Sơn La: Cây mắc ca - triển vọng mới cho nông dân

Nguồn tin: Báo Sơn La, 10/12/2014
Ngày cập nhật: 13/12/2014

Nhằm góp phần thay đổi tập quán canh tác, tạo điều kiện để người dân thoát nghèo nhanh và bền vững, từ năm 2012, Trung tâm Khuyến nông tỉnh Sơn La đã phối hợp với Công ty Xuất nhập khẩu nông lâm sản chế biến xây dựng mô hình trồng thâm canh cây mắc ca trên địa bàn huyện Mai Sơn.

Mô hình thâm canh cây mắc ca của gia đình anh Trần Văn Dực, bản Nà Ban, xã Hát Lót (Mai Sơn - Sơn La).

Thực hiện dự án, Trung tâm đã cử cán bộ phối hợp với Trạm Khuyến nông huyện Mai Sơn tuyên truyền mục đích, nội dung xây dựng mô hình, cũng như quyền lợi và trách nhiệm của các bên tham gia; tập huấn hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc cho các hộ tham gia dự án, triển khai mô hình tại các xã Chiềng Mung, Hát Lót, Chiềng Mai với tổng diện tích 39,3 ha 75 hộ tham gia, trồng các giống 695, 900, O.C, 741, 816, 842, 849, 246, 800... mỗi năm lựa chọn 25 hộ có đất sản xuất, có nhân lực, có tín nhiệm với cộng đồng và có khả năng đối ứng để rút kinh nghiệm.

Bà Vì Thị Thanh, Phó trưởng Trạm Khuyến nông huyện Mai Sơn cho hay: Qua 3 năm triển khai mô hình, cây mắc ca phù hợp với chất đất, khí hậu của địa phương nên sinh trưởng và phát triển tốt, đặc biệt khi trồng xen sẽ là cây che bóng cho cây cà phê.

Với mô hình 13,5 ha tại bản Nà Kẹ, xã Chiềng Mung, cây mắc ca sinh trưởng và phát triển tốt, cao khoảng 175 - 205 cm, đường kính gốc 3,5 - 5cm, tỷ lệ cây sống đạt 97%, một số cây đã ra hoa và đậu quả. Năm 2013, triển khai trồng 13 ha tại bản Nà Ban, xã Hát Lót, cây đã đạt chiều cao 160 - 175 cm, đường kính gốc 2 - 3 cm, tỷ lệ cây sống 98%. Năm 2014 Trung tâm tiếp tục trồng 12,5 ha tại xã Chiềng Mai, tỷ lệ sống đạt 98%, cây sinh trưởng phát triển tốt, chiều cao đạt khoảng 70 cm, đường kính gốc từ 0,7 - 0,9 cm, không bị sâu bệnh hại, các hộ đã tiến hành làm cỏ, vun xới gốc, giữ ẩm cho cây.

Anh Trần Văn Dực, bản Nà Ban, xã Hát Lót phấn khởi: Gia đình tôi đăng ký trồng 1 ha, với 500 gốc mắc ca xen cây cà phê, cây sinh trưởng và phát triển rất tốt, mới trồng được 2 năm mà cây đã cao hơn 2 m. Gia đình dự định mở rộng trồng thêm 1 ha cây mắc ca nữa.

Mắc ca là loại cây cho quả để thu nhân. Nhân mắc ca ngon, ngậy và bùi, hàm lượng dầu tới 87%, hàm lượng đạm đạt 9,2%. Ngoài ra, trong nhân mắc ca còn có chứa nhiều đường bột, chất khoáng và vitamin dùng để chế các loại thực phẩm cao cấp như nhân kẹo socola, nhân bánh, dầu ăn, dầu dưỡng da và dược liệu... Trong dầu mắc ca chứa 87% a xít béo không no, hạt mắc ca có tác dụng giảm cholesterol, phòng xơ tĩnh động mạch, hàm lượng protein lên đến 9,2% gồm 20 loại a xít a min trong đó có 8 loại aixitamin thiết yếu cho cơ thể... Vỏ quả chứa nhiều tanin và protein nên được dùng trong thuộc da và chế biến thức ăn chăn nuôi, làm than hoạt tính... Cây mắc ca có giá trị kinh tế cao so với các loại cây trồng khác. Theo đánh giá của các chuyên gia thị trường mắc ca trên thế giới chỉ đáp ứng ¼ nhu cầu, bởi vùng sinh thái trồng loại quả này còn hạn hẹp. Cây mắc ca bắt đầu cho thu hoạch từ năm thứ 4 trở đi, năng suất từ năm thứ 12 đến năm thứ 15 đạt 3 tấn/ha, tương đương 1 tấn nhân. Đến thời kỳ định hình 300 cây/ha cho năng suất khoảng 2 tấn nhân/ha, với giá khoảng 450k/1kg như vậy 1ha tương đương 900 triệu đồng.

Với giá trị kinh tế cao, phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương, cây mắc ca đang mở ra hướng đi mới trong phát triển kinh tế của bà con nông dân, góp phần bảo tồn tài nguyên đất, nước và tài nguyên rừng, góp phần làm đa dạng sinh học, tăng cường khả năng phòng hộ, bảo vệ môi trường sinh thái.

Yêu cầu kỹ thuật và quy trình công nghệ trồng cây mắc ca:

- Điều kiện nơi trồng: Nhiệt độ không khí bình quân năm từ 17 - 250C. Độ cao so với mặt nước biển 800m trở lên. Tầng đất độ dày đạt 0,5 - 1m trở lên. Độ PH từ 5 - 5,5.

- Giống: Tuân thủ các quy định về quản lý giống cây trồng lâm nghiệp. Cây con xuất vườn là cây ghép, thời gian ghép từ 6 tháng trở lên. Trồng bằng cây con cao 45 cm trở lên, đường kính gốc 0,5cm trở lên.

- Mật độ trồng thuần: 360 cây/ha, cây cách cây 5m, hàng cách hàng 5,5m, quy cách hố: 80 x 80 x 60cm.

- Quy trình trồng: Xử lý thực bì toàn diện trước khi trồng. Làm đất đào hố cục bộ kích thước 80 x 80 x 60cm. Bón lót phân NPK với khối lượng 0,5 kg/hố.

- Trồng cây: Chọn ngày râm mát để trồng; trồng dặm những cây bị chết sau thời gian trồng chính để đảm bảo tỷ lệ sống theo quy định.

- Thời vụ trồng thích hợp nhất: Từ tháng 6 đến tháng 8.

Quàng Hưởng