Bến Tre: Hạn mặn đến sớm, sản xuất lúa ở 3 huyện biển gặp nhiều khó khăn

Nguồn tin: Báo Đồng Khởi, 23/12/2015
Ngày cập nhật: 26/12/2015

Nông dân thu hoạch sớm vụ lúa mùa.

Tại Thạnh Phú, đến thời điểm này, lúa mới được hơn phân nửa thời gian dự định thu hoạch nhưng rất nhiều miếng ruộng đã trơ gốc rạ, vì năm nay nước mặn đến sớm và xâm nhập sâu. Điều tương tự cũng xảy ra đối với vụ lúa Thu Đông ở tiểu vùng 1 và 2 của Thạnh Phú, cũng như các xã ven biển, ven sông của Bình Đại, Ba Tri (Bến Tre).

1 công được 2 giạ lúa

Dọc theo những cánh đồng lúa - tôm thuộc tiểu vùng 3 của Thạnh Phú vào những ngày này, các xã từ An Điền xuống tới Thạnh Hải, hầu như nông dân đã thu hoạch lúa xong. Các xã từ Mỹ An đến An Quy do xuống giống muộn hơn so với các xã khác nên lúa đang trong giai đoạn đẻ nhánh, làm đòng nhưng hầu hết đều bị thối cổ bông. Cây lúa bị bạc trắng đầu, lá chân thì vàng úa, nhiều đám ruộng chỉ còn lẻ tẻ vài bụi lúa. Đám lúa 5 công của nông dân Nguyễn Văn Nhân (62 tuổi, ấp Giang Hà, xã An Điền) đỡ hơn các đám khác nhưng cả gia đình này vẫn thu hoạch cho xong, ước tính chỉ khoảng 10 giạ lúa.

Ông Nhân cho biết mình gặp khó khăn ngay từ khi gieo sạ. “Lúc mới gieo mạ thì gặp ngay cơn nắng hạn, mặc dầu xuống giống đến 2 lần, mạ vẫn không có để cấy nên buộc lòng phải sạ. Đến giai đoạn lúa làm đòng thì gặp luồng gió chướng mạnh trong nhiều ngày nên lúa ngậm sữa rất khó khăn. Nước ngoài sông mặn chát nhưng ruộng quá khô nên phải lấy nước vào. Ngay lập tức, lúa có những triệu chứng bị bệnh, tôi mang cây lúa lên cho cửa hàng nông dược xem để bán thuốc về trị nhưng lúa cũng không hồi phục” - ông Nhân buồn rười rượi.

Ông Nhân quăng bó lúa từ trên cao xuống chứ chẳng cần khom lưng để lúa nhè nhẹ vì sợ rụng hạt như trước đây. Lấy vạt áo gạt những giọt mồ hôi đang lăn trên trán, ông đứng chống nạnh phân bua: “Năm ngoái, sức tôi chỉ vác 1 bó là cùng, lúa trúng đậm đến gần 30 giạ/công. Vụ này thất, tôi định bỏ luôn để gốc lúa rã ra làm phân cho tôm càng xanh ăn nhưng phải ráng thu hoạch để có rơm cho bò. Hiện nay, đã có máy cắt lúa nhưng vụ lúa này thất quá phải ráng mà cắt bằng tay vì 5 công ruộng này thuê máy cắt và gom lúa lên bờ cũng tốn trên 2 triệu đồng”.

Mới đây, 320ha lúa Thu Đông ở huyện Mỏ Cày Nam và Ba Tri cũng bị nhiễm mặn và thu hoạch sớm, năng suất chỉ đạt 4,5 tạ/ha, trong khi cùng thời điểm năm ngoái năng suất lên đến 4,7 tấn/ha.

