Tây Ninh: Trồng mì trên vùng đất thấp, nông dân chấp nhận đánh cuộc với… ông trời

Nguồn tin: Báo Tây Ninh, 24/06/2015
Ngày cập nhật: 26/6/2015

Theo quy hoạch chung đến năm 2020, diện tích cây mì trong toàn tỉnh Tây Ninh là 30.000 ha nhưng hiện tại, theo thống kê sơ bộ của Sở NN&PTNT, diện tích cây mì trong tỉnh đã chiếm hơn 50.000 ha. Nguyên nhân dẫn đến diện tích cây mì vượt xa so với quy hoạch là do thời gian qua giá mì ổn định, kích thích nông dân lao vào trồng mì. Trong số diện tích cây mì vượt quy hoạch, ngoài số diện tích chuyển từ đất trồng mía, trồng cao su sang trồng mì còn có gần phân nửa diện tích cây mì được trồng trên đất ruộng.

Xe máy cày nhỏ làm nhiệm vụ “tăng bo”- đưa củ mì ra đường để chuyển lên xe lớn.

Gần 10 ngày qua, nhất là vào thời điểm sau cơn mưa lớn tối ngày 13.6, nhiều nông dân trồng mì trên đất ruộng phải hối hả nhổ mì để chạy mưa do lo ngại cây mì bị thối củ vì mưa ngập.

Qua tiếp xúc, trò chuyện, nhiều bà con nông dân bày tỏ tâm tư với chúng tôi rằng, bản thân họ cũng không thật yên tâm khi quyết định đầu tư trồng cây mì ở vùng đất thấp- cụ thể là trồng xuống ruộng như thế, bởi họ cũng tự biết mình sẽ phải chấp nhận những rủi ro có thể xảy ra, thậm chí là có thể trắng tay nếu ruộng mì chẳng may bị ngập nước dẫn đến thối củ, không cứu vãn được.

Thế nhưng cũng theo lời họ, mấy năm gần đây giá củ mì luôn ở mức cao và ổn định, mì lại dễ tiêu thụ hơn các loại sản phẩm cây trồng khác (chẳng hạn mía) nên mọi người vẫn tranh thủ, tận dụng bất cứ diện tích đất trống nào để sản xuất cây mì kể cả những vùng đất có địa hình không phù hợp.

Gian nan mùa thu hoạch

Năm nay, hạn hán kéo dài, đến giữa tháng 6 dương lịch mới bắt đầu xuất hiện những trận mưa to, nhưng không vì thế mà bà con nông dân trồng cây mì trên đất ruộng gặp thuận lợi. Sáng ngày 14.6. vừa qua, chúng tôi có dịp tiếp xúc với anh Út- một nông dân trồng 6 ha mì trên đất ruộng tại ấp Cầy Xiêng, xã Đồng Khởi, huyện Châu Thành giữa lúc anh đang hối hả thuê nhân công nhổ mì.

Anh Út cho biết, mặc dù thời tiết năm nay khô hạn và mấy hôm trước anh cũng đã tính đến việc nhổ đám mì trên ruộng để “chạy mưa”, nhưng anh còn chưa kịp kêu công thì đã xảy ra trận mưa vào đêm 13.6, làm cả đám mì bị ngập nước.

Thế là sáng hôm sau, anh phải huy động gần 100 nhân công để nhổ gấp vì nếu để càng lâu, càng thiệt hại do củ mì bị thối không bán được. Khi chúng tôi có mặt, chiếc xe máy cày vận chuyển củ mì của anh Út còn đang bị lún lầy, qua hơn 2 tiếng đồng hồ loay hoay mà xe vẫn chưa thoát khỏi sự cố.

