Tiền Giang: Để nghề nuôi cá cảnh phát triển

Trải qua hơn 23 năm hình thành và phát triển, nghề nuôi cá cảnh ở Tiền Giang vẫn chưa "cất cánh", nguyên nhân được nhận định là do còn quá nhiều khó khăn từ nội tại cho đến các yếu tố bên ngoài.

Hộ nuôi cá cảnh ở phường 5, TP. Mỹ Tho.

Trải qua nhiều thăng trầm

Theo giới kinh doanh cá cảnh lâu năm, nghề nuôi cá cảnh tại tỉnh bắt đầu hình thành từ đầu những năm 1980, với một cơ sở chuyên bán cá cảnh tại phường 1 (TP. Mỹ Tho), nhưng chỉ vài năm sau, cơ sở này đóng cửa. Mãi đến năm 1990, nghề sản xuất, kinh doanh cá cảnh mới bắt đầu nhen nhóm trở lại với vài hộ sản xuất, kinh doanh cá cảnh quy mô nhỏ. Điển hình nuôi cá cảnh trong giai đoạn này là hộ ông Nguyễn Văn Giác, ở phường 5 (TP. Mỹ Tho) chuyên nuôi cá tàu, lia thia khoảng 400m2, hay hộ ông Lê Văn Đực cũng ở phường 5 nuôi cá tàu, lia thia, trân châu, chép màu trên diện tích 300 m2.

Trong 5 năm gần đây, quy mô và sản lượng các cơ sở sản xuất - kinh doanh cá cảnh vẫn không có sự biến động lớn, có cơ sở sản xuất, kinh doanh cá cảnh mới hình thành thì có cơ sở hoạt động không hiệu quả phải đóng cửa. Hiện nay, theo số liệu khảo sát chưa đầy đủ của ngành chức năng, Tiền Giang có trên 70 cơ sở sản xuất, kinh doanh cá cảnh phân bố ở các huyện nước ngọt phía Tây của tỉnh, nhưng chủ yếu vẫn tập trung ở TP. Mỹ Tho. Hiện nay, các cơ sở sản xuất, kinh doanh cá cảnh trên địa bàn tỉnh cung cấp cho thị trường trên 20 loài cá cảnh các loại, nhưng chỉ có 7-8 loài có thị trường tiêu thụ ổn định.

Gần đây, cơ cấu các loài cá cảnh đã có sự chuyển biến rõ rệt theo hướng tăng tỷ lệ các loài cá cảnh có giá trị cao. Tuy nhiên, hiện nay các loại cá giá trị thấp vẫn chiếm tỷ lệ cao, trong số xấp xỉ 3 triệu cá cảnh cung cấp cho thị trường hàng năm, các loài cá cảnh có giá trị cao như cá dĩa, cá phượng hoàng, cá ba đuôi chiếm gần 50% (so với 15% năm 2007), còn lại là các loài cá có giá trị thấp như cá bảy màu, trân châu, cá lia thia.

Đến nay, thị trường tiêu thụ cá cảnh chủ yếu vẫn là qua các thương nhân kinh doanh, xuất khẩu cá cảnh tại TP. Hồ Chí Minh, chỉ một số ít được bán phục vụ nhu cầu trong tỉnh. Bên cạnh đó, một số hộ bắt cá bột, cá dĩa từ TP. Hồ Chí Minh về ương dưỡng trong vài tháng thành cá giống lớn rồi giao trở lại nơi cung cấp giống.

Theo các chuyên gia ngành Nông nghiệp, nhu cầu tiêu thụ cá cảnh trên thị trường rất đa dạng và thường xuyên thay đổi, nên việc kịp đáp ứng nhu cầu thị trường là một vấn đề khó, nhất là đối các cơ sở sản xuất, kinh doanh cá cảnh quy mô nông hộ. Tuy nhiên, nếu kiên trì gắn bó với nghề, lựa chọn những loài có đầu ra ổn định, đầu tư sản xuất giống theo nhu cầu của thị trường, đồng thời tích lũy kinh nghiệm, nâng cao được tỷ lệ sống, đây là một nghề có thu nhập khá so với các nghề sản xuất nông nghiệp khác và có thể mang lại việc làm cho 3 - 4 nhân khẩu chỉ với diện tích 300 - 400 m2.

Đối diện với nhiều khó khăn

Mặc dù trải qua chặng đường khá dài, nhưng nghề nuôi cá cảnh ở tỉnh chậm phát triển. Theo ngành Nông nghiệp, nguyên nhân dẫn đến tình trạng này là do từ lâu nghề nuôi cá cảnh còn nhiều khó khăn, bất cập, nhưng đến nay vẫn chưa giải quyết được.

Hầu như các cơ sở sản xuất, kinh doanh cá cảnh trên địa bàn tỉnh được hình thành tự phát, manh mún, thậm chí cạnh tranh tiêu cực, chưa có tổ chức tập hợp được những người nuôi cá cảnh lại với nhau như Hội nuôi cá cảnh, quy hoạch nuôi cá cảnh chưa được quan tâm xây dựng.

