Cà Mau: Sẽ có giống lúa chịu mặn cao

Nguồn tin: Báo Cà Mau, 25/11/2014
Ngày cập nhật: 27/11/2014

Sau gần 2 năm triển khai thực hiện, đề tài khảo nghiệm chọn ra giống lúa chịu mặn cho vùng sản xuất tôm - lúa trên địa bàn tỉnh Cà Mau do Tiến sĩ Võ Công Thành, giảng viên Trường Đại học Cần Thơ và Sở KH&CN tỉnh Cà Mau thực hiện đã cho kết quả. Có 2 giống khẳng định sự thích nghi ở vùng đất được xem là có độ mặn cao của xã Thạnh Phú và Phú Hưng, huyện Cái Nước, được nông dân và một số cán bộ trong ngành đánh giá cao.

6 giống lúa được chọn để khảo nghiệm gần 2 năm qua đều có khả năng sống và phát triển trên vùng đất tôm - lúa. Tuy nhiên, có 2 giống được đánh giá là tốt nhất, có thể mang lại hiệu quả cao. Theo Tiến sĩ Võ Công Thành, khi mới bắt đầu thực hiện đề tài theo sự gợi ý của Sở KH&CN Cà Mau, ông đã chọn những vùng đất được cho là nhiễm mặn nặng nhất để khảo nghiệm. Do đó, nếu cây lúa phát triển tốt ở nơi này thì các vùng khác sẽ phát triển tốt hơn.

Đáp ứng kỳ vọng

Là nông dân trực tiếp tham gia trồng lúa thử nghiệm trong gần 2 năm qua, ông Mai Văn Quốc, ấp Láng Cùng, xã Thạnh Phú, cho biết, trong phần diện tích tiến hành khảo nghiệm thực hiện 2 loại hình cấy và sạ. Ðối với diện tích lúa sạ, khi xuống giống, độ mặn đo được trong ruộng là 4%o, còn lúa cấy là 6%o. Tuy nhiên, lúa vẫn phát triển tốt, đến nay một số giống đã trổ, một số đã cong trái me. Sau 2 năm sản xuất các giống lúa này cho thấy mức độ chịu mặn khá tốt.

Thu hoạch các giống lúa khảo nghiệm.

Sau khi tham quan mô hình sản xuất tại gia đình ông Quốc, ông Lê Văn Việt, cùng ấp Láng Cùng, vui mừng cho biết, đây là một hướng đi mới giúp nông dân cải thiện cuộc sống trong thời gian tới. Ông Việt cho biết thêm, trước đây vùng này làm 1 vụ lúa trên đất nuôi tôm khá hiệu quả. Tuy nhiên, những năm gần đây, do độ mặn quá cao nên không làm được, có năm cấy đi, cấy lại 3 - 4 lần, lúa vẫn không sống. Có được giống lúa chịu mặn là điều mà nhiều nông dân nơi đây khao khát.

Hệ thống thuỷ lợi chưa được đầu tư khép kín làm cho tình trạng xâm mặn ngày một nặng, khiến diện tích lúa trên đất nuôi tôm ở Cà Mau mỗi năm một thu hẹp dần. Ông Nguyễn Văn Tranh, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Cà Mau, dẫn chứng, khi mới khởi xướng mô hình tôm - lúa thì địa phương đầu tiên thực hiện là huyện Ðầm Dơi nhưng đến nay huyện này đã không còn làm được. Sau đó là huyện Cái Nước. Cách đây vài năm, diện tích tôm - lúa của huyện này không bao giờ dưới 3.000 ha, nhưng năm nay chỉ còn gần 390 ha. Ngay cả huyện Thới Bình được cho là thuận lợi nhất, năm nay diện tôm - lúa vẫn không đạt so với kế hoạch. Ðiều đó cho thấy, vành đai mặn ngày một lấn sâu, việc tìm ra một giống lúa chịu mặn cao đang là mục tiêu quan trọng đang đặt ra.

Ông Lâm Việt Triều, Phó Chủ tịch UBND xã Thạnh Phú, cho biết, do hệ thống thuỷ lợi chủ yếu khép kín theo hình thức từng hộ nên tình trạng hộ làm, hộ không, lại thêm diện tích tôm công nghiệp ngày càng tăng khiến việc canh tác lúa - tôm ngày một khó. Trong chiến lược phát triển kinh tế địa phương, con tôm vẫn là chủ đạo, cây lúa chỉ là phụ. Tuy nhiên, cây lúa là yếu tố quan trọng để giúp con tôm phát triển bền vững. Do đó, có được giống lúa chịu mặn tốt là điều vô cùng quan trọng để giúp người dân phát triển kinh tế.