Anh Út đang nóng ruột, lo rầu vì sự chậm trễ này sẽ càng gây bất lợi cho việc thu hoạch mì trên vùng đất ruộng đang bị ngập. Anh cho biết thêm, hiện nay nhà máy đang thu mua giá 2.400 đồng/kg đối với mì đủ 30 trữ bột; mì của anh chỉ đạt khoảng 23 - 24 trữ bột nhưng vẫn phải thu hoạch ngay nếu không muốn bị trắng tay. Anh cũng hy vọng rằng với giá mì khá cao như hiện tại, anh sẽ có lãi cho dù củ mì của anh trữ bột thấp.

Tại một địa điểm trồng mì xen canh với các luống cao su ở xã An Cơ, huyện Châu Thành, một nông dân đang dùng máy để bơm nước từ ruộng mì ra ngoài kênh cho nhân công thu hoạch. Một chủ ruộng mì khác chia sẻ, dù đã cố gắng nhổ mì thật nhanh nhưng vẫn không tránh khỏi thiệt hại do nước ngập khiến củ mì bị thối, năng suất bị giảm; vì thế phần lời lãi chẳng còn bao nhiêu.

Chúng tôi tiếp tục ngược về hướng xã Long Vĩnh, huyện Châu Thành và đã bắt gặp bên lề đường 786, một chiếc xe máy cày đang chờ sẵn trong khi ở dưới ruộng, nhiều nhân công đang chất củ mì vào cần xé để đưa lên xe.

Đám mì đang thu hoạch nằm phía trong cánh đồng, cách nơi xe máy cày đậu khoảng 500m. Những nhân công nhổ mì cho biết, sau trận mưa, đất ruộng dễ bị lún nặng, hiện tại có một chiếc máy cày nhỏ làm nhiệm vụ “tăng bo” củ mì từ trong ruộng ra ngoài đã bị mắc lầy cả mấy tiếng đồng hồ mà chưa kéo lên được. Một người lắc đầu ngao ngán: tình hình này không biết đám mì hơn 2,5 ha có kịp giải quyết hết trong ngày mai hay không.

Có mặt trên con đường quê ở ấp Láng, xã Chà Là, huyện Dương Minh Châu, chúng tôi nhìn thấy tấp nập những chiếc xe máy cày chở củ mì vừa mới thu hoạch về hướng nhà máy. Chỉ vào đám mì đang thu hoạch trên đất ruộng, ông trưởng ấp cho biết, khu vực này nếu mưa lớn kéo dài sẽ bị ngập; 2 năm gần đây, người dân trồng mì trên đất ruộng đã có kinh nghiệm thu hoạch mì “chạy ngập”, không như những năm trước nhiều người lao đao do ruộng mì bị ngập nước, không trở tay kịp.

Tại xã Thành Long, huyện Châu Thành, sau vài cơn mưa đầu mùa, trên các ruộng mì các phương tiện như xe máy cày, xe bò, xe trâu đều được huy động tối đa để thu hoạch mì cho kịp lúc. Nhưng việc thu hoạch không phải lúc nào cũng gặp thuận lợi.

Theo lời một chủ ruộng mì, quá lo lắng trước nguy cơ bị ngập úng, ông đã nhanh chóng kêu công tới nhổ từ 2 ngày trước đó mà không kiếm được người. Bởi vào giai đoạn này, chủ ruộng mì nào cũng cần nhân công thu hoạch dẫn đến tình hình khan hiếm lao động.

Trong tâm trạng băn khoăn trước tình hình trên, Chủ tịch UBND xã Thành Long cho biết, toàn xã hiện có hơn 1.000 ha mì, trong đó không ít diện tích mì nằm trên đất ruộng. Trong thực tế, có người phải trắng tay khi ruộng mì bị ngập nước, vì thế chính quyền địa phương cũng từng khuyến cáo nông dân không nên trồng mì trên đất ruộng.

Thế nhưng vì cái lợi trước mắt, nhiều người vẫn cứ chấp nhận “đánh cuộc” với… ông trời, họ lý luận rằng lỡ chẳng may ruộng mì bị ngập nước dẫn đến lỗ lã thì mùa lúa sau vẫn có thể lấy lại lợi nhuận, bởi trồng lúa trên đất đã qua trồng mì sẽ dễ trúng mùa. Với suy nghĩ đó, không ít nông dân vẫn quyết làm, cho dù họ thừa biết cây mì không phù hợp để trồng trên vùng đất thấp.