Theo kết quả khảo sát, đa phần chủ các cơ sở sản xuất, kinh doanh cá cảnh chưa qua đào tạo bài bản mà chủ yếu học lóm hay tự mày mò, rút kinh nghiệm. Trong khi đó, các tài liệu kỹ thuật về cá cảnh rất hiếm, các lớp dạy nghề nuôi cá cảnh thưa thớt, người nuôi cá cảnh chưa nhận được sự trợ giúp gì về kỹ thuật nuôi, nguồn vốn sản xuất và tiếp cận thị trường.

Hầu hết các hộ nuôi cá cảnh xuất bán cho các đầu mối thu mua ở các chợ cá cảnh tại TP. Hồ Chí Minh. Các đầu mối thu mua này có mối liên hệ chặt chẽ với các hộ sản xuất, kinh doanh cá cảnh lâu năm trong nghề và các hộ này thường chỉ giới thiệu lại cho một số anh em, bà con trong thân tộc, nên các hộ mới đầu tư nuôi khó kiếm được đầu ra. Trong khi đó, thị trường tiêu thụ cá cảnh trong và ngoài nước nói chung ngày càng thu hẹp do ảnh hưởng khủng hoảng kinh tế.

Những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa ngày càng tăng, các mương rạch trong thành phố dần bị thu hẹp, bồi lấp và nhiễm bẩn nên có hơn 2/3 số hộ nuôi cá cảnh đang sử dụng nguồn nước giếng khoan. Chất lượng nước giếng khoan tại TP. Mỹ Tho có thể nuôi được nhiều loại cá cảnh nước ngọt, nhưng khi muốn cho sinh sản một số loài cá có giá trị cao như cá dĩa, cần có biện pháp giảm "độ cứng". Hiện tại chỉ có một số ít hộ nuôi cá cảnh có diện tích ao, bể thực hiện các biện pháp lắng lọc nước giếng trước khi đưa vào nuôi cá, nên ảnh hưởng đến sức sinh sản, tỷ lệ sống của một số loài cá cảnh.

Trong nuôi cá cảnh, trùn chỉ và trứng nước là hai loại thức ăn chủ lực. Trong đó, nguồn trứng nước đã chủ động sản xuất được trong tỉnh, nhưng trùn chỉ thì lệ thuộc hoàn toàn vào nguồn cung cấp từ TP. Hồ Chí Minh với số lượng có hạn và khan hiếm vào các tháng cuối mùa khô. Do đó, một số hộ dân có ý định đầu tư nuôi cá cảnh, nhưng còn e ngại vì không tìm được nguồn cung cấp trùn chỉ.

Giống như các loại cá nuôi khác, cá cảnh thường mắc những bệnh như ký sinh trùng, nấm, vi khuẩn. Khi cá mắc bệnh, việc điều trị chủ yếu là dùng thuốc xử lý nước, rất khó đưa thuốc vào cơ thể cá bằng đường thức ăn, vì cá cảnh có thói quen ăn thức ăn tươi sống. Hơn nữa, hiện nay việc điều trị bệnh chủ yếu sử dụng kháng sinh trị bệnh mua ở các tiệm thuốc tây để ngâm tắm cá bệnh và các thuốc thú y thủy sản khác, chứ chưa có các loại thuốc đặc trị cho cá cảnh, nên việc điều trị gặp rất nhiều khó khăn.

Để nghề nuôi cá cảnh phát triển

Trong những năm sắp tới, tốc độ đô thị hóa sẽ tiếp tục gia tăng, đồng thời mức sống của người dân đô thị được nâng cao, nhu cầu giải trí, thư giãn ngày càng tăng cao, kéo theo nhu cầu cá cảnh trong nước và xuất khẩu sẽ tăng. Do đó, để nghề nuôi cá cảnh ở tỉnh Tiền Giang phát triển, thiết nghĩ Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ về vốn, tìm kiếm thị trường cho người nuôi cá cảnh. Bên cạnh đó, cần nhanh chóng xúc tiến thành lập Hội cá cảnh để các nghệ nhân, hộ nuôi cùng chia sẻ kinh nghiệm, kỹ thuật nuôi.

Mặt khác, các hộ nuôi cá cảnh nên áp dụng một số biện pháp xử lý nước trước khi đưa vào nuôi cá như lắng lọc nước bằng hệ thống lọc cơ học hay sinh học để làm sạch và mềm nước tạo môi trường thích hợp cho sự sinh sản và phát triển của nhiều loài cá cảnh có giá trị cao; nghiên cứu sử dụng các nguồn thức ăn tự nhiên có thể tự sản xuất được như trứng nước, trùn quế, trùng cỏ, ấu trùng artemia hay thức ăn viên tổng hợp. Nếu có điều kiện thì tiến hành nuôi trùn chỉ tại nông hộ, để chủ động được nguồn thức ăn và hạn chế mang mầm bệnh cho cá nuôi.

Thành Công

Các tin mới:

Các tin năm 2014: 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27

Các tin cũ: năm 2013 | 2012 | 2011 | 2010 | 2009 | 2008 | 2007 | 2006