Miền Trung dồn sức chống hạn

Nguồn tin: VGP, 26/05/2014
Ngày cập nhật: 27/5/2014

Hạn hán và xâm nhập mặn xuất hiện sớm đã ảnh hưởng lớn đến tình hình sản xuất nông nghiệp và cuộc sống của người dân khu vực Quảng Nam-Đà Nẵng.

Nông dân Quảng Nam phải đối mặt với tình trạng khô hạn kéo dài từ vụ Đông Xuân sang vụ Hè Thu. Ảnh VGP/Mai Vy

Nhờ sự chủ động, tích cực trong các biện pháp chống hạn, tình trạng thiếu nước từ đầu vụ Hè Thu chưa tới mức báo động. Tuy nhiên, đến giữa và cuối vụ thì khả năng thiếu nước sản xuất là khó tránh khỏi.

Với kinh nghiệm chống hạn nhiều năm qua, ông Lê Muộn, Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Quảng Nam cho biết, bên cạnh việc thực hiện những biện pháp công trình, cần đẩy mạnh tuyên truyền, hướng dẫn nông dân tưới tiêu hợp lý.

Đối mặt với tình trạng khô hạn

Theo thông tin từ Đài khí tượng Thủy văn khu vực Trung Trung Bộ, từ tháng 12/2013 đến nay, lượng mưa tại Quảng Nam-Đà Nẵng thiếu hụt nhiều, có nơi chỉ đạt từ 60-70% so với trung bình nhiều năm.

Không chỉ vậy, hầu hết lượng nước trên các hồ đều giảm, dung tích trung bình chỉ đạt 20-70%. Có nhiều hồ nhỏ đã cạn kiệt sớm từ tháng 3/2014.

Những ngày cuối tháng 5 đã xuất hiện mưa nhưng lượng mưa ít, nhiều nơi không mưa nên tình trạng cạn kiệt nước tại các sông, hồ dường như không được cải thiện.

Theo dự báo, vụ Hè Thu năm nay miền Trung phải đối mặt với nắng nóng và khô hạn gay gắt. Các hiện tượng giông, lốc… xảy ra nhiều. Dòng chảy trên các sông suy giảm mạnh, vùng hạ lưu đối mặt với tình trạng xâm nhập mặn sâu.

Đáng chú ý, vùng trung du và hạ lưu sông Vu Gia-Thu Bồn sẽ ở mức cạn kiệt nhất từ năm 1976 đến nay. Đây là “dòng sông mẹ” của cả khu vực Quảng Đà nên tình trạng cạn kiệt báo động của hệ thống Vu Gia-Thu Bồn sẽ tác động mạnh mẽ đến cuộc sống và sản xuất, kinh doanh của toàn bộ 2,5 triệu dân của hai địa phương trên.

Quảng Nam: “Chống cháy” cho vụ mùa

Nắng nóng kéo dài trong nhiều tháng liền, lượng mưa quá ít, nên mực nước của hầu hết 73 hồ chứa ở Quảng Nam bị giảm mạnh. Dòng chảy của những con sông liên tục hạ thấp và thu hẹp dần. Nếu tình hình thời tiết vẫn diễn biến bất lợi thì vụ Hè Thu 2014 Quảng Nam sẽ có 11.000 ha lúa và hoa màu bị khô hạn nặng.

Toàn huyện Tiên Phước (Quảng Nam) có 2.400 ha đất lúa. Nhưng vụ Hè Thu này chỉ đưa vào kế hoạch sản xuất 1.800 ha, 600 ha phải bỏ hoang do không chủ động nguồn nước tưới. Tuy nhiên, vẫn còn 300 ha/1.800 ha lúa đưa vào sản xuất có thể bị thiếu nước tưới nghiêm trọng.

Ông Lê Trí Hiệu, Phó Chủ tịch UBND huyện Tiên Phước cho biết, dù địa phương nỗ lực thực hiện mọi phương án nhưng cũng phải chấp nhận không thể cứu các diện tích thiếu nước tưới. Bởi vì 8 hồ chứa và 120 đập dâng trên toàn huyện đã tụt gần đến mực nước chết.

Trong khi đó, ở huyện Quế Sơn cũng đang ở trong tình trạng tương tự. Hiện mực nước của tất cả 8 hồ chứa và hàng chục đập dâng trên địa bàn huyện đều bị tụt sâu từ 0,5-3m. Vụ Hè Thu 2014 Quế Sơn xuống giống 3.200 ha lúa, giảm 620 ha so với Đông Xuân 2013-2014. Theo tính toán, địa phương này chắc chắn có 500 ha lúa bị khô hạn nặng.

Đối phó với tình trạng hạn hán hiện nay, UBND tỉnh Quảng Nam đã tạm ứng 4 tỷ đồng từ ngân sách tỉnh cho 13 địa phương, đơn vị để triển khai các biện pháp phòng, chống hạn và nhiễm mặn năm 2014.

