Nơm nớp lo mía cháy

Nguồn tin: Báo Khánh Hòa, 24/03/2015
Ngày cập nhật: 27/3/2015

Trong tiết trời khô hanh, đâu đâu cũng thấy mía khô ngọn, chết đứng giữa đồng. Chỉ cần một tàn lửa nhỏ xẹt qua, cả bạt mía rộng lớn có thể chìm trong biển lửa.

Anh Huỳnh Ngọc Tiến bên đống mía bị cháy nham nhở

“Bà hỏa” bủa vây

Mới tháng 3 mà trời đã nắng cháy đồng. Ninh Hòa (Khánh Hòa) mới chớm mùa khô nhưng hạn hán đã bủa vây khắp nơi. Dưới đồng, những thửa ruộng nứt toác. Trên đồi, những lô mía đã bị héo ngọn. Đi giữa màu úa vàng của mía, lâu lâu lại thấy vài khoảnh ruộng đen nhẻm vì bị “bà hỏa” ghé thăm.

Đến một ruộng mía vừa bị lửa thiêu rụi ngày hôm trước ở xã Ninh Tây, chúng tôi được anh Huỳnh Ngọc Tiến (thôn Buôn Tương) cho biết: “Nguồn sống cả gia đình chỉ trông chờ vào 2ha mía này. Làm quần quật cả năm giờ mong thành quả, ai ngờ…”. Mới chỉ 2 ngày vật lộn với đám mía cháy mà gương mặt anh Tiến hóp lại, đôi mắt trũng sâu. Trước đó, 2ha mía của anh còn là niềm hy vọng cho các thành viên trong nhà. Đứa con lớn mong ba bán mía để có chiếc xe mới, đứa nhỏ lại ước có tiền mua thêm sách vở và đồ dùng học tập. Còn vợ chồng anh thì nhẩm tính số tiền lời vụ mía sẽ dành để trang trải nợ nần và sắm chiếc ti vi mới. “Hôm đó vợ chồng tôi đi vắng, nghe tin mía bị cháy liền lao nhanh về cứu nhưng không kịp. Lửa bùng lên dữ dội, chỉ hơn 2 tiếng đồng hồ, toàn bộ ruộng mía 2ha cháy không còn một cây. Nếu không có bà con lối xóm trợ giúp, ngọn lửa sẽ cháy lan vào nhà” - anh Tiến buồn rầu kể.

Người trồng mía nhặt nhạnh những gì còn xót lại sau khi bị “bà hỏa” ghé qua

Những ngày này ở Ninh Hòa, mía cháy liên tục. Thống kê sơ bộ, đến thời điểm hiện tại, có khoảng 50ha mía đã bị cháy, thiệt hại hàng tỷ đồng. Trong đó các xã Ninh Tây, Ninh Sim, Ninh Xuân là nơi xảy ra nhiều vụ cháy mía nhất. Điều đáng nói, nguy cơ mía bị cháy trên diện rộng vẫn luôn tiềm ẩn, có thể xảy ra bất cứ lúc nào. Vừa đi chữa cháy trở về, quần áo còn lấm lem bụi than, hớp vội ngụm nước, ông Nguyễn Văn Vấn (xã Ninh Tây) cho biết: “Mía cháy khắp nơi. Các xã xung quanh đây, xã nào cũng có đám cháy. Đang dập lửa ở ruộng mía này, ruộng mía khác lại bùng cháy không thể nào dập kịp”. Ruộng mía gần 1ha của gia đình ông Vấn vừa bị cháy rụi đêm trước. Sau một năm vất vả, giờ đây những gì mà gia đình ông nhận được là những đám ruộng cháy đen kịt. Chỉ vào những cây mía bị cháy nham nhở, ông Vấn nói như khóc: “Cháy hết rồi, chỉ mong vớt vát chút ít để đầu tư cho vụ sau. Mía cháy mất 30% - 40% giá trị so với bán mía tươi, do nhà máy trừ hao hụt tạp chất đến 20%. Chưa kể mất sản lượng vì mía bị khô, chi phí cho công đốn và vận chuyển mía từ ruộng ra xe tải cũng tăng, bình quân mỗi héc-ta mía cháy, tôi thiệt hại gần 30 triệu đồng”.

Phập phồng lo âu

Ở Ninh Hòa, hiện có hàng ngàn héc-ta mía gần như đang lâm vào cảnh chết khô trong khi các nhà máy đường không kịp thu mua. Nhiều gia đình xin được lệnh chặt mía nhưng không có xe chở cũng đành để mía chất đống. Đi dọc tỉnh lộ đoạn qua các xã Ninh Tân, Ninh Hưng, những đống mía héo khô chất ngổn ngang. Với thời tiết khô nóng, nguồn nước khan hiếm thì các ruộng mía bị khô ngọn là điều dễ hiểu. Mía càng bị khô ngọn thì nỗi lo của nông dân càng tăng; bởi càng về cuối vụ, không chỉ chất lượng cây mía giảm, rủi ro cháy mía lớn mà chi phí thu hoạch mía cũng tăng so với đầu và giữa vụ.

