Thương hiệu cho cây lúa Tiền Giang

Nguồn tin: Nhân Dân, 31/10/2008
Ngày cập nhật: 1/11/2008

Sau nhiều năm áp dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật vào sản xuất nhằm giảm chi phí, tăng năng suất, chất lượng, lần đầu trong cả nước, cây lúa ở Mỹ Thành Nam được cấp chứng nhận GLOBALGAP (sản xuất nông nghiệp tốt toàn cầu). Ðây chính là điều kiện mở hướng đi mới cho cây lúa Tiền Giang trong quá trình hội nhập kinh tế.

Chuyện ở Mỹ Thành Nam

Do ảnh hưởng của lũ lụt hằng năm kéo dài hơn ba tháng cho nên cơ cấu kinh tế nông nghiệp của huyện Cai Lậy (Tiền Giang) được phân định rõ rệt. Phía nam quốc lộ 1A, huyện tập trung xây dựng đê bao ngăn lũ bảo vệ an toàn cho vùng chuyên canh các loại cây ăn quả. Phía bắc quốc lộ là vùng tập trung trồng lúa ba vụ/năm và là một trong những vùng trọng điểm trồng lúa của tỉnh. Trong đó, xã Mỹ Thành Nam, một xã vùng sâu của Cai Lậy, hằng năm bị ảnh hưởng lũ trực tiếp vì vậy đời sống sản xuất của người dân trước đây luôn gặp nhiều khó khăn.

Ðể từng bước khắc phục khó khăn, nâng dần mức sống người dân vùng lũ, Tiền Giang chọn Mỹ Thành Nam làm điểm ứng dụng các tiến bộ của khoa học - kỹ thuật với nhiều mô hình ứng dụng khoa học-công nghệ vào sản xuất nhằm giúp nông dân giảm được chi phí sản xuất, tăng lợi nhuận, nâng cao chất lượng sản phẩm, góp phần bảo vệ sức khỏe người dân và môi trường. Xã Mỹ Thành Nam có 1.429 ha diện tích đất trồng lúa.

Các chương trình khoa học từng bước được ứng dụng ngay trên mảnh đất này: Năm 1993, thực hiện chương trình FPR (không phun thuốc trừ sâu sớm), năm 1998 thực hiện chương trình "Sức khỏe hạt giống", năm 2002 thực hiện chương trình "Cánh đồng sạch", năm 2003 là chương trình "ba giảm, ba tăng". Từ năm 2004-2006, nơi đây tiếp tục được chọn triển khai thực hiện và đã thành công "Quy trình kỹ thuật sản xuất lúa chất lượng cao an toàn (CLCAT)".

Thạc sĩ Lê Hữu Hải, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Cai Lậy, cho biết: Quy trình áp dụng vào sản xuất là: Giảm mật độ sạ (thấp hơn 100 kg/ha), sử dụng giống tốt, bón phân theo bảng so mầu lá lúa, hướng dẫn kỹ thuật bón phân cân đối, hợp lý; khi cần thiết mới sử dụng thuốc hóa học.

Tuy nhiên, để thay đổi tập quán sản xuất lâu đời không phải là chuyện dễ. Khi mới bắt đầu thực hiện, huyện chọn những hộ nông dân tiên phong, mạnh dạn áp dụng tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất, tham gia với quy mô diện tích nhỏ; từ đó tiến hành tập huấn, tuyên truyền rộng rãi trong nhân dân, đồng thời cho người dân trực tiếp nghe và thấy kết quả thực tế. Từ đó, nhà nông từng bước thay đổi tập quán sản xuất theo kiểu truyền thống và tin tưởng vào các tiến bộ của khoa học - kỹ thuật.

Cụ thể, khi dự án kết thúc quy mô diện tích hơn 50 ha, 100% diện tích áp dụng sạ thưa, mật độ sạ còn 80 đến 100 kg/ha so với tập quán sản xuất trước đây là 150 đến 200 kg/ha và sử dụng giống chất lượng tốt thay vì để lúa ngang làm giống như trước. Từ việc sạ thưa, sử dụng giống tốt là cơ sở cho lúa sinh trưởng phát triển tốt kết hợp việc bón phân cân đối, hợp lý theo hướng dẫn, từ đó giảm số lần phun thuốc trừ sâu.

Ðặc biệt, việc theo dõi sâu bệnh bằng biện pháp sinh học vừa bảo đảm an toàn, vừa nâng cao chất lượng sản phẩm như: Sử dụng chất kích kháng để giám sát bệnh cháy lá giai đoạn lúa còn nhỏ, dùng vi khuẩn đối kháng TG17 theo dõi bệnh đốm vằn. Hiệu quả mang lại giúp cho người dân giảm đáng kể chi phí sản xuất. Cán bộ khuyến nông khu vực đồng bằng sông Cửu Long Nguyễn Văn Ðồ tâm sự: "...

Ðến nay hầu hết nông dân trong xã đều ý thức được phương pháp trồng lúa CLCAT đã thật sự đem lại hiệu quả, lợi ích thiết thực giúp nông dân giảm chi phí trong sản xuất, giảm ngày công lao động trên đồng ruộng, bảo vệ sức khỏe nông dân, môi trường nên họ sẵn sàng thực hiện theo phương pháp này.

Nhờ vậy, năng suất lúa tăng hơn phương pháp thông thường hơn 10%, chi phí sản xuất giảm hơn 50%, trước đây một ha phải tốn ít nhất 20 ngày công lao động, nay tối đa chỉ năm đến bảy ngày nên thực lãi trên cùng một diện tích giữa hai phương pháp chênh lệch rất nhiều.

