Hiệu quả kinh tế từ mô hình Quản lý dịch hại – IPM trên cây lúa

Nguồn tin: An Giang, 24/09/2015
Ngày cập nhật: 25/9/2015

Hiện nay, ngành trồng trọt nói chung và trồng lúa nói riêng, ngoài các yếu tố về điều kiện thời tiết, thì vấn đề dịch hại, sâu bệnh luôn là nỗi lo và đầy trăn trở của bà con nông dân.

Trước tình hình đó, Sở Nông nghiệp và PTNT An Giang đã ban hành quyết định số 668/QĐ-SNN&PTTT về việc phê duyệt kế hoạch thực hiện Chương trình quản lý dịch hại tổng hợp(IPM) và dự án Quản lý thủy lợi phục vụ Phát triển nông thôn vùng Đồng bằng sông Cửu Long(WB6) nhằm tháo gỡ những khó khăn của bà con nông dân và nâng cao chất lượng sản phẩm. Tại Thị xã Tân Châu, Trạm Bảo vệ thực vật đã phối hợp với UBND các xã Châu Phong, Lê Chánh, Phú Vĩnh và phường Long Sơn, Long Thạnh, Long Phú đã thực hiện các lớp huấn luyện nông dân quản lý dịch hại tổng hợp – IPM, đến nay đã thu được nhiều kết quả khả quan.

Theo các chuyên gia, quản lý dịch hại tổng hợp là một hệ thống quản lý dịch hại mà trong khung cảnh cụ thể của môi trường và những biến động quần thể của các loài gây hại, sử dụng tất cả các kỹ thuật và biện pháp thích hợp có thể được, nhằm duy trì mật độ của các loài gây hại ở dưới mức gây ra những thiệt hại kinh tế. Với mục tiêu mang lại lợi ích cho bà con nông dân, nên khi lớp tập huấn mở ra đã có đông đảo bà con nông dân tham gia. Anh Quách Huy Huyền, nông dân ấp Hòa Thạnh, xã Châu Phong là người tiên phong áp dụng mô hình quản lý dịch hại tổng hợp – IPM chia sẻ: “Tôi thấy chương trình IPM trên báo đài khi áp dụng thì tiết kiệm được quá trình xịt thuốc, diệt sâu rày, tôi thấy hay nên cũng muốn áp dụng thử và được chính quyền xã đưa về địa phương thì tôi cũng muốn áp dụng vô mô hình đất nhà làm thử để biết chi phí mình làm sao để học hỏi theo. Khi áp dụng, tôi thấy rõ hiệu quả, sâu thì giảm rất nhiều, do mình trồng bông thì có thiên địch diệt sâu, bên ruộng kế bên, người ta xịt sâu nhiều hơn mình nữa nhưng lại bị sâu ăn nhiều hơn”.

Để thực hiện có hiệu quả Chương trình quản lý dịch hại tổng hợp – IPM, bà con nông dân phải thực hiện tốt các nguyên tắc cơ bản: trồng và chăm sóc cây khỏe, thăm đồng thường xuyên để nắm được những diễn biến về sinh trưởng phát triển của cây trồng; dịch hại; thời tiết, đất, nước... để có biện pháp xử lý kịp thời. Nông dân hiểu biết kĩ thuật, có kỹ năng quản lý đồng ruộng để tuyên truyền cho nhiều nông dân khác, phòng trừ dịch hại tùy theo mức độ sâu bệnh, thiên địch ký sinh ở từng giai đoạn để sử dụng thuốc hóa học hợp lý và đúng kỹ thuật. Bên cạnh đó, bà con nông dân phải bảo vệ thiên địch, bằng cách không phun thuốc BVTV lên đồng ruộng vì thiên địch là côn trùng có ích, sử dụng nguồn thức ăn chính là sâu hại, do đó có tác dụng kìm hãm mật độ sâu hại một cách đáng kể. Anh Nguyễn Hữu An – là nông dân trẻ đã biết áp dụng kĩ thuật và những nguyên tắc trong Chương trình quản lý dịch hại tổng hợp – IPM cho biết: “Quá trình làm bây giờ, năng suất và giá thành của thị trường rất là bấp bênh cho nên mình chỉ có thể giảm chi phí để mà tăng lợi nhuận. Cây lúa có luật bù trừ đó là trong quá trình từ nhỏ tới lớn, cây lúa nó phát triển, nó có đẻ nhánh, rồi đẻ lá lại cho nên mình không sợ sâu cuốn lá hay là bù lệch tấn công, rồi sau khi bốn mươi mấy ngày trở về sau có đồng, lúc đó,tôi bắt đầu theo dõi coi sâu này kia nó có phát triển mạnh không, nhưng nhờ vào từ lúc nhỏ tới lớn không có xịt sâu nên lượng thiên địch phát triển đủ để tiêu diệt các loại sâu rầy, cho nên từ đó tôi không có phun xịt, nhờ vậy mà chi phí giảm, lợi nhuận được tăng lên”.

Trên thực tế, những cánh đồng lúa được triển khai mô hình quản lý dịch hại – IPM đã mang lại hiệu quả rất cao, nhờ vào đó, bà con nông dân biết thực hiện các biện pháp quản lý theo nguyên tắc cân bằng hệ sinh thái, giảm thiểu tối đa sử dụng hóa chất vào đồng ruộng, giúp tăng hiệu quả kinh tế. Ông Tôn Hồng Tân – Trưởng trạm BVTV Thị xã Tân Châu cho biết thêm:“Trong chương trình IPM đã đem lại hiệu quả cho bà con thấy rõ, thứ nhất là chúng ta sẽ hạn chế tối đa được thuốc trừ sâu bệnh, thứ hai chúng ta hạn chế được lượng giống gieo xạ quá dày của bà con trước đây, thứ ba là hiệu quả kinh tế đem lại cho bà con thấy rất rõ, so với trước đây chúng ta sử dụng thuốc hóa học BVTV quá nhiều, do đó gây ảnh hưởng môi trường và ảnh hưởng đến chất lượng gạo của chúng ta, thì qua lớp này, bà con thấy được hiệu quả trong sử dụng thuốc BVTV như thế nào để đạt được yêu cầu chứ không sử dụng bừa bãi như trước đây nữa”.