Đồng thời, để đảm bảo nguồn nước chống hạn vụ Hè Thu năm 2014 cho “vựa lúa” là các huyện Đại Lộc và Điện Bàn, UBND tỉnh cũng đã phê duyệt phương án kỹ thuật nạo vét lạch dẫn vào trạm bơm Ái Nghĩa, nạo vét khơi thông đoạn đầu sông Lạc Thành, nạo vét khơi thông đoạn đầu sông Vĩnh Điện.

Trong khi đó, các cấp ngành liên quan cũng đang đẩy nhanh việc thực hiện các biện pháp công trình để sẵn sàng ứng phó với khô hạn.

Công ty TNHH một thành viên Khai thác thủy lợi Quảng Nam cho biết, đơn vị sẽ tiếp tục chi gần 5 tỷ đồng để chống hạn cho 5.800 ha cây trồng nằm trong khu tưới của đơn vị trên toàn tỉnh Quảng Nam.

Đồng thời, sửa chữa, lắp đặt, vận hành hàng chục trạm bơm dã chiến tại các khu vực trọng yếu của những hồ chứa thủy lợi lớn trên địa bàn tỉnh như Phú Ninh, Đông Tiển, Phước Hà, Thái Xuân, Hố Giang, Thạch Bàn.

Công ty cũng tiến hành nạo vét sông Vu Gia đoạn từ nhánh sông Quảng Huế đến trạm bơm Ái Nghĩa (Đại Lộc), khơi thông đoạn đầu sông Lạc Thành, đào vét kênh dẫn và bể hút của các trạm bơm ở các huyện phía Bắc Quảng Nam…

Tại địa phương, các phương án chống hạn với từng biện pháp cụ thể ở từng diện tích sản xuất đã được lên kế hoạch.

Ông Lê Muộn cho biết, hiện Sở NNPTT Quảng Nam đã yêu cầu địa phương thực hiện chế độ tưới nước tiết kiệm theo phương pháp ướt-khô xen kẽ, nhất là tại các khu vực có những hồ chứa đang bị thiếu hụt nước; chi viện máy bơm dã chiến để tận dụng các nguồn nước từ các sông suối, ao hồ tưới cục bộ cho một số diện tích cây trồng.

Đà Nẵng: Chủ động chuyển đổi cây trồng

Đà Nẵng chuyển đất lúa không chủ động nguồn nước sang đất màu ngắn ngày và cây trồng chịu hạn khác. Ảnh VGP/Mai Vy

Cùng với Quảng Nam, Đà Nẵng cũng đang phải đối mặt với tình trạng hạn hán tác động đến vụ Hè Thu 2014.

Vụ hè thu năm nay, huyện Hòa Vang (TP Đà Nẵng) dự kiến gieo sạ 2.500 ha. Tuy nhiên, theo dự báo tình trạng nắng hạn gay gắt, 56 ha đất lúa không chủ động nước ở Đà Nẵng đã chuyển đổi sang các loại cây trồng khác có khả năng chịu hạn như đậu xanh cao sản, ngô lai, mè cao sản.

Được biết, do tình trạng thiếu nước tưới đã diễn ra liên tục trong những năm gần đây, ngành Nông nghiệp Đà Nẵng đã chuyển gần 200 ha đất lúa sang hoa màu.

Ông Lê Đình Ca, Phó Trưởng Phòng Nông nghiệp huyện Hòa Vang cho biết, hiện các hồ đập nhỏ ở huyện cơ bản đã khô nước. Để chủ động trong công tác sản xuất, ngay từ đầu tháng 5, bà con được cán bộ khuyến nông khuyến cáo cày đất để kịp lịch thời vụ. Địa phương cũng đã vận động nhân dân chuyển từ giống lúa dài ngày sang ngắn ngày để hạn chế nước tưới.

Phía các xã đã lên lịch phối hợp với công ty Khai thác Thủy lợi Đà Nẵng chủ động trong công tác phục vụ nước tưới theo phương pháp ướt-khô xen kẽ với lịch bơm tiết kiệm, cụ thể.

Để khắc phục tình trạng thiếu nước vào mùa khô, ngành Nông nghiệp Đà Nẵng xây dựng nhiều giải pháp chống hạn, nạo vét kênh mương, xây đập tạm ngăn mặn, tăng cường công suất máy bơm hút nước từ các khe suối, ao hồ trong khu vực chống hạn cho lúa.

Các đơn vị thủy nông cũng lên kế hoạch đắp các đập thời vụ ở hạ lưu các hồ chứa, đặt thêm trạm bơm, tu bổ các đập thời vụ, kênh mương để chủ động bơm nước, khắc phục rò rỉ kênh mương…

Việc các hồ chứa thủy điện trên lưu vực sông Vu Gia-Thu Bồn đã bổ sung nước về hạ du với lưu lượng xả đạt yêu cầu theo kế hoạch đã thống nhất giữa Tập đoàn Điện lực, Bộ NNPTNT và các địa phương đã phần nào giúp “giải cơn khát” của đồng ruộng Đà Nẵng và Quảng Nam.

Mai Vy