Không dừng lại ở đó, nhằm phát huy lợi nhuận tối ưu đạt được từ việc trồng lúa theo phương pháp CLCAT; đồng thời tạo điều kiện quảng bá thương hiệu của hạt gạo CLCAT, cuối năm 2004 HTX sản xuất nông nghiệp Mỹ Thành chính thức được thành lập. Ban đầu, HTX có 68 xã viên, với tổng diện tích 51 ha, nay đã lên đến 89 ha với 118 hộ tham gia.

Sau hơn ba năm triển khai thực hiện việc trồng lúa theo quy trình an toàn và kết quả phân tích mẫu gạo đều không phát hiện dư lượng thuốc bảo vệ thực vật, đầu năm 2008, Cục Sở hữu trí tuệ đã ra quyết định chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu hàng hóa tập thể "Gạo chất lượng cao, an toàn Mỹ Thành được sản xuất theo quy trình an toàn". Thế nhưng, theo thạc sĩ Lê Hữu Hải, toàn huyện hiện có gần 500 ha sản xuất theo quy trình này, hiệu quả rõ rệt là giảm tối đa chi phí trong sản xuất, giá cả ổn định, lợi nhuận tương đối cao.

Tuy nhiên, thương hiệu hạt lúa CLCAT chưa được quảng bá rộng rãi trên thị trường nên đầu ra vẫn còn khiêm tốn...

Hạt gạo lên ngôi

Việc áp dụng thành công "Quy trình kỹ thuật sản xuất lúa CLCAT" vào trồng lúa, và thành lập được HTX sản xuất nông nghiệp Mỹ Thành là điều kiện quan trọng để triển khai thực hiện chương trình "Sản xuất và chế biến gạo đạt tiêu chuẩn GLOBALGAP".

Theo đó, tháng 5-2008, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Sở Khoa học và Công nghệ Tiền Giang phối hợp Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cai Lậy, UBND xã Mỹ Thành Nam và Công ty TNHH ADC đầu tư hỗ trợ HTX Mỹ Thành triển khai thực hiện chương trình này. Trong đó, Trung tâm Kỹ thuật và Công nghệ sinh học (trực thuộc Sở Khoa học và Công nghệ Tiền Giang), Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Cai Lậy là đơn vị trực tiếp hướng dẫn xã viên, HTX tổ chức thực hiện chương trình "Sản xuất và chế biến gạo đạt tiêu chuẩn GLOBALGAP"; Công ty TNHH ADC là đơn vị tài trợ kinh phí cho xã viên và HTX để thực hiện; Công ty TNHH EcO2 Việt Nam tài trợ chi phí chứng nhận; Công ty TNHH TUV SUD PSB Việt Nam là tổ chức đánh giá chứng nhận việc sản xuất, tồn trữ, xay xát, lau bóng và đóng gói gạo của HTX Mỹ Thành đạt tiêu chuẩn GLOBALGAP.

Chương trình được triển khai thực hiện với quy mô diện tích 11,4 ha của vụ hè thu chính vụ 2008, với 15 xã viên tham gia. Sau ba tháng triển khai thực hiện, Công ty TNHH TUV SUD PSB Việt Nam tiến hành đánh giá và kết quả cho thấy, HTX Mỹ Thành và 15 xã viên tham gia chương trình đã tuân thủ các yêu cầu của tiêu chuẩn GLOBALGAP. Tổ chức chứng nhận đang hoàn tất các hồ sơ thủ tục để cấp giấy chứng nhận GLOBALGAP cho HTX Mỹ Thành. Ðây là thời cơ cho nhãn hiệu hàng hóa "Gạo chất lượng cao, an toàn Mỹ Thành" và thương hiệu "Gạo được sản xuất và chế biến theo tiêu chuẩn GLOBALGAP" của HTX Mỹ Thành được quảng bá rộng rãi trên thị trường trong nước cũng như ngoài nước.

Chủ nhiệm HTX Mỹ Thành Trương Văn Bảy phấn khởi cho biết: Trước áp lực chi phí sản xuất tăng cao, cộng với giá lúa giảm mạnh nhưng vụ hè thu chính vụ năm nay xã viên HTX Mỹ Thành và nông dân Mỹ Thành Nam, nhờ áp dụng phương pháp sản xuất lúa CLCAT, nên đều lãi từ 8 đến 9 triệu đồng/ha. Riêng toàn bộ số lượng lúa của 15 xã viên sản xuất theo tiêu chuẩn GLOBALGAP đã được Công ty TNHH ADC bao tiêu với giá cao hơn giá thị trường 20%.

Phó Tổng Giám đốc Công ty TNHH ADC Nguyễn Ngọc Sơn cho biết, ngoài việc thu mua toàn bộ lúa trồng trên diện tích 11,4 ha của 15 xã viên với giá cao hơn giá thị trường 20%, công ty sẵn sàng bao tiêu sản phẩm gạo sản xuất và chế biến theo tiêu chuẩn GLOBALGAP ở những vụ sau với số lượng lớn để cung ứng cho thị trường, nếu Tiền Giang mở rộng được vùng trồng lúa và tuân thủ nghiêm ngặt theo tiêu chuẩn này.

Từ chứng nhận GLOBALGAP đầu tiên cho cây lúa của tỉnh, cũng như cả nước, Tiền Giang đã có kế hoạch mở rộng vùng sản xuất theo tiêu chuẩn này. Trung tâm Kỹ thuật và Công nghệ sinh học đang có kế hoạch tiếp tục hướng dẫn nông dân thực hiện mở rộng vùng trồng nhằm tăng giá trị sản xuất từ hạt lúa cho nhà nông. Ðây chính là cơ hội mở hướng đi mới cho cây lúa Tiền Giang trong thời kỳ hội nhập.

TẤN VŨ