Việc sử dụng biện pháp hoá học để phòng trừ sâu bệnh trong một thời gian dài sẽ gây ra nhiều tác hại. Bà con nông dân muốn đạt được hiệu quả trừ sâu như lúc ban đầu, hàng năm cần phải tăng nồng độ thuốc. Cho nên đến một lúc nào đó sâu bệnh trở nên quen thuốc và sẽ kháng thuốc, muốn tiêu diệt phải tăng liều hoặc thay đổi các loại thuốc có nồng độ cao hơn rất tốn kém và ảnh hưởng đến môi trường. Ngoài ra, việc sử dụng thuốc trừ sâu thiếu thận trọng cũng làm xuất hiện những loại sâu hại mới mà trước đây chúng là loại sâu hại không quan trọng bị các loài khác lấn át. Điều quan trọng là sử dụng nhiều thuốc trừ sâu trên đồng ruộng cũng gây mất cân bằng sinh thái, đó là chuỗi mắt xích liên quan giữa cây trồng, sâu hại và thiên địch. Thuốc trừ sâu sẽ tiêu diệt thiên địch, từ đó, dẫn đến sâu phát triển tự do và bộc phát thành dịch. Một yếu tố tiêu cực nữa, thuốc trừ sâu còn gây ngộ độc cho con người và ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống, đến động vật thuỷ sinh.

Nguy hiểm hơn là nó tích luỹ trong nông sản để rồi lại gây hại cho những người tiêu dùng, mà đôi khi đó chính là bà con nông dân chúng ta. Vì vậy, khi chương trình quản lý dịch hại – IPM được áp dụng, mang lại những kết quả tích cực, cũng như hiểu được những tác hại từ thuốc BVTV, ông Nguyễn Văn Thích- nông dân ấp Hòa Thạnh, xã Châu Phong rất phấn khởi:“Bản thân rất cám ơn công ty BVTT, cũng như các cán bộ kĩ thuật, cán bộ Khuyến nông, đã đến mở lớp để cho chúng tôi học được, làm được những lợi ích cho đồng ruộng của mình, cũng như lợi nhuận cho bản thân và gia đình. Bản thân sẽ cố gắng truyền đạt những kiến thức mình học trong lớp cho bà con, bạn bè ở trong vùng của mình để làm sao hạn chế thấp nhất vấn đề lạm dụng thuốc BVTV, giảm đi lượng phân bón, tăng lợi nhuận, cải thiện cuộc sống của bà con nông dân”.

Chương trình quản lý dịch hại – IPM là một chương trình quản lý dịch hại tiến bộ hiện nay, dựa trên mối quan hệ của các quy luật sinh thái đồng ruộng, việc ứng dụng quản lý dịch hại tổng hợp IPM sẽ đem lại hiệu quả tốt trong sản xuất nông nghiệp, giảm chi phí sử dụng thuốc BVTV, tránh những tác hại đối với môi trường và sức khỏe người dân. Quan trọng, sẽ góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và giúp phát triển kinh tế gia đình. Ông Tôn Hồng Tân – Trưởng trạm BVTV Thị xã Tân Châu cho biết:“Trong những vụ sắp tới đây thì sẽ thực hiện các lớp học IBM, mỗi vụ sẽ thực hiện từ 4 đến 5 lớp, từ 2 đến 5 mô hình, mỗi mô hình là khoảng 50 hecta. Trên mô hình này, chủ yếu là chúng ta thực hiện “Một phải năm giảm” và IPM giúp cho bà con chúng ta nâng cao trình độ sản xuất đồng thời nâng cao hiệu quả kinh tế trong sản xuất lúa. Qua đây, cũng nhắn nhủ với bà con nông dân chúng ta hãy mạnh dạn ứng dụng “Một phải năm giảm”, IPM vào trong đồng ruộng nhằm nâng cao chất lượng gạo, giúp cho bà con chúng ta sản xuất đạt hiệu quả và nâng cao được môi trường sống trên đồng ruộng, từ đó để bảo vệ được sức khỏe của người dân chúng ta”.

Với sự quan tâm của lãnh đạo Sở Nông nghiệp, Chi cục BVTV, Ban quản lý dự án WB6, cùng với các ngành chức ngăng, chính quyền địa phương trên địa bàn thị xã, đã tạo những điều kiện thuận lợi cho bà con nông dân tiếp cận với mô hình quản lý dịch hại – IPM. Từ đó, giúp nông dân được hiểu hơn về những quy luật phát sinh phát triển, nhận dạng được các đối tượng dịch hại, các loài thiên địch và sinh vật có ích để bà con nông dân biết cách canh tác và sử dụng hợp lý thuốc BVTV vào đồng ruộng. Tin rằng, trong thời gian sắp tới, mô hình quản lí dịch hại – IPM sẽ được nhân rộng trong bà con nông dân, nhằm nâng cao chất lượng sản phẩm, hiệu quả kinh tế, cùng với địa phương phát triển kinh tế - xã hội.

Huyền Thoại