Nâng cao năng lực cạnh tranh của ngành mía đường

Nguồn tin: Báo Khánh Hòa, 16/07/2015
Ngày cập nhật: 20/7/2015

Ngày 16-7, tại TP. Nha Trang diễn ra Hội thảo quốc tế “Nâng cao năng lực cạnh tranh mía đường Việt Nam chuẩn bị hội nhập ASEAN”. Đây là cơ hội tốt để các doanh nghiệp mía đường Việt Nam chuẩn bị hành trang hội nhập. Hội thảo do Tập đoàn Thành Thành Công (TTC) phối hợp với các đơn vị trong và ngoài nước tổ chức.

Năng suất thấp, sản xuất manh mún và giá thành cao là những điểm nghẽn khiến ngành mía đường Việt Nam thiếu sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế. Theo cam kết, đến năm 2018, thuế suất đối với nhập khẩu mía từ các nước trong khu vực ASEAN như Thái Lan sẽ về 0%, thay vì mức 30% như hiện nay. Điều này đặt ra nhiều thách thức cho ngành mía đường.

Theo ông Nguyễn Bái Dương - Trưởng phòng Chế biến và bảo quản nông sản Cục Chế biến nông, lâm, thủy sản và nghề muối (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn), ngành mía đường Việt Nam đang đứng trước nhiều thách thức, sức cạnh tranh yếu, giá mía nguyên liệu còn cao, chiếm tới 70 - 80% giá thành sản xuất đường. Nguyên nhân là do ruộng đất manh mún, cơ sở hạ tầng yếu kém. Từ đó, việc áp dụng cơ giới hóa, tưới và tiến bộ về trồng trọt, năng suất, chất lượng chậm cải thiện. Công nghiệp chế biến còn yếu, số nhà máy lớn chỉ chiếm 1/3 tổng công suất cả nước. Về tiêu thụ còn phụ thuộc vào thị trường; công tác xuất, nhập khẩu chưa ổn định, còn quản lý theo hạn ngạch; giá bán lẻ và bán buôn quá chênh lệch, chưa có cơ chế kiểm soát; thị trường trong nước còn bị ảnh hưởng bởi đường nhập lậu. Việc sản xuất các sản phẩm cạnh đường và sau đường chưa được quan tâm. Đặc biệt, tiềm năng phát điện từ bã mía rất lớn, nhưng số nhà máy có lĩnh vực này rất ít. Chính sách khuyến khích sản phẩm phụ liên quan như: điện bã mía, cồn nhiên liệu chưa kịp thời...

Vì vậy, theo các diễn giả tại hội thảo, Việt Nam cần thực hiện nhiều giải pháp đồng bộ để nâng cao năng suất, sản lượng như: Quy hoạch vùng nguyên liệu và nhà máy; chuyển đổi đất trồng lúa kém hiệu quả sang trồng mía có tưới; phát triển cánh đồng lớn, áp dụng cơ giới hóa tưới; đột phá về giống, thâm canh, thủy lợi, liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị... Bên cạnh đó, đa dạng hóa sản phẩm, tận dụng phế phẩm để nâng cao hiệu quả sản xuất (phân vi sinh, cồn nhiên liệu, điện năng...); rà soát, có cơ chế hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư chiều sâu, sản xuất sản phẩm phụ...; xây dựng nguồn nhân lực và hoàn thiện văn bản pháp luật liên quan phát triển mía đường...

Tập đoàn TTC đề ra 9 nhóm mục tiêu để tồn tại và đứng vững trước thời điểm gia nhập AFTA (Khu vực mậu dịch tự do ASEAN) và cạnh tranh với ngành đường các nước trong khu vực gồm: Năng suất đường; lợi nhuận bình quân của nông dân; giá thành mía nông dân; diện tích đất sở hữu; diện tích giống mía sạch bệnh; diện tích trồng trên đất tự có; diện tích tưới hữu hiệu; cự ly vận chuyển bình quân; diện tích vùng gần dưới 30km...

Đánh giá về sáng kiến của Tập đoàn TTC trong việc tổ chức hội thảo này, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Vũ Văn Tám nhấn mạnh, đây là cơ hội tốt để các doanh nghiệp mía đường Việt Nam nhìn lại, có cơ chế thích ứng, nâng cao hiệu quả cạnh tranh với ASEAN cũng như thế giới khi thời hạn gia nhập cộng đồng kinh tế chung đã cận kề. Sáng kiến này cũng phù hợp với chủ trương của Chính phủ trong việc tái cơ cấu nền kinh tế, trong đó có tái cơ cấu ngành mía đường.

Đồng chí Đào Công Thiên - Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, toàn tỉnh có tổng diện tích hơn 18.000ha, sản lượng mía hàng năm hơn 1 triệu tấn. Thời gian qua, tỉnh đã có nhiều chủ trương phát triển vùng mía nguyên liệu, quy hoạch các nhà máy đường, từng bước ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất mía... Thế nhưng, sản xuất mía đường của tỉnh vẫn còn manh mún, chưa có những vùng sản xuất lớn. Do thiếu nước tưới nên rất khó khăn để nông dân có thu nhập cao... Hội thảo này là cơ hội tìm kiếm giải pháp hiệu quả để phục vụ sản xuất và chế biến trong ngành mía đường của tỉnh.

P.L