng nhất là bà con trong vùng ngọt hóa cứ tiếp tục lấy nước mặn từ sông Ngan Dừa vào bên trong tuyến đê bao ngăn mặn Long Mỹ - Vị Thanh để nuôi tôm thì sẽ biến công trình đang được Trung ương đầu tư với nguồn kinh phí hàng trăm tỉ đồng trở nên vô nghĩa.

Qua thống kê của ngành chức năng địa phương, diện tích nuôi tôm tại xã Lương Nghĩa gần 68ha, với 52 hộ. Theo nhận định của người dân, hiện yếu tố thị trường, điều kiện nuôi thuận lợi và cho nguồn thu nhập cao đang đưa phong trào nuôi tôm (đa phần là tôm sú) trên địa bàn xã phát triển mạnh, hứa hẹn nhiều triển vọng trong việc giúp người dân thoát nghèo.

HỮU PHƯỚC

Các tin mới

Các tin năm 2016: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154

Các tin năm 2015 | 2014 | 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006 | 2005