Nhà nước không khuyến khích

Chúng tôi đã liên hệ với Phòng Nông nghiệp- Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (Sở NN&PTNT) để tìm hiểu xung quanh vấn đề trên và được biết, thời gian qua, Sở NN&PTNT không có chủ trương khuyến khích nông dân thực hiện việc trồng mì trên vùng đất thấp. Lãnh đạo Phòng Nông nghiệp cũng cho rằng hơn ai hết, chính người nông dân phải ý thức rõ việc trồng mì theo mô hình không phù hợp như thế sẽ dễ gặp rủi ro do mưa sớm, bởi mì là loại cây không thể chịu nước.

Theo quy hoạch chung đến năm 2020, diện tích cây mì trong toàn tỉnh là 30.000 ha, nhưng hiện tại, theo thống kê sơ bộ của Sở NN&PTNT, diện tích cây mì trong tỉnh đã chiếm hơn 50.000 ha. Nguyên nhân dẫn đến diện tích cây mì vượt xa so với quy hoạch là do thời gian qua giá mì ổn định, kích thích nông dân lao vào trồng mì.

Trong số diện tích cây mì vượt quy hoạch, ngoài số diện tích chuyển từ đất trồng mía, trồng cao su sang trồng mì còn có gần phân nửa diện tích cây mì được trồng trên đất ruộng. Biết là nhiều nguy cơ rủi ro, song ngành nông nghiệp không thể ngăn cản nông dân làm việc này.

Đưa khoai mì từ trong ruộng ra ngoài để chở về nhà máy ở xã Long Vĩnh, huyện Châu Thành.

Không giống như cây mía có khả năng chịu đựng ngập nước, cây mì chỉ qua ngập nước một vài ngày, cao nhất cũng chỉ 7 ngày là củ sẽ bị thối rữa hoàn toàn, coi như bỏ. Muốn cây mì không bị thối củ thì phải nhổ sớm, mà nhổ sớm tất yếu sẽ ảnh hưởng đến trữ bột. Qua trao đổi ý kiến, một số nông dân cho rằng củ mì đạt 20 trữ bột là có thể đưa vào nhà máy để chế biến được rồi.

Tuy nhiên, theo lời một vị lãnh đạo Phòng Nông nghiệp, nhiều nhà máy đã có thông tin với ông: củ mì 20 trữ bột hoàn toàn không thể chế biến để lấy tinh bột được, vì khi xay ra chỉ thu được toàn… xác mì (vì thế người dân chỉ còn nước đem củ mì về xắt lát phơi khô để bán).

Vị cán bộ trên cũng cho biết thêm, hiện nay ngành nông nghiệp đang thử nghiệm giống mì mới có tên là HL-10, thời gian sinh trưởng 8 tháng có thể phù hợp với việc đưa xuống trồng trên đất ruộng.

Và nếu như quy hoạch cây mì trong tỉnh có thay đổi theo chiều hướng gia tăng diện tích, thì khi đó sẽ có những biện pháp để hỗ trợ phát triển vùng trồng mì, như làm kênh tiêu thoát nước trên các đồng ruộng mà nông dân thường xuyên sản xuất loại cây trồng này.

Có như vậy bà con nông dân mới khỏi rơi vào tình trạng “hên xui may rủi” vào mỗi mùa thu hoạch. Nhưng đó là chuyện sau này, còn hiện tại ngành chức năng khuyên bà con nông dân chỉ nên trồng mì trên những vùng đất cao, đã được quy hoạch để bảo đảm hiệu quả kinh tế, tránh mọi nguy cơ rủi ro do thời tiết gây ra.

THIÊN TÂM - ĐỨC AN