Bà Rịa - Vũng Tàu: Bấp bênh thị trường nông sản

Nguồn tin: Báo Bà Rịa - Vũng Tàu, 07/07/2014
Ngày cập nhật: 8/7/2014

Nhiều mặt hàng nông sản của tỉnh như thanh long ruột đỏ, bưởi da xanh, muối, hạt điều… có mặt hầu hết ở các thị trường trong nước. Tuy nhiên, người sản xuất luôn phải đối mặt với sự bấp bênh của thị trường.

Nông sản không qua sơ chế nên giảm giá trị. Trong ảnh: Thu hoạch nhãn xuồng cơm vàng tại xã Tóc Tiên (huyện Tân Thành - Bà Rịa - Vũng Tàu). ảnh: Phương Thảo

Một điệp khúc được lặp đi lặp lại qua bao năm nay là khi điều kiện sản xuất của nhà vườn khó khăn, hút hàng thì thương lái giành giật tranh mua, khi thời tiết thuận lợi, được mùa, sản lượng tăng, người sản xuất bị thương lái ép giá, thậm chí bị “bỏ lơ” dẫn tới tình trạng trái cây bị hư hỏng, đổ đống hoặc bán với giá thấp, không đủ bù chi phí. Theo thống kê của ngành nông nghiệp, toàn tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu có khoảng 9.000ha cây ăn quả và hơn 20.000ha cây trồng lâu năm. Ngoài những sản phẩm có thương hiệu, phần lớn sản phẩm của cây ăn trái còn phụ thuộc vào thương lái, nên giá bán bấp bênh. Thời điểm này là cao điểm của vụ thu hoạch trái cây hè, nhưng nhiều nhà vườn đang rơi vào bế tắc bởi giá giảm mạnh. Theo các các nhà vườn trên địa bàn các huyện: Châu Đức, Xuyên Mộc, Tân Thành, những ngày cuối tháng 6, đầu tháng 7-2014, các loại trái cây như chôm chôm, măng cụt… rộ mùa và phải cạnh tranh quyết liệt với trái cây cùng loại ở các địa phương khác đổ về, do đó, thương lái không hỏi mua nhộn nhịp như đầu vụ. “Gia đình chúng tôi tự thu gom măng cụt, sầu riêng đã chín chở ra cho thương lái bỏ mối lại bị chê trái xấu, thu mua với giá quá rẻ” - anh Trần Quốc Vũ, ấp Liên Đức, xã Xà Bang (huyện Châu Đức) cho biết.

Các hộ dân trồng điều trên địa bàn tỉnh cũng đang rối bời về chuyện tiêu thụ sản phẩm. Ông Nguyễn Văn Tự, một hộ trồng điều lâu năm tại xã Suối Nghệ (huyện Châu Đức - Bà Rịa - Vũng Tàu) cho biết: “Trước đây, tôi có 8 sào điều và đây là nguồn thu chính, nhưng nay do giá thấp (18.000-20.000 đồng/kg) nên tôi đã phải chặt bỏ 4 sào để trồng mì ngay từ đầu mùa mưa”. Hiện gia đình ông Tự cũng đang kêu người mua cây điều làm chất đốt để lấy đất trồng cây khác. Theo thống kê của Sở NN-PTNT, diện tích trồng điều trên địa bàn tỉnh khoảng 13.000ha. Trong thời gian qua, do ảnh hưởng của giá thị trường thấp, người trồng điều thất thu. Trước tình trạng này, nhiều nông dân đã ồ ạt chặt bỏ vườn điều để thay thế bằng loại cây trồng khác, làm diện tích trồng điều của tỉnh liên tục giảm. Cụ thể, từ năm 2011-2012, diện tích trồng điều của tỉnh giảm 500ha, vụ điều năm 2013 giảm gần 1.000ha và vụ điều năm nay diện tích trồng điều đang bị thu hẹp khi hàng loạt nhà vườn đang chặt phá bỏ loại cây này.

Ngay cả các mặt hàng có thương hiệu như “Muối Bà Rịa” cũng không nằm ngoài tình trạng “được mùa mất giá”. Các hộ làm muối ở phường 12, xã Long Sơn (TP. Vũng Tàu) và xã An Ngãi (huyện Long Điền) cho biết, vụ muối 2013-2014 đã thu hoạch xong nhưng giá muối rớt xuống thấp, chỉ còn 1,2-1,5 triệu đồng/tấn (vụ trước là 1,7 triệu đồng/tấn). Theo thương lái, nguyên nhân khiến cho giá muối thấp là do nhu cầu muối dùng để phục vụ khai thác và chế biến hải sản đã có nhiều đầu mối ở các tỉnh khác cung cấp. Hơn 80% sản lượng muối của tỉnh phụ thuộc đầu ra ở khâu đánh bắt và chế biến hải sản nên sản phẩm muối của tỉnh đang bị ép giá và phải cạnh tranh với các địa phương khác.

Ông Vũ Ngọc Đăng, Phó chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn cho rằng, mặt hàng nông sản của tỉnh đã có thương hiệu, về cơ bản đã ổn định đầu ra, vào được những thị trường khó tính. Tuy nhiên, do sản xuất nông nghiệp vẫn mang tính chất manh mún, nhỏ lẻ, mạnh ai nấy làm dẫn đến tình trạng thiếu sự ổn định trong khâu tiêu thụ. Đối với cây ăn trái, vấn đề cấp bách hiện nay là điều tiết, cân đối “cung và cầu”, tránh xảy ra tình trạng thừa cung. Việc giá thanh long hiện đang giảm mạnh, các nhà vườn đang phải cạnh tranh mạnh mẽ với nhau và giảm lãi là một minh chứng. Theo Chi cục Phát triển nông thôn, để giảm sự phụ thuộc vào thương lái, giảm chi phí qua khâu trung gian để tăng lợi nhuận, nông dân cần tăng cường liên kết các mô hình sản xuất nhỏ thành tổ hợp tác, HTX. Các cơ quan, ngành chức năng cần quy hoạch vùng nguyên liệu nông sản tập trung, sản xuất an toàn với chất lượng đạt tiêu chuẩn và khối lượng lớn. Từ đó, nông dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo quy hoạch, có định hướng cụ thể, tránh sản xuất tự phát. Đồng thời, sản xuất phải bảo đảm chất lượng, an toàn vệ sinh thực phẩm theo hướng bền vững, bảo vệ môi.

QUANG ĐẠT