Bà Rịa - Vũng Tàu: Trồng mỳ, thanh long và mít siêu sớm không theo quy hoạch: Nguy cơ khủng hoảng thừa

Nguồn tin: Báo Bà Rịa - Vũng Tàu, 05/05/2014
Ngày cập nhật: 6/5/2014

Theo thống kê của ngành nông nghiệp, việc mở rộng diện tích cây trồng như khoai mỳ, thanh long, mít siêu sớm không theo quy hoạch trên địa bàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đang trở nên ồ ạt. Trước hiện tượng này, DN kinh doanh nông sản và nhà khoa học cảnh báo nguy cơ khủng hoảng thừa và không kiểm soát được dịch bệnh trên cây trồng.

Cây mít siêu sớm đang được nhiều nông dân tăng diện tích, dù giá bán trên thị trường đã giảm so với trước do nguồn cung dồi dào. Trong ảnh: Anh Võ Thạch Duy (xã Láng Lớn, huyện Châu Đức) chăm sóc vườn mít siêu sớm 5 tháng tuổi.

Theo thống kê của Sở NN-PTNT, diện tích cây trồng tăng “nóng” nhất trên địa bàn tỉnh thời điểm này là thanh long, khoai mỳ và mít siêu sớm. Những năm qua, cây thanh long đã mang lại hiệu quả kinh tế khá cao nên việc trồng thanh long trên địa bàn tỉnh đã bùng phát mạnh. Bình quân 1ha thanh long cho khoảng 30 tấn sản phẩm/năm. Với mức giá hiện tại là 35.000 đồng/kg (thanh long ruột đỏ) và 22.000 đồng/kg (thanh long ruột trắng), 1ha thanh long phát triển tốt cho lãi khoảng 130-150 triệu đồng.

Bà Rịa-Vũng Tàu hiện có khoảng 200ha thanh long và bình quân mỗi năm tăng thêm khoảng 40ha. Đơn cử, năm 2012 tại ấp Trang Định, xã Bông Trang, huyện Xuyên Mộc chỉ có 25ha thanh long với 30 hộ trồng, đến nay đã có 50 hộ trồng thanh long với tổng diện tích gần 40ha. Lý giải cho việc trồng thanh long ồ ạt, đa số nông dân tại xã Bông Trang cho rằng, đây là cây dễ trồng, mùa vụ ngắn, lại cho lợi nhuận khá cao. Vì vậy, nhiều hộ đã phá bỏ các loại cây khác để trồng thanh long. Chủ cơ sở thu mua thanh long Hà Linh ở xã Bông Trang cho hay, hàng ngày cơ sở này thu mua khoảng 10 tấn thanh long của người dân tại huyện Xuyên Mộc để xuất khẩu. Đầu ra của sản phẩm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc nhưng hiện nay Trung Quốc cũng đã trồng hàng chục ngàn ha thanh long để thay thế dần việc nhập khẩu từ Việt Nam. Vì vậy, nếu Việt Nam nói chung và Bà Rịa-Vũng Tàu nói riêng phát triển ồ ạt cây thanh long thì nguy cơ cung lớn hơn cầu không còn xa.

Bên cạnh đó, diện tích cây khoai mỳ trong vài năm gần đây cũng tăng mạnh. Năm 2010, toàn tỉnh có khoảng 8.000ha khoai mỳ, đến thời điểm này đã tăng lên khoảng 12.000ha. Bà Lê Bích Thủy, một nông dân ở xã Suối Nghệ, huyện Châu Đức, cho biết: “Gia đình tôi có gần 2ha đất vườn, trước đây trồng điều. Từ năm 2010 chúng tôi đã chặt điều để trồng khoai mỳ và mít siêu sớm. Hiện tại mít đã cho thu hoạch, nhưng giá bấp bênh và phụ thuộc vào thương lái bởi nguồn cung dồi dào. Riêng khoai mỳ đang cho hiệu quả bởi giá cao”.

Cũng theo các hộ dân trồng khoai mỳ và mít ở huyện Châu Đức, trước khi trồng hàng loạt, họ đã được ngành nông nghiệp cánh báo giá mít siêu sớm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc, còn khoai mỳ, công suất chế biến trên địa bàn tỉnh chưa tăng, nếu tăng sản lượng sẽ có nguy cơ cung vượt cầu.… Nhưng để tự cứu mình, nhiều hộ nông dân đi theo “phong trào” loại bỏ cây trồng hiệu quả thấp để trồng khoai mỳ và mít.

Việc chuyển đổi cây trồng nhằm thay thế những cây kém hiệu quả vì già cỗi, năng suất và chất lượng thấp đang là nhu cầu bức thiết của người nông dân. Tuy nhiên, việc đổ xô chuyển đổi cây trồng trong thời gian qua đang có nguy cơ phá vỡ quy hoạch của ngành nông nghiệp và thừa sản phẩm. Các nhà khoa học về nông nghiệp khuyến cáo, việc chuyển đổi cây trồng phải đặt trên nền tảng thị trường và quy hoạch của ngành nông nghiệp để được hỗ trợ và chia sẽ về kỹ thuật cũng như phòng chống dịch bệnh. Bài học về phát triển cây ca cao trên địa bàn tỉnh trong thời gian qua vẫn còn nguyên giá trị. Ca cao được trồng trên địa bàn tỉnh từ năm 2003, đến năm 2006 thì phát triển mạnh với mô hình trồng ghép trong vườn cà phê, điều cho thu nhập khá cao, thị trường ổn định, nhưng hiện cũng đang bị chặt bỏ để canh tác cây trồng khác do thiếu kỹ thuật trồng, chăm sóc dẫn đến năng suất thấp và bị sâu bệnh.

QUANG NGUYỄN