Ông Lâm Văn Tân - Chủ tịch UBND huyện Thạnh Phú cho biết: Năm nay, thời tiết quá khắc nghiệt, nắng gắt kéo dài, lượng mưa ít trong khi nước mặn đến sớm hơn và nồng độ cao hơn nên lúa của Thạnh Phú bị ảnh hưởng rất nặng nề. Chúng tôi sẽ đề nghị lên tỉnh xem xét hỗ trợ nông dân.

Ngập ngừng... vụ Đông Xuân

Theo kết quả quan trắc của Trung tâm Khí tượng thủy văn khu vực tỉnh Bến Tre, đến thời điểm này, độ mặn tại các cửa sông chính trên địa bàn tỉnh khá cao. Trên sông Cổ Chiên tại vàm An Thuận, Thạnh Phú, độ mặn lên đến 2%o; trên sông Hàm Luông tại vàm Thom, xã An Thạnh, Mỏ Cày Nam cũng 2%o, tại Voi Đước, xã Thạnh Hải, Thạnh Phú là 16%o; trên sông Cửa Đại tại xã Bình Thắng là 23,2%o. Đến thời điểm này, tại các khu vực đất liền gần cửa sông, mặn đã xâm nhập đến 38km.

Trong thời gian từ ngày 24 đến 29-12-2015, mặn sẽ gay gắt hơn và đỉnh mặn ở vào cuối tháng 3 đến hết tháng 4-2016. “Khi vận hành các cống để lấy nước, tốt nhất nên chọn thời cơ khi đỉnh triều lên. Khi triều lên đỉnh sau 2 giờ không nên lấy nước vì lúc này độ mặn sẽ đạt đỉnh cao nhất. Do hiện tượng El Nino nên thời tiết sẽ còn diễn biến phức tạp ít nhất đến cuối tháng 4-2016 mới chấm dứt” - Trung tâm Khí tượng thủy văn khu vực tỉnh Bến Tre khuyến cáo.

Với những dự báo của các cơ quan khí tượng thủy văn từ Trung ương đến địa phương, cũng như các kết quả thực tế đang diễn ra, ông Lê Văn La - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) huyện Bình Đại khẳng định, diện tích lúa ở các xã dọc sông Tiền (từ Định Trung đến âu thuyền An Hóa) không nên xuống giống vụ Đông Xuân tới. Trong khi đó, Phòng NN&PTNT huyện Ba Tri cũng sẽ cương quyết không để người dân 8 xã ven biển và gần cửa sông trên xuống giống vụ Đông Xuân. Cũng như Phòng NN&PTNT huyện Thạnh Phú, 2 cơ quan này cũng cho biết đang lựa chọn loại màu nào phù hợp để thay thế cho vụ Đông Xuân tới.

Ông Bùi Văn Lâm - Giám đốc Sở NN&PTNT nói: “Các địa phương nên nhanh chóng thống kê đầy đủ số liệu thiệt hại để Sở có cơ sở trình UBND tỉnh xem xét hỗ trợ về thiên tai. Đối với việc vận hành các cống trong thời gian tới, cần phải có sự uyển chuyển, linh hoạt theo từng thời điểm cụ thể, tránh việc cứng nhắc lấy nước theo lịch như thời gian qua để các địa phương không bị tình trạng thiếu nước phục vụ sinh hoạt và sản xuất. Ngoài ra, các địa phương nếu xác định vùng nào xuống giống vụ Đông Xuân tới không hiệu quả thì phải khẩn trương phối hợp với chính quyền các xã tuyên truyền cho người dân thực hiện”.

“Sức chịu mặn của cây màu thấp hơn một số giống lúa đang được sử dụng tại vùng ven biển. Vì vậy, các địa phương nên thận trọng khi khuyến cáo nông dân canh tác cây màu. Ngoài ra, yếu tố thị trường đầu ra cũng rất quan trọng và cần được xem xét kỹ lưỡng khi xác định loại cây màu nên trồng”. (Kỹ sư Nguyễn Văn Nam - Chi cục trưởng Chi cục Bảo vệ thực vật tỉnh)

Việt Phương