Quảng Ninh: Trà hoa vàng - Dược liệu quý trên đất Ba Chẽ

Nguồn tin: Báo Quảng Ninh, 15/01/2014
Ngày cập nhật: 16/1/2014

Thời gian qua, nhằm thúc đẩy kinh tế nông nghiệp - nông thôn phát triển, đồng thời giúp người dân cải thiện và nâng cao đời sống, Ba Chẽ (Quảng Ninh) đã chú trọng đến công tác xây dựng và nhân rộng các mô hình kinh tế phù hợp với điều kiện của địa phương. Bên cạnh việc triển khai những dự án sản xuất tập trung như trồng nấm linh chi, ba kích tím, mía tím, thanh long và tre mai, huyện miền núi này cũng đã triển khai nhiều dự án, mô hình sản xuất nhỏ lẻ có hiệu quả kinh tế cao. Dự án trồng cây trà hoa vàng tại xã Đồn Đạc là một trong số đó...

Cán bộ Phòng Nông nghiệp huyện và anh Bàn Xuân Phúc, thôn Nà Bắp, xã Đồn Đạc, huyện Ba Chẽ kiểm tra độ phát triển của cây trà hoa vàng.

Vốn là loại cây mọc tự nhiên ở Ba Chẽ có từ rất lâu, nhưng phải đến một vài năm trở lại đây, người dân nơi này mới biết được giá trị đích thực của cây trà hoa vàng. Đây không chỉ là cây có giá trị kinh tế cao, mà còn là loài dược liệu quý. Theo “Camellia International Journal” - Tạp chí chuyên nghiên cứu về trà hoa vàng của thế giới, các hợp chất của trà hoa vàng có khả năng kiềm chế sự sinh trưởng của các khối u đến 33,8%; giúp giảm đến 35% hàm lượng cholesterol trong máu. Ngoài ra, loại trà này còn có khả năng làm giảm triệu chứng xơ vữa động mạch do máu nhiễm mỡ, điều hoà huyết áp và chữa các bệnh về tim mạch, tiểu đường, u bướu… Những năm gần đây, người dân Ba Chẽ thường thu hái nụ và hoa trà hoa vàng để dùng giúp tăng cường sức khoẻ hoặc bán ra thị trường với giá cao, khoảng trên 1 triệu đồng/kg. Thấy giá trị kinh tế lớn, năm 2012, bà con nơi đây đã ồ ạt đào gốc cây trà hoa vàng để bán cho thương lái với số lượng lớn. Việc thu hái bừa bãi, thiếu kiểm soát đã làm suy giảm diện tích phân bố tự nhiên của loài cây này, đồng thời gây thất thoát nguồn dược liệu quý ở Ba Chẽ. Qua nghiên cứu đặc điểm thực vật học của cây trà hoa vàng, huyện Ba Chẽ đã chọn xã Đồn Đạc để xây dựng dự án trồng loài cây này trên diện tích 3,4ha với tổng kinh phí thực hiện gần 300 triệu đồng. Việc đưa cây trà hoa vàng vào trồng thử nghiệm là hướng đi phù hợp, vừa bảo vệ được nguồn dược liệu quý, vừa tạo nguồn thu nhập, giải quyết việc làm cho người dân ở địa phương.

Gia đình anh Bàn Xuân Phúc, thôn Nà Bắp, xã Đồn Đạc là hộ duy nhất được lựa chọn để tham gia dự án lần này, anh Phúc cho biết: “Trà hoa vàng là loại cây thân gỗ nhỏ, thường cao khoảng 2m, cành thưa và vỏ cây có màu xám nhạt. Loại cây này ưa khí hậu nhiệt đới, nóng ẩm mưa nhiều và dễ thích nghi ở nơi có đất đai tơi xốp, có bóng râm và thoát nước tốt. Ngoài ra, đây cũng là loài rất ít bị sâu bệnh và dễ chăm sóc. Ngoài việc thỉnh thoảng làm cỏ và vun gốc thì mỗi năm cần bón thúc một lần vào lúc trước khi bước vào mùa đông hoặc trước khi cây đâm chồi nảy lộc đầu xuân. Những năm sau đó, mỗi năm chỉ bón hai lần: Lần 1 vào sau khi đâm chồi và lần 2 bón sau khi thu hoạch hoa”. Cây trà hoa vàng thường cho thu hoạch từ sau 2-3 năm chăm sóc. Thời vụ thu hoạch là từ cuối tháng 11 đến đầu tháng 3 năm sau và cho thu hoạch hoa trong nhiều năm. Ngoài tác dụng làm dược liệu của hoa thì lá cây còn được dùng làm thuốc, gỗ cứng có thể sử dụng làm đồ dùng gia đình và hàng mỹ nghệ.

Để có thể trồng và chăm sóc cây hiệu quả, anh Phúc đã chịu khó tìm tòi, nghiên cứu thêm tài liệu ở sách báo, đồng thời học hỏi kinh nghiệm trồng cây trà hoa vàng ở Trung Quốc. Chính vì thế, dù mới bắt đầu trồng từ đầu năm nhưng đến nay, vườn cây trà hoa vàng (hơn 2 vạn cây) của gia đình anh Phúc phát triển rất tốt. Với tỷ lệ sống đạt trên 95%, dự kiến sản lượng ước đạt 250kg hoa tươi/ha, tương đương với 80kg hoa khô/ha với giá bán là 4 triệu đồng/kg hoa tươi và 14 triệu đồng/kg hoa khô. Anh Bàn Xuân Phúc cho biết thêm: “Trà hoa vàng là loại cây cho giá trị kinh tế cao và cũng là loài dược liệu quý. Chính vì thế, trong thời gian tới, tôi sẽ tiếp tục mở rộng diện tích trồng cây trà hoa vàng. Tuy nhiên, việc thu mua giống cây này rất khó, bởi hiện nay nguồn giống cây mọc tự nhiên đang có nguy cơ cạn kiệt. Do đó, bên cạnh việc chăm sóc số cây đã trồng trong dịp đầu năm, tôi đang chuẩn bị cơ sở hạ tầng để thực hiện việc nhân giống loại cây quý hiếm này bằng phương pháp ươm cành. Việc nhân giống cây con thành công không chỉ bảo tồn được giống cây quý cho địa phương, mà còn có thể cung cấp giống cây với giá rẻ cho bà con trên địa bàn xã nói riêng và huyện Ba Chẽ nói chung”.

Dự án trồng cây trà hoa vàng tại xã Đồn Đạc thành công sẽ mở ra hướng phát triển kinh tế nông thôn mới, hiệu quả cho Ba Chẽ. Kết quả của dự án lần này sẽ làm phong phú thêm chủng loại giống cây lâm sản ngoài gỗ được đưa vào gây trồng trên địa bàn huyện. Đồng thời, đây cũng là cơ sở để triển khai việc mở rộng diện tích trồng cây trà hoa vàng trong những năm tiếp theo.

Ngô Dịu