Bị động, thua thiệt

Qua quá trình hội nhập cho thấy thế mạnh của Việt Nam là sản xuất và xuất khẩu các mặt hàng nông, lâm, thủy sản. Hàng năm Việt Nam nhập siêu hàng chục tỷ USD, nhưng với ngành nông nghiệp lại xuất siêu, năm nay có thể đạt 8,5 tỷ USD.

Thế nhưng, khi đi sâu vào các ngành hàng và thị trường, mặt hàng nông sản không phải lúc nào cũng suôn sẻ trong giao thương, đặc biệt với thị trường Trung Quốc. Từng ngành hàng có những thị trường chính, nhưng nhiều mặt hàng xuất khẩu chủ lực như gạo, cao su, khoai mì (sắn), trái cây thị trường chính là Trung Quốc. 3 năm qua, khi các thị trường như Indonesia, Philippines, Malaysia thay đổi và giảm dần lượng gạo nhập khẩu, Trung Quốc trở thành nước nhập khẩu gạo lớn nhất.

Năm 2013, Trung Quốc nhập hơn 2 triệu tấn gạo chính ngạch và gần 2 triệu tấn gạo qua đường biên giới với nước ta. 5 tháng đầu năm 2014, Trung Quốc vẫn là nước mua nhiều nhất với hơn 40% trong số 2,2 triệu tấn gạo xuất khẩu chính ngạch, lượng gạo xuất khẩu tiểu ngạch lên đến 600.000 tấn, tăng hơn 50% so với cùng kỳ. Theo nhận định của các chuyên gia, Trung Quốc sẽ tiếp tục đứng đầu về lượng nhập khẩu nông sản của Việt Nam trong thời gian tới do nhu cầu ngày càng tăng và lợi thế thị trường gần, vận chuyển thuận lợi. Vì vậy, xuất khẩu gạo tiểu ngạch sang Trung Quốc năm nay có thể vượt xa con số 1,4 triệu tấn so với năm 2013, tức khoảng 1,7-1,8 triệu tấn. Còn xuất khẩu chính ngạch cũng cao hơn con số 2,2 triệu tấn năm 2013 do nhu cầu năm nay của Trung Quốc lớn hơn.

Trung Quốc còn là thị trường lớn về nhập khẩu các mặt hàng cao su, chiếm hơn 36% sản lượng xuất khẩu của nước ta. Riêng rau quả, Trung Quốc tuy chiếm 1/3 trong tổng kim ngạch xuất khẩu rau quả, khoảng 1 tỷ USD của Việt Nam, nhưng có tới 95% sản lượng vải và 90% sản lượng thanh long được xuất khẩu vào thị trường này. 5 năm qua kim ngạch xuất khẩu rau quả sang thị trường này tăng liên tục. Còn với ngành hàng thủy sản, Trung Quốc là thị trường lớn thứ tư và có khả năng vượt lên trong những thời gian tới. Gần đây, nhiều mặt hàng hải sản, nhất là con tôm - chiếm gần phân nửa kim ngạch xuất khẩu thủy sản thường bị thương lái Trung Quốc vào tranh mua tôm nguyên liệu với giá cao, nhưng không ổn định khiến không ít doanh nghiệp (DN) lao đao vì thiếu nguyên liệu chế biến.

Cho đến nay, Trung Quốc vẫn là thị trường nhập khẩu lớn nhất với nhiều mặt hàng nông sản. Nhưng việc giao thương với DN Trung Quốc rất bấp bênh cả về đầu ra và giá, đặc biệt là buôn bán qua đường biên mậu. Có thời điểm DN Trung Quốc đột ngột tăng thu mua với số lượng lớn mặt hàng nào đó như tôm, dừa, khoai lang… với giá cao. Một số nông dân do thấy lợi lớn trước mắt nên bán cho thương lái Trung Quốc. Nhưng sau đó, khi đã đủ nguồn hàng hoặc không loại trừ ngưng mua, đặt DN buôn bán tiểu ngạch biên giới vào thế tiến thoái lưỡng nan, phải chấp nhận giảm giá mới bán được, còn không phải nằm chờ, điển hình là dưa hấu sau tết, trái thanh long hiện nay. Có thể nói, trong giao thương với Trung Quốc, DN Việt Nam luôn bị động, thua thiệt và lặp đi lặp lại nhiều năm nay ở hầu hết mặt hàng, nhất là rau quả. Không biết bao nhiêu lần các DN buôn bán qua đường biên mậu của nước ta bị thiệt hại, thậm chí phá sản. Ngay cả trong giao dịch chính ngạch, nhiều DN xuất khẩu gạo không ít lần đã bị “xù” hợp đồng khi giá thế giới giảm.

CÔNG PHIÊN

Các tin mới:

Các tin năm 2014: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006