Tiến sĩ Võ Công Thành cho biết thêm, nhằm giúp người dân có được giống lúa tốt nhất để canh tác trên vùng đất nuôi tôm, bộ giống khảo nghiệm lần này là những giống chịu mặn “chiến nhất” mà Trường Ðại học Cần Thơ hiện có. Không chỉ có khả năng chịu mặn từ 10 - 13%o mà năng suất tương đối ổn định, chất lượng khá tốt, dẻo và thơm nhẹ, thời gian từ khi gieo cấy đến thu hoạch khoảng 90 - 95 ngày, phù hợp cho sản xuất trên vùng đất lúa - tôm.

Hướng tới thương hiệu gạo sạch

Sản xuất 1 vụ lúa trên đất nuôi tôm, nhìn bên ngoài có vẻ là dễ nhưng thực chất không hề đơn giản, nó phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố. Ông Nguyễn Văn Tranh nhận định, để canh tác 1 vụ lúa trên đất nuôi tôm thành công cần phải có sự cộng hưởng của nhiều yếu tố: giống chịu mặn, thời tiết thuận lợi, kỹ thuật canh tác và sự quyết tâm của người dân. Ngành cũng đang tiến hành xây dựng chiến lược để phát triển diện tích lúa trên đất nuôi tôm. Do đó, có được giống lúa chịu được độ mặn cao hiện nay là rất quan trọng.

Với diện tích gần 45.000 ha, tuy nhiên, theo đánh giá của ông Phạm Văn Mịch, Giám đốc Trung tâm Giống nông nghiệp tỉnh Cà Mau, hiện nay giống lúa sản xuất trên đất nuôi tôm của tỉnh còn rất nhiều hạn chế, chủ yếu là một số giống lúa mùa truyền thống, khả năng chịu mặn thấp, chỉ khoảng 4 - 5%o. Do đó, khi kết thúc giai đoạn đầu tiên của đề tài, trung tâm cũng đã chọn 2 giống được đánh giá là ưu điểm nhất tiến hành nhân giống song hành tại trung tâm. Ðiều đáng mừng là 2 giống trung tâm chọn nhân giống đến nay trùng với 2 giống mà bà con đánh giá cao. Do đó, ngay vụ mùa năm 2015, người dân sẽ có giống lúa chịu mặn để sản xuất.

Ông Nguyễn Văn Tranh cho biết thêm, thời gian tới Sở tiếp tục tìm thêm giống chịu mặn mới cho vùng đất tôm - lúa trên địa bàn. Ðặc biệt, Sở đang tiến hành xây dựng thương hiệu “Gạo sạch Cà Mau” cho những giống đang canh tác trên đất nuôi tôm. Hiện nay Sở đã đạt được thoả thuận với Công ty Minh Khánh, đang xây dựng gần hoàn thành tại xã Khánh An, huyện U Minh để làm đầu mối phân phối sản phẩm đầu ra cho người dân. Nếu xây dựng được thương hiệu tập thể này cho lúa gạo trên đất nuôi tôm, chắc chắn hiệu quả trong canh tác lúa trên đất nuôi tôm của người dân sẽ được cải thiện đáng kể.

Xung quanh việc nghiệm thu đề tài và xây dựng thương hiệu “Gạo sạch Cà Mau”, bà Lưu Mỹ Hạnh, Giám đốc Sở KH&CN Cà Mau, cho biết thêm, thời gian tới sẽ tiếp tục theo dõi và tiến hành đánh giá năng suất, chất lượng 2 giống được đánh giá cao trong đề tài. Nếu đạt yêu cầu sẽ tiến hành đặt tên cho 2 giống lúa này gắn với tỉnh và chuyển giao cho Sở NN&PTNT nhân rộng sản xuất trong dân. Ðồng thời, sẽ kết hợp với Sở NN&PTNT xây dựng thương hiệu “Gạo sạch Cà Mau” theo ý tưởng của Sở NN&PTNT./.

Nguyễn Phú