Tiền Giang: Hướng mở cho vùng sản xuất rau VietGAP

Nguồn tin: Tiền Giang, 22/05/2015
Ngày cập nhật: 25/5/2015

Vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm đối với nông, lâm, thủy sản rất được xã hội quan tâm, nhất là người tiêu dùng. Trong đó, rau ăn lá, củ, rau gia vị là thế mạnh của tỉnh Tiền Giang với sản lượng khá lớn cung cấp cho người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh, kể cả xuất khẩu. Tuy nhiên, loại nông sản này có nguy cơ mất an toàn thực phẩm cao, dễ gây ngộ độc và gây các bệnh nguy hiểm cho con người. Thời gian qua, tỉnh đã rất quan tâm đến việc triển khai các mô hình sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn an toàn, VietGAP, trong đó, nổi bật là mô hình triển khai trên rau ở thị xã Gò Công mang lại hiệu quả cao, mở ra khả năng nhân rộng và phát triển trong thời gian tới.

Nông dân thu hoạch rau tại vùng sản xuất rau đạt tiêu chuẩn VietGAP ở ấp Thuận Hòa.

Từ mô hình thí điểm

Nằm trong định hướng tăng cường sản xuất nông sản theo tiêu chuẩn VietGAP, năm 2009, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và Sở Khoa học và Công nghệ phối hợp với Viện Cây ăn quả miền Nam triển khai đề tài "Xây dựng mô hình rau đạt tiêu chuẩn VietGAP" tại xã Long Thuận (TX.Gò Công). Để thực hiện mô hình, các ngành chức năng, địa phương đã tổ chức hội thảo, tập huấn, hướng dẫn kỹ thuật cho nông dân thực hiện đúng các yêu cầu của quy trình, tổ chức lại sản xuất. Tuy nhiên mô hình sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGAP này gặp rất nhiều khó khăn: Nông hộ có diện tích sản xuất nhỏ, cùng lúc sản xuất nhiều loại rau, nông dân có thói quen canh tác theo kiểu truyền thống và không ghi nhật ký... trong khi quy trình đòi hỏi người sản xuất phải tuân thủ các yêu cầu rất nghiêm ngặt.

Nhưng với sự nỗ lực của ngành chức năng, địa phương và nông dân tham gia mô hình, đến năm 2010, mô hình đã được triển khai và hình thành Tổ hợp tác Rau an toàn Thuận Hòa (Long Thuận), với 28 hộ nông dân tự nguyện tham gia sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGAP trên diện tích 6 ha. Sau 2 năm, Tổ hợp tác Rau an toàn Thuận Hòa và các tổ viên đã hoàn thành 68 tiêu chí của tiêu chuẩn VietGAP. Tháng 3/2012, Tổ hợp tác Rau an toàn Thuận Hòa chính thức được cấp chứng nhận sản xuất phù hợp với Quy trình VietGAP.

Đến nhân rộng

Không giống như trước đây, các mô hình chỉ dừng lại ở việc giải quyết khâu sản xuất nên không lâu sau khi được chứng nhận mô hình thường không duy trì được đầu ra. Nhưng ở mô hình này, từ khi bắt đầu triển khai mô hình, những người thực hiện đề tài đã đặt ra yêu cầu là phải gắn kết với doanh nghiệp, giải quyết đầu ra cho sản phẩm VietGAP của nông dân, hình thành nên chuỗi sản xuất và tiêu thụ khép kín. Đây là mô hình sản xuất rau đạt tiêu chuẩn VietGAP đầu tiên liên kết thành công giữa sản xuất và tiêu thụ.

Cụ thể, Tổ hợp tác đã ký kết bản ghi nhớ về cung ứng rau đạt tiêu chuẩn VietGAP cho Hợp tác xã (HTX) nông nghiệp Phú Lộc (TP.Hồ Chí Minh). Tiếp theo, Tổ hợp tác ký hợp đồng cung ứng rau đạt tiêu chuẩn VietGAP cho Công ty Lực Điền, qua đó giải quyết hết sản lượng rau đạt tiêu chuẩn của nông dân với giá ổn định, đảm bảo nông dân có lời.