Người dân nhanh tay thu hoạch diện tích mía khô ngọn

Thời điểm hiện tại, những nông dân có diện tích mía chưa được thu hoạch đều rất lo lắng. Nhiều người cho rằng, so với những vụ mía trước, năm nay, việc thu mua của nhà máy đường chậm hơn. Đứng bên rẫy mía, anh Nguyễn Văn Thạch (thôn Nam, xã Ninh Tân) đăm chiêu: “Có 5ha mía mà đến giờ này mới chặt được 1ha. 4ha còn lại đã héo ngọn, không chặt kịp thì sẽ chết khô. Mấy bữa nay mía liên tục bị cháy ở các nơi, nghe mà chột dạ. Cả gia đình tôi phải phân công nhau đi canh mía nhưng hỏa hoạn không thể lường hết được. Nếu cứ để thế này chưa biết chuyện gì sẽ xảy ra. Ai cũng xin chặt sớm nhưng giờ vẫn chưa có lệnh. Cứ tình trạng này thì lỗ nặng”, anh Thạch vừa nói vừa đưa vạt áo lấm lem phấn mía lau mồ hôi.

Bỏ mặc đám mía khô đét vì nắng cháy và quá ngày thu hoạch, ông Lê Anh Hùng (thôn Nam, xã Ninh Tân) loay hoay nhặt mấy trái điều để lấy hạt còn sót lại gần đám mía rộng 3ha của gia đình. Ông Hùng cho biết, ông vừa bán bớt 8 sào đất để lấy tiền trả nợ vay ngân hàng. Năm 2013, do thấy trồng mía có lãi nên ông đốn hạ 3ha điều rồi vay vốn ngân hàng đầu tư trồng mía. Liên tục 2 vụ mía, giá mía cây đứng yên và cây mía liên tục bị bệnh trắng lá làm ông lỗ vốn nên phải bán đất. Giá mía năm nay tiếp tục thấp làm ông nản. Đã vậy mía chặt xong gọi xe người ta cũng không buồn chở. Đứng tần ngần bên ruộng mía mênh mông, ông Hùng không khỏi phập phồng cho những khó khăn trước mắt.

Lực bất tòng tâm

Mía chết, mía cháy hiện hữu khắp nơi, nhưng khi mía thu hoạch, gọi xe không tài xế nào muốn chở. Theo các tài xế, vụ mía năm nay vấn đề tải trọng tiếp tục bị siết chặt, không xe nào dám chở quá tải nên mỗi chuyến mía chủ xe chỉ lời hơn 200.000 đồng. Đang cho xe bảo trì, thấy chúng tôi, tài xế Nguyễn Tấn Hưng (chủ xe 79C-02856 ở xã Ninh Hưng) cười buồn hiu: “Sắm xe ra để chạy, nhưng chở mía như thế này không ai muốn chạy cả. Đầu tư xe mấy trăm triệu giờ đi lượm bạc cắc thì chạy làm gì. Mỗi xe mía đi tận Cam Ranh được hơn 200.000 đồng thì để xe nằm nhà cho khỏe”. Được biết, những gia đình ở những xã như Ninh Tây, Ninh Sim có mía bán cho Công ty Cổ phần Đường Ninh Hòa muốn có xe chở mía cũng phải “bồi dưỡng” cho tài xế vài trăm ngàn đồng mới có xe vận chuyển, còn không thì cứ để mía chất đống ngày này qua ngày khác.

Mía cháy được đưa lên xe sau nhiều ngày chất đống nằm chờ

Đem theo những mong mỏi của người trồng mía đến gặp lãnh đạo Công ty Cổ phần Đường Ninh Hòa, chúng tôi mới hiểu, trước sự khô hạn và nhiều yếu tố khách quan, Công ty tuy đã cố gắng hết sức nhưng lực bất tòng tâm. Ông Trần Kim Dũng - Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đường Ninh Hòa chia sẻ: “Mấy bữa nay mía cháy dữ quá, có ngày cháy cả chục héc-ta. Nơi nào cũng có mía cháy, mía khô trong khi nhà máy đã chạy hết công suất, không thể tăng thêm được nữa. Tuy hiện tại nhà máy ưu tiên vùng nào có mía cháy và mía chết thu hoạch trước nhưng cũng không đáp ứng được nhu cầu. Mọi giải pháp bây giờ chỉ như muối bỏ biển. Trước mắt, Công ty sẽ cho đào các hố, giếng và có kế hoạch phòng cháy, chữa cháy cho mía của nông dân. Đồng thời cố gắng vận động các tài xế tăng chuyến để việc vận chuyển mía được kịp thời. Nếu không ổn, Công ty sẽ cho tăng giá cước để khích lệ các xe tải nhằm tháo gỡ khó khăn trước mắt”.

Rời thị xã Ninh Hòa khi bóng chiều đã ngả. Trong tiết trời oi bức của mùa khô, chúng tôi nghe thoang thoảng mùi thơm của mật đường từ những ruộng mía vừa bị cháy mà lòng chợt nhói. Không biết đến bao giờ người dân mới thoát khỏi nỗi lo mía cháy? Loại cây trồng vốn gắn bó với nông dân Ninh Hòa nhiều năm qua, nhưng nay đang trở thành nỗi ám ảnh về những mùa vụ trắng tay.

Ông Trần Văn Minh - Chủ tịch UBND thị xã Ninh Hòa: Trước tình hình nắng hạn, mía cháy liên tục như hiện nay, UBND thị xã đã chỉ đạo các địa phương lên phương án phòng, chống cháy mía. Thành lập lực lượng chữa cháy và túc trực liên tục để có thể ứng cứu khi hỏa hoạn xảy ra. Bên cạnh đó, tuyên truyền cho người dân có ý thức phòng cháy, không hút thuốc khi ra đồng mía; những hộ đã chặt mía nếu phát đốt phải thông báo cho các hộ còn mía ở kế bên theo dõi, giám sát, tránh tình trạng cháy lan.

Đình Lâm - Thế Anh