Sau thành công này, mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm rau đạt tiêu chuẩn VietGAP nhanh chóng được nhân rộng ra khu vực lân cận và được nông dân hưởng ứng. Từ 6 ha rau sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP ban đầu, đến nay, khu vực này mở rộng lên đến 9 ha và được doanh nghiệp bao tiêu hết sản phẩm. Không chỉ thế, trên cơ sở Tổ hợp tác Rau an toàn Thuận Hòa và vùng sản xuất VietGAP được mở rộng hiệu quả, HTX Rau an toàn Long Thuận, HTX Rau an toàn Gò Công sản xuất rau theo tiêu chuẩn VietGAP và gắn kết thành công với doanh nghiệp tiêu thụ như: Co.op Mart, hệ thống Metro và một số doanh nghiệp, bếp ăn tập thể...

Hiện nay, mô hình sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP đang được nhân rộng tại xã Long Hưng (TX.Gò Công) với đơn vị tiêu thụ là doanh nghiệp Phú Lộc; HTX Rau an toàn Thạnh Hưng (Gò Công Tây) đạt tiêu chuẩn VietGAP vào cuối năm 2014, đang cung ứng rau đạt tiêu chuẩn cho hệ thống Metro. Từ hiệu quả của mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ trên rau VietGAP trong thời gian qua, thông qua dự án QSEAP, ngành nông nghiệp đã và đang triển khai xây dựng nhà sơ chế ở HTX Rau an toàn Gò Công, mở ra cơ hội phát triển cho HTX và vùng trồng rau VietGAP ở khu vực này, tăng cường khả năng liên kết với doanh nghiệp.

Ông Nguyễn Tấn Quốc, Chi cục trưởng Chi cục Quản lý Chất lượng Nông Lâm sản và Thủy sản cho biết, thành công của mô hình là tạo ra, duy trì được vùng sản xuất rau đạt tiêu chuẩn VietGAP và gắn với doanh nghiệp tiêu thụ, giúp tăng thu nhập cho người sản xuất. Ngoài tạo ra sản phẩm an toàn, chất lượng, hạn chế ô nhiễm môi trường, giảm chi phí sản xuất từ 500 - 1.000 đồng/kg sản phẩm so với sản xuất theo phương thức truyền thống. Sản phẩm sản xuất ra (cải thìa, bó xôi) được công ty ký hợp đồng thu mua giá 4.000 - 4.500 đồng (cao gấp đôi so với giá thành sản xuất). Trước đây khi chưa vào mô hình, 1.000 m2 trồng, nông dân chỉ thu từ 1 - 5 triệu đồng/vụ. Sau khi vào mô hình, cũng với diện tích ấy, nông dân trồng rau thu được từ 10 - 15 triệu đồng/vụ. Vì thế, mô hình được nông dân tích cực tham gia và nhân rộng thành công ở nhiều nơi.

Ông Quốc khẳng định: "Mô hình được mở rộng và thành công đã góp phần nâng cao nhận thức của người sản xuất trong việc tạo ra sản phẩm đảm bảo chất lượng, an toàn, nâng cao thu nhập cho nông dân. Đây là cơ sở, điều kiện để mô hình sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP tiếp tục được duy trì và phát triển theo hướng gắn sản xuất với tiêu thụ, hình thành nên chuỗi giá trị, nhằm phát triển bền vững cây rau của tỉnh nhà".

Trên cơ sở thành công của mô hình và mô hình nhân rộng này, cùng với chính sách hỗ trợ sản xuất nông sản theo VietGAP mà tỉnh đã ban hành, Hiện ngành nông nghiệp đang tiếp tục mở rộng mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ rau đạt tiêu chuẩn VietGAP, trước mắt là xúc tiến lập dự án sản xuất rau đạt tiêu chuẩn VietGAP theo chuỗi giá trị ở các xã xây dựng nông thôn mới, với diện tích 150 ha, nhằm nâng cao thu nhập người dân, góp phần hoàn thành tiêu chí thu nhập trong xây dựng nông thôn mới.